بعدازاینکه سوار اسب شدید، هنوز یک کار مهم برای انجام دادن وجود دارد و آن باز کردن وسایل و مراقبت از اسب خود است. به‌عبارت‌دیگر برای شاد و سالم نگه‌داشتن اسب ضروری است که بعد از سواری موارد زیر را انجام دهید. در این مقاله ابتدا اشاره کوچکی به تاریخچه و نژادهای مختلف اسب می‌کنیم و سپس وسایل لازم برای سوارکاری را به‌طور خلاصه معرفی می‌نماییم و در آخر راه‌های مراقبت از اسب بعد از سوارکاری را با هم می‌آموزیم.
مراقبت از اسب بعد از سوارکاری خواندن مطالب زیر را از دست ندهید، شاید برایتان جذاب باشد:
مراقبت از اسب
تاریخچه اسب
اسب یک پستاندار و فَردسُم است و به تیره اسبیان تعلق دارد. فرگشت اسب از ۴۵ تا ۵۵ میلیون سال پیش به این‌سو آغازشده است، گذشته‌ی اسب‌های بزرگ و تک‌سم امروزی به جانورانی کوچک‌جثه و چندسم بازمی‌گردد. نزدیک به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد انسان تلاش کرد تا اسب را اهلی کند. گمان بر این است که حدودا از ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد اسب‌های اهلی در جاهای گوناگونی از زمین حضور داشتند.
نژادهای مختلف اسب برای سوارکاری
نژادهای گوناگون اسب به دلیل نیاز به دارا بودن ویژگی‌های مشخص در اندام که برای انسان‌ها سودمند بودند، پدید آمدند. ازاین‌رو، نژادی خالص‌شده اما قوی‌هیکل همچون اندلوس برای مصارف باربری و سواری و البته با تمایل به انجام درساژ، شکل گرفت. اسب‌های سنگین‌وزن به دلیل نیاز به انجام کارهای سنگین در کشتزارها و کشیدن گاری‌های سنگین پرورش یافتند. دیگر نژادها نیز برای کارهای سبک کشاورزی، سوارکاری و ورزش، یا صرفاً زیبایی و به‌عنوان جانور خانگی پرورش یافتند.
بعضی نژادها حاصل ترکیب نژادهای گوناگون در طی صدها سال هستند ولی نیاکان بعضی دیگر یک نر مولد مشخص یا تعداد محدودی مولد آغازین بوده‌اند. در غرب، این روند انتقال ویژگی‌ها از یک والد به نسل پس از خود در دفترچه‌هایی ویژه به ثبت می‌رسید. از قدیمی‌ترین این دفترچه‌ها می‌توان به دفترچه عمومی پرورشگاه اشاره کرد که دفتری شجره‌نامه‌وار از اسب‌های گوناگون بود که در سال ۱۷۹۱ آغاز به ثبت کرد. امروزه بیش از ۳۰۰ نژاد گوناگون اسب در جهان وجود دارند.
نژادهای مختلف اسب برای سوارکاری زین و برگ برای سوارکاری
به مجموعه وسایلی که برای سواری از اسب به پشت حیوان می‌گذارند «زین و برگ» می‌گویند که بخش اساسی آن به این شرح است: تشک عرق‌گیر، زین، افسار، نمد، شال پا و سینه‌ریز.
زین از چرم اعلا ساخته می‌شود، محکم و با شکل خاصی که سوارکار بتواند به‌راحتی روی آن بنشیند. در بعضی از زین‌ها مقداری چوب و فلز هم به کار می‌رود و گاهی اسکلت اصلی زین فلزی است. هر زین دو رکاب دارد از جنس فلز و دو بند چرمی که حلقه‌های رکاب را به زین وصل می‌کند. «تنگِ» زین از چرم است، مثل کمربند از زیر شکم اسب عبور می‌کند و در طرف دیگر زین به حلقه‌ای گره می‌خورد و محکم می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم خواندن مطلب زین کردن اسب را از دست ندهید.
افسار اسب
افسار اسب دو نوع است: یکی برای راه رفتن و سواری که به سر اسب وصل می‌کنند. این افسار دهنه دارد و فلزی به شکل خاصی است که در دهان اسب و در محل خالی دندان‌های نیش قرار می‌گیرد و برای مهار و کنترل اسب، به افسار دهنه‌دار نیاز است. اسب با این افسار نمی‌تواند چیزی بخورد و بیاشامد.
