برای هزاران سال، اسبها به‌طور انتخابی در بیش از ۳۵۰ نژاد پرورش‌یافته‌اند تا به ما در انواع مشاغل کمک کنند. شاید برجسته‌ترین دلیل پرورش بلندترین نژادهای اسب، استفاده از آن‌ها در کارهای مزرعه از جمله شخم زدن، کشیدن درشکه و گاری و جا به جا کردن ماشین‌آلات سنگین باشد. بااین‌حال، فقط در حدود قرن ۱۹ میلادی بود که برخی از نژادهای اسب به اسب‌هایی با اندازه بسیار بزرگ تبدیل شدند.
محدوده اندازه اسبها، از اسب‌های بلند بارکش با قدی حدود ۱۸۲ سانتیمتر تا اسب‌های کوتاه مینیاتوری و اسب‌های پونی که قدشان به‌سختی به ۶۰ سانتیمتر میرسد را شامل می‌شود. متوسط قد یک اسب حدود ۱۵۲ سانتیمتر است. هر اسبی که اندازه آن بیش از ۱۴۴ سانتیمتر باشد، اسب است و اگر کمتر باشد به‌عنوان اسب مینیاتوری طبقه‌بندی می‌شود.
آنچه در ادامه می‌خوانید
بلندترین اسب زنده در جهان
بر اساس کتاب رکوردهای گینس، بیگ جیک بلندترین اسب زنده دنیا است. بیگ جیک دارای قدی به‌اندازه‌ی ۲۱۰ سانتیمتر و وزن ۱۱۳۳ کیلوگرم است. او در حال حاضر در ایالت ویسکانسین آمریکا زندگی می‌کند. اگرچه اندازه چشمگیر بیگ جیک ممکن است باعث ترسناک شدن او شود، اما بیگ جیک یک اسب شیرین و آرام است.
نگهداری از اسبی با این اندازه کار آسانی نیست. بیگ جیک دو برابر یک اسب معمولی غذا می‌خورد. صاحبان بیگ جیک مراقبت‌های ویژه‌ای انجام می‌دهند تا او سنگینتر نشود، زیرا اضافه‌تر شدن وزن فشار بیشتری را به مفاصل او وارد می‌کند و این خطری جدی برای چنین اسب بزرگی است.
قدبلندترین نژادهای اسب تاریخ
بزرگ‌ترین اسب تابه‌حال یک اسب شایر به نام سمپسون (Sampson) (که بعدها با نام ماموت معروف شد) بود. سمپسون در سال ۱۸۴۶ میلادی در بدفوردشایر متولد شد. این اسب ۲۲۰ سانتیمتر قد داشت و وزن او ۱۵۲۴ کیلوگرم بود. این وزن بسیار زیاد، او را سنگین ترین اسب جهان تابه‌حال می‌کند. سمپسون هنوز رکورد بلندترین اسب را در اختیار دارد، هرچند که بعد از او برخی از اسبها به‌اندازه چشمگیر او نزدیک شده‌اند.
اسب بزرگ دیگر تاریخ، یک اسب از نژاد پرچرون به نام دکتر لی گیر (Dr. LeGear) است. قد این اسب ۲۱۳ سانتیمتر و وزن او ۱۳۵۸ کیلوگرم بود.
دارنده رکورد گینس ۲۰۰۵ اسبی با قد ۱۹۵٫۵ سانتیمتر بود و ۱۱۳۳ کیلوگرم وزن داشت؛ که بلندترین اسب زنده در آن زمان به‌حساب میآمد. این رکورد در آن زمان توسط Big Jake، بلندترین اسب زنده حال حاضر شکسته شده است.
در ادامه این مطلب به معرفی چند مورد از قدبلندترین نژادهای اسب می‌پردازیم.
اسب انگلیسی شایر (shire horse)
اسب شایر رکورد جهانی قدبلندترین نژادهای اسب را در اختیار دارد. منشأ آن در انگلستان بوده و از آن برای کار در مزرعه، کشیدن درشکه یا گاری و باربری استفاده می‌شد. البته هنوز هم از آن‌ها برای کشیدن گاری و درشکه استفاده می‌شود. نژاد اسب شایر خیلی زود به سرزمین‌های دور مانند آمریکای شمالی و جنوبی، روسیه و انگلستان صادر و به‌جز تفکیک‌ناپذیر زندگی روزمره مردم انگلستان تبدیل شدند.
اسب‌های نر این نژاد معمولاً سیاه، خاکستری یا کهر و مادیان‌ها به رنگ سیاه، خاکستری، کهر یا سرخ تیره هستند. اسب‌های شایر بسیار آرام و مطیع هستند. آن‌ها حتی یکی از بهترین نژادهای اسب برای سواران مبتدی محسوب می‌شوند! قد این اسبها بین ۱۶۳ تا ۱۸۳ سانتیمتر و وزن آن‌ها به ۱ تن هم میرسد. از مشخصات فیزیکی این نژاد علاوه بر قد بسیار بلند، به سم‌های بزرگ، بدن عضلانی و پاهای پر از مو میتوان اشاره کرد. با جنگ جهانی دوم و مکانیزاسیون روزافزون در مزرعه، این نژاد تقریباً منقرض‌شده است.