افسار دیگر برای بستن اسب است که موقع استراحت حیوان به سرش می‌زنند. تمام کله‌بند یک افسار از چرم است و اتصالات آن با سگک فلزی به هم ارتباط دارد.
معمولاً نمد به‌صورت سراسری، از گردن تا انتهای ترک اسب را می‌پوشاند. نمد دارای نقش و رنگ چشم‌نواز با دامنه‌های پر از منگوله‌های زنگی است. نمد را برای خشک‌کردن اسب و همچنین جلوگیری از سرما به پشت آن می‌اندازند. برای گردن اسب از یکپارچه منگوله‌دار استفاده می‌کنند.
شال پا؛ بافته‌شده از نخ‌های خامه‌رنگی است که برای زیبا کردن و فریبایی اسب بر پشت آن می‌اندازند.
سینه‌ریز یا سینه‌بند از جنس چرم به شکل مثلث است که یک سر آن به گردن اسب و دو سر دیگر بعد از گذشتن از میان دست‌های اسب به تنگ و کمربند متصل می‌شود و با بسته و محکم شدن تنگ، (کمربند) سینه‌ریز هم در جای خود محکم می‌شود. شال پا یک وسیله زینتی است که برای سوارکاری لازم نیست.
افسار اسب در ادامه راهکاری مراقبت از اسب بعد از سوارکاری را با هم می‌آموزیم:
مراقبت از اسب بعد از سوارکاری
مراقبت از اسب بعد از سوارکاری یکی از مهم‌ترین مسائل در پرورش اسب است که باید به آن توجه به سزایی داشته باشید. به‌عبارت‌دیگر برای شاد و سالم نگه‌داشتن اسب ضروری است که بعد از سواری موارد زیر را انجام دهید. توجه داشته باشید که سرد کردن بدن اسب در فصل تابستان با زمستان فرق دارد و ما در اینجا به هر دو اشاره خواهیم کرد؛ بقیه مراحل برای هر دو فصل مشترک هستند.
درآوردن تجهیزات اسب
اولین نکته در رابطه مراقبت از اسب بعد از سوارکاری درآوردن تجهیزات اسب است. زین، پد زین و تمامی تجهیزات را از روی بدن اسب بردارید تا عرق اسبتان خشک شود. توجه داشته باشید که در فصول سرد برای جلوگیری از مریض شدن اسب بهتر است زین روی اسب بماند تا عرقش خشک شود سپس برداشته شود.
سرد کردن بدن اسب
برای سرد کردن بدن اسب در تابستان و زمستان لازم کارهای مختلفی انجام داد که در اینجا به‌طور جداگانه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
سرد کردن (کاهش دما) بدن اسب در تابستان
جهت کاهش دمای بدن اسب در تابستان بایستی نکات زیر را در نظر بگیرید:
قدم زدن با اسب
یکی از کارهایی که لازم است برای سرد کردن بدن اسب انجام دهید، قدم زدن با اسب است.
پاهایتان را از رکاب اسب درآورده و از سمت چپ اسب پیاده شوید. رکاب‌ها را جمع کنید و روی زین بیندازید. تنگ زین را یک الی دو شماره شل کنید. افسار را دور گردن اسب انداخته و شروع به پیاده‌روی کنید.
کنترل دما، ضربان و تنفس اسب
دست‌های خود را بین دو دست اسب (سینه اسب) بگذارید و ببینید که داغ است یا خیر؛ درصورتی‌که هنوز حرارت بدن اسب زیاد بود به پیاده‌روی کردن ادامه دهید. ضربان قلب و تنفس اسبتان را کنترل کنید.
ضربان قلب و تنفس اسب شما در حین پیاده‌روی بالا رفته است و مدتی طول می‌کشد تا به حالت نرمال برگردد. شما می‌توانید با قرار دادن ۳ انگشت بر روی رگ خونی زیر فک اسب، نبض او را احساس کنید. ضربان قلب طبیعی یک اسب ۳۰ تا ۴۰ ضربه در دقیقه است.
پس از ورزش، ضربان قلب اسب شما می‌تواند تا ۱۴۰ الی ۲۰۰ ضربه در دقیقه باشد.
دانستن علائم گرما زدگی اسب
اگر ضربان قلب او همچنان بالا می‌رود، دمای بدنش از ۴۱ درجه سانتی‌گراد بالاتر است و به‌شدت عرق می‌کند؛ باید سریع به دامپزشک اطلاع دهید.
پاشیدن آب سرد بر روی بدن اسب
کار دیگری که برای سرد شدن بدن اسب می‌توانید انجام دهید، پاشیدن آب سرد بر روی بدن اوست. اسب شما به‌طور طبیعی عرق می‌کند تا گرمای اضافی بدن او خارج شود، اما در فصل گرما، تعریق به‌تنهایی به خنک شدن بدن او کمک نمی‌کند.
شما می‌توانید با اسفنج خیس یا پاشیدن آب با شلنگ به خنک شدن او کمک زیادی بکنید.
سرد کردن بدن اسب در تابستان سرد کردن (کاهش دما) بدن اسب در زمستان
جهت کاهش دمای بدن اسب در زمستان بایستی نکات زیر را در نظر بگیرید:
راه رفتن با اسب
حتی زمانی که هوای بیرون سرد است، هنگامی‌که اسب ورزش می‌کند، عرق می‌کند. روکش ضخیم زمستانی گرمای بدن اسب را حفظ می‌کند اما آزاد کردن گرمای اضافی از طریق عرق را برای او سخت‌تر می‌کند. بعد از جلسه تمرین، حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با او راه بروید. در طول مسیر پیاده‌روی، به‌طور مکرر به او آب بدهید.
پوشاندن پشت اسب با یک پتوی سبک
هنگامی‌که از اسب پیاده شدید قبل از شروع پیاده‌روی، بدون برداشتن زین، پتو را روی اسب خود بیندازد. برداشتن زین باعث می‌شود که عضلات اسب در معرض هوای سرد قرار بگیرد و باعث گرفتگی آن‌ها شود؛ به‌جای برداشتن زین، آن را شل کنید. برای چند دقیقه با پتوی روی اسب راه بروید و سپس زین را بردارید. بعد از برداشتن زین، پتو را روی اسب بیندازید و به راه رفتن ادامه دهید تا بدنش خنک شود.
خواندن مطلب زیر را از دست ندهید:
نگهداری اسب در زمستان
کاه پوش کردن اسب
اسب را کاه پوش کنید، بدین معنی که یک لایه از یونجه و نی در زیر پتو قرار دهید تا به خشک و خنک شدن او کمک کنید. این کار برای اسب‌هایی که خشک شدن عرق آن‌ها زیاد طول می‌کشد، مفید است. علاوه بر گذاشتن کاه بر روی پشت اسب، می‌توانید با یک حوله عرق‌های او را خشک‌کنید تا سریع‌تر خشک شود.
برگرداندن اسب به اصطبل
پس‌ازآنکه اسب خشک شد، او را به اسطبل برگردانید. اگر قبل از خشک شدن کامل، او را برگردانید ممکن است دچار گرفتگی عضله شود و یا سرما بخورد. هنگامی‌که دمای بدنش پایین آمد و به‌طور کامل خشک شد؛ او را با یک پتوی گرم و تمیز بپوشانید.
سرد کردن بدن اسب در زمستان کوتاه کردن پوشش مویی اسب
اگر اسب شما پوشش مویی ضخیم و بلندی دارد، باید کمی آن را کوتاه کنید؛ زیرا این پوشش باعث می‌شود که بدن او، بعد از ورزش، دیرتر خنک شود. البته در نظر داشته باشید که این موها زیادی کوتاه نکنید چون‌که این پوشش، از بدن اسب در برابر اشعه خورشید محافظت می‌کند.
آب دادن به اسب از دیگر مراحل مراقبت از اسب بعد از سوارکاری می‌توان به آب دادن اسب اشاره کرد. اگر اسب هنوز به‌سختی نفس می‌کشد ممکن است برای نوشیدن آب آماده نباشد. بعدازآنکه بدن اسبتان مقداری خنک شد، کم‌کَمک به او آب بدهید؛ زیرا اگر او خیلی سریع آب بنوشد ممکن است دچار قولنج و یا گرفتگی ماهیچه شود. یک اسب ممکن است حدود ۲ الی ۴ گالن آب بدن را از طریق تعریق در هنگام ورزش از دست بدهد درنتیجه بعد از تمرین برای جلوگیری از کم‌آبی و عوارض آن باید حتماً آب بنوشد.