اسب نژاد کلایدسدال اسکاتلندی (Clydesdale horse)
نژاد کلایدسدال یکی از قدبلندترین نژادهای اسب به شمار می‌رود. اسب‌های این نژاد از اسب‌های شایر کوچک‌تر هستند. نام این نژاد از رودخانه کلاید در اسکاتلند گرفته‌شده است. این نژاد از اسب‌های نر اهل فلاندرز که در دهه ۱۸۰۰ میلادی به اسکاتلند وارد شدند و مادیان‌های محلی به وجود آمده و گسترش‌یافته است. محدوده اندازه اسب‌های کلایدسدال بین ۱۶۲ تا ۱۸۲ سانتیمتر و وزن آن‌ها از ۸۲۰ تا ۹۱۰ کیلوگرم هست. این اسبها پرانرژی، زیبا و آرام هستند.
از آن‌ها هنوز هم برای کشاورزی، جنگلداری و سایر امور مرتبط استفاده می‌گردد. علاوه بر این، به دلیل ظاهر زیبا و پاهای سفید و پرپشت، در رژه‌ها و نمایش‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند. این نژاد همواره یکی از نژادهای اسب محبوب در انگلستان بوده است به‌گونه‌ای که در سال ۱۸۷۷ میلادی انجمنی موسوم به انجمن اسب کلایدسدال در انگلستان تأسیس شد این اسب‌های استثنایی در قرن بیستم طرفداران زیادی از سراسر دنیا پیدا کردند. خیلی زود این انجمن اسب نژاد کلایدسدال را به کشورهای دیگر ازجمله آمریکای شمالی، استرالیا، آمریکای جنوبی و روسیه صادر کرد.
اسب نژاد پرچرون (percheron horse)
اسب پرچرون چهارمین نژاد در رده بندی قدبلندترین نژادهای اسب هست. منشأ به وجود آمدن این نژاد بزرگ و قدرتمند در ایالت پرچه در منطقه نرماندی فرانسه هست. اجداد این اسبها، اسب‌های عربی بودند که اعراب شمال آفریقا آن‌ها را به اروپا آوردند. نژاد پرچرون در ابتدا به‌عنوان اسب جنگی مورداستفاده قرار گرفت؛ و زمانی که اسبها دیگر در ارتش مورداستفاده قرار نمی‌گرفتند، این نژاد به‌عنوان یک اسب مزرعه بسیار مفید بود؛ اما به دنبال مکانیزه شدن کشاورزی، آن‌ها دوباره از کار خارج شدند.
مقاومت نسبت به بیماری‌ها، آرام بودن، قدرت زیاد و سازگاری خوب این نژاد با هر آب‌وهوا و شرایط محیطی، صفات برجسته‌ای است که موردعلاقه پرورش‌دهندگان آن است. امروزه از پرچرون برای کار در جنگل و کشیدن کالسکه و همچنین برای سوارکاری و نمایش رقابتی استفاده می‌شود. این نژاد بزرگ اسب ازنظر اندازه دامنه وسیع‌تری دارد و اندازه قد آن‌ها از ۱۵۵ سانتیمتر تا ۱۹۳ سانتیمتر متغیر است. وزن این نژاد بین ۸۶۰ تا ۹۵۰ کیلوگرم است.
اسب بلژیکی (Belgian Draft)
نژاد اسب بلژیکی که به‌عنوان اسب فلاندر در قرون‌وسطی شناخته می‌شود، این نژاد نیز از بلندترین نژادهای اسب است که از ناحیه برابانت بلژیک سرچشمه گرفته است. پرورش‌دهنده اسب بلژیکی مردی به نام رمی واندر شویرن بود. برای نخستین بار او متوجه شد که صنعتی شدن اروپا به اسب‌های قوی‌تری نیاز دارد تا ماشین آلات سنگین را بکشند؛ بنابراین او شروع به ترکیب سه نوع اسب موجود در بلژیک کرد که درنهایت نتیجه یک نژاد واحد بود و او این نژاد را اسب بلژیکی (Belgian Draft) نامید.
اسب‌های بلژیکی دارای وزن قابل‌توجهی در حدود ۹۰۰ کیلوگرم و قدی بین ۱۶۸ تا ۱۷۳ سانتیمتر هستند. از این اسبها بیشتر به‌عنوان اسب مزرعه استفاده می‌شد. هنوز هم از آن‌ها برای کار استفاده می‌شود، اما به‌عنوان اسب‌های نمایش و برای تفریح و سوارکاری نیز محبوب شده‌اند. آن‌ها بسیار خونسرد و باهوش هستند، ازاین‌رو آن‌ها در میان بلندترین نژادهای اسب محبوبیت بیشتری دارند. اگرچه به‌طورکلی اسب‌های بلژیکی کوتاه‌تر از نژادهایی مانند پرچرون و شایر هستند اما هنوز هم برخی از بلندترین اسب‌های دنیا جزو این نژاد هستند. در حقیقت بیگ جیک، بلندترین اسب فعلی جهان، یک اسب بلژیکی است!