دادن مکمل‌های الکترولیتی به اسب
اسب‌ها در هنگام کارهای شدید ورزشی و یا در آب‌وهوای گرم به مکمل‌های الکترولیتی نیاز پیدا می‌کنند.
مکمل‌های الکترولیتی شامل چه عناصری هستند؟
برای تحقیق در این مورد بهتر است همیشه برچسب روی این مکمل‌ها را به‌دقت بررسی نمایید. به دنبال کلرید و یا ترکیبات استات مثل کلرید‌سدیم یا استات‌کلسیم، کلرید‌پتاسیم باشید؛ که این‌گونه عناصر به‌سرعت جذب بدن اسب می‌شود. از خرید محصولاتی که در عناصر اولیه خود دی‌کلسیم‌فسفات دارند که اسب‌ها نمی‌توانند به‌خوبی آن‌ها را جذب نمایند و همین‌طور محصولاتی که حاوی شکر، دکستروز یا شربت ذرت هستند، خودداری کنید.
نکته بسیار مهمی که حتماً باید به آن توجه داشته باشید این است که باید از خوراندن الکترولیت‌هایی که حاوی بیکربنات هستند و اغلب برای اسب‌هایی که اسهال دارند فرمول‌بندی می‌شوند؛ برای اسب‌هایی که به خاطر فشار و ورزش به مکمل‌های الکترولیتی احتیاج پیدا می‌کنند، جلوگیری شود.
اگر اسب شما احتیاج به مکمل‌های الکترولیتی داشت و محصولات تجاری آن‌ها در دسترس نبود، می‌توان محصول مشابه خانگی آن‌ها را با مخلوط کردن سنگنمک که بهترین منبع پتاسیم و کلرید می‌باشد با منبعی از کلسیم و منیزیم آماده کرد. اگرچه که این محصولات خانگی به‌خوبی انواع تجاری آماده در بازار، جذب بدن اسب نمی‌شود.
دادن مکمل‌های الکترولیتی به اسب تیمار اسب یکی دیگر از مراحل مراقبت از اسب بعد از سوارکاری تیمار کردن اسب است.
با استفاده قشوی فلزی یا پلاستیکی کل بدن اسبتان را با حرکات دایره‌ای تیمار کنید، به‌غیراز صورت و زانوهای اسبتان. این کار باعث می‌شود گردوخاک، جانوران و عرق خشک‌شده‌ی اسب که در زیر موهای بدن گیرکرده‌اند، از آن خارج شوند. یکی دیگر از مزیت‌های این کار افزایش خون‌رسانی در پوست اسب، ماساژ و ریکاوری عضلات اسب است.
با استفاده از برس خشن شروع کنید به تمیز کردن و پاک کردن بخش‌هایی که با قشو تمیز نموده بودید. استفاده از برس به این دلیل نیاز است که قشو معمولاً آلودگی‌ها را به سطح مو آورده اما پاک‌سازی نمی‌کند و شما می‌توانید با استفاده از برس تمامی این آلودگی و ذرات را از روی بدن اسب بردارید. همچنین برس خشن می‌تواند چسبندگی‌های ناشی از تعریق روی بدن اسب را بردارد و موی بدن اسب را یکدست و مرتب کند.
حال با استفاده از یک برس نرم تمامی قسمت‌هایی از بدن اسبتان که گرد خاک دارد و همین‌طور صورت و قسمت‌هایی از بدن که پوست حساس دارد را تمیز کنید.
استفاده از سُم پاک‌کن اسب
آخرین گام در مراقبت از اسب بعد از سوارکاری تمیز و خالی کردن سُم است که حتماً باید هم قبل از شروع سواری و هم بعدازآن انجام شود. ابتدا از دست چپ اسبتان شروع کرده و دست اسب را بلند کنید و داخل سُم را با استفاده از سُم پاک‌کن خالی کنید و مطمئن شوید که هیچ‌گونه سنگ و آلودگی و موارد اضافه در سُم وجود نداشته باشد.
استفاده از سُم پاک‌کن اسب کلام آخر
به پایان مقاله مراقبت از اسب بعد از سوارکاری رسیدیم، امیدواریم که برای شما مفید باشد.
جهت خرید و فروش انواع حیوانات می‌توانید به سایت واسط کالا یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید.
منابع:
wikihow.com