اسب نژاد سافوک (Suffolk Punch)
اسب نژاد سافوک یا سافوک پانچ یکی از قدیمی‌ترین و بلندترین نژادهای اسب در انگلیس است. این نژاد از اوایل قرن شانزدهم میلادی وجود داشته و از آن زمان تاکنون تا حد زیادی بدون تغییر بوده است. امروزه، اسب‌های سافوک پانچ علاوه بر جنگلداری و کار در مزرعه، درزمینهٔ تبلیغات نیز محبوبیت زیادی پیداکرده‌اند؛ که این امر عمدتاً به دلیل ظاهر زیبا و هیکل درشت آن‌ها است. رنگ این نژاد خرمایی وقت آن بین ۱۶۵ تا ۱۷۸ سانتیمتر هست.
معمولاً وزن اسب‌های این نژاد حدود ۱ تن است. اسب‌های این نژاد ارتباط نزدیکی با اسب‌های نژادهای کوتاه یا پونی (Pony) مانند فل (Fell)، دالس (Dales) و هافلینگر (Haflinger) دارند؛ اما بااین‌وجود، مطمئناً یک اسب پونی نیستند. طول عمر بالای اسب‌های سافوک و نیاز کم آن‌ها به خوراک در مقایسه با سایر اسب‌های سنگین، از خصوصیات برجسته این نژاد است. تعداد کمی از اسب‌های نژاد سافوک در انگلیس باقی‌مانده است که این موضوع به دلیل تنگناهای ژنتیکی و خسارت‌های واردشده در جنگ‌های جهانی است.
اسب هلندی (Dutch Draft)
نژاد هلندی یکی دیگر از قدبلندترین نژادهای اسب است که نسبت به بقیه نژادهای بزرگ اسب، جدیدتر است. اسب‌های هلندی پس از جنگ جهانی اول برای کارهای کشاورزی پرورش یافتند. نژاد هلندی برای افزایش توان تولیدمثل دیگر اسب‌های خونگرم به‌خصوص در انگلستان، ایالات‌متحده، استرالیا و نیوزلند استفاده‌شده است. این اسبها از نژاد بلژیکی گرفته‌شده‌اند و حداقل اندازه قد آن‌ها ۱۶۲ سانتیمتر است.
این نژاد از بقیه نژادهای بلند اسب کوتاه‌تر است. آن‌ها معمولاً دارای رنگ‌های کهر، خاکستری یا خرمایی هستند. باوجود اندازه بزرگی که دارند، به کارکرد مداوم و فعالیت زیاد، تمایل دارند. علاوه بر کار در مزرعه، از اسب‌های هلندی برای تفریح و مسابقات سوارکاری نیز استفاده می‌شود. این اسبها بسیار باهوش هستند و خلق‌وخوی آرامی دارند. جنگ جهانی دوم باعث کاهش شدید تعداد این نژاد شد و به همین دلیل امروزه این نژاد از اسبها، یک نژاد نسبتاً نادر است.
اسب استرالیایی (Australian Draught Horse)
نژاد اسب استرالیایی عملاً ترکیبی از سایر بلندترین نژادهای اسب در این لیست است. این نژاد از نژادهای کلایدسدال، پرچرون، شایر و سافوک پانچ در سال ۱۹۷۶ میلادی به وجود آمده است. این اسب‌های بزرگ که برای محیط استرالیا پرورش داده‌شده‌اند، تمام نقاط قوت نژادهای اجداد خود را دارند. اسب استرالیایی به‌سرعت در رقابت با سایر اسبها در شخم زدن و مهارشان در سرتاسر کشور استرالیا، محبوب‌ترین نژاد شد. قد این نژاد بزرگ اسب به‌طور متوسط بین ۱۶۷ تا ۱۷۸ سانتیمتر هست؛ و دارای وزن ۶۰۰ تا ۹۰۰ کیلوگرم است.
کلام آخر
برای اندازه‌گیری قد یک اسب، ابتدا مطمئن شوید که بر روی سطح زمین ایستاده است. متر خود را در پایین سم جلو اسب قرار دهید. سپس متر را به سمت بالا تا استخوان کتف یا شانه‌های اسب بکشید. توجه کنید که سر اسب در اندازه‌گیری قرار نمی‌گیرد.
شما می‌توانید با مراجعه به سایت واسط کالا یا اپلیکیشن واسط کالا حیوانات مدنظر خود را به راحتی خرید و فروش نمایید.
منابع: