سفره عید در تمام خانه‌های ایرانی تزیین و چیده می‌شود. هرکدام از خانم‌های ایرانی هم به سلیقه‌ی خودشان سفره عید را تزیین می‌کنند. بعضی از وسایل آماده موجود در بازار و بعضی دیگر از ساده‌ترین وسایل و ظروف در دسترسشان برای تزیین سفره عید استفاده می‌کنند. اگر علاقه‌مند به استفاده از هنر شخصی‌تان برای تزیین و چیدمان سفره عید هستید و می‌خواهید پاسخ سوال چگونه سفره عید را تزیین کنیم را بیابید، می توانید به راحتی با ظروف ساده و تزیینات حرفه‌ای، اجزای سفره عید را در کنار هم به یک سفره عید زیبا در نوروز تبدیل کنیم.
هرچند پذیرایی سال نو و تزیین سفره عید هم این روزها رو به‌سادگی می‌رود، ولی اهمیت نکات ضروری در پذیرایی به خودآرایی است. ادب و احترام به مهمان‌ها هم همواره ضروری است؛ حتی اگر این مهمان‌ها نزدیک‌ترین دوستان و آشنایان باشند.
به همان اندازه که در نوع سرویس باید دقت شود، ذوق و سلیقه و تجانس و آسایش مهمان‌ها و تناسب وسعت محل پذیرایی با تعداد مهمان‌ها نیز اهمیت دارد. در اینجاست که هنر و ذوق و استعداد کدبانوی خانه خودنمایی می‌کند. کدبانوی خانه باید خود را به‌جای دیگران بگذارد و به چیزهای که دیگران دوست دارند بیندیشد و مسئولیت خوشحالی مدعوین را به عهده بگیرید.
آنچه در ادامه می‌خوانید
سفره عید از آیین کهن
هفت عددی است مقدس که نشان‌دهنده هفت ایزد زرتشتیان موسوم به امشاسپندان است و به همین دلیل سین‌های نوروزی به نام هفت خوانده می‌شوند. سفره عید سفره‌ای است که در آن کتاب قرآن مجید، سبزه، سماق، سیر، سنجد، سیب، سمنو، سرکه و سکه، همچنین آینه‌شمعدان، ماهی قرمز، تخم‌مرغ رنگ کرده یا تزیین شده، کتاب شعر، گل مانند شب بو، لاله، سنبل، کاسه آب، نقل‌ونبات و شیرینی قرار می‌گیرد.
تمامی مواردی که بر سر سفره عید قرار می‌گیرند دارای معانی خاصی هستند که برای شروع سال آن را طلب می‌کنیم و البته در هر منطقه معنا و مفهوم این موارد متفاوت است.
نشانه‌های هرکدام از اجزای سفره عید
در هفت‌سین هر کدام از موارد ذکر شده معانی متفاوتی دارند که در زیر به آن‌ها پرداخته‌ایم:
- سبزه نشان، روئین و سبزی.
- سمنو به سبب داشتن گندم نشان برکت.
- سنجد نشانی از عشق و دلدادگی.
- سیب میوه‌ای به نشان سلامت، عشق و زایش.
- سکه‌های تازه ضرب شده نمادی از ثروت.
- وجود چند دانه سیر نیز به نشانه دفع بیماری.
- یک ظرف سرکه هم به‌عنوان برکت بر سر سفره نوروز ایرانیان جای داده می‌شود.
- تخم‌مرغ رنگ کرده به نیت برکت و روزی است که معمولاً به تعداد اعضای خانواده تهیه می‌شود و در برخی مناطق به معنای نژاد است و ازدیاد نسل.
- ماهی نشانه برج حوت یا اسفند است و نشان برکت و زایش و در برخی مناطق به نشانه زندگی و پایداری است.
- شیرینی هم به معنای شیرین‌کام بودن در تمام روزهای سال است.
- میوه، آجیل و یک تکه نان و مقداری برنج هم نشان از پربرکت بودن سفره دارد.
- گل نیز به نیت باروری و شادابی بر سر سفره عید گذاشته می‌شود.
- آینه، برای رفع کدورت و یکرنگی.
- شمع روشن به نیت روشنایی طول عمر اعضای خانواده که به همین دلیل اعتقاد بر این بوده که شمع هفت‌سین را نباید خاموش کرد و در صورت لزوم این کار باید با برگ سبز یا نقل‌ونبات انجام شود.
- اسپند هم گیاهی مقدس محسوب شده و نمادی از بوی خوش است.
- سرانجام آب در سفره هفت‌سین نماد پاکی و پاکیزگی است و همچنین نشانه آبادانی و همین‌طور صافی، پاکی و گشایش در کارها می‌باشد.
چند نکته برای تزیین سفره عید
در زیر نکاتی را جهت اینکه بدانیم چگونه سفره عید را تزیین کنیم بیان می‌کنیم، پس تا پایان همراه ما باشید.
متفاوت باشید
یک نکته که توجه به آن باعث زیبایی، مقرون‌به‌صرفگی و همچنین منحصربه‌فرد شدن تزیین سفره عید شما می‌شود این است که، لازم نیست همیشه ظرف‌های سفره عید شما یک شکل باشند و برای خرید آن‌ها خرج زیادی کنید. تفاوت‌ها می‌توانند بسیار زیبا و جذاب هم باشند. مثلاً می‌توانید از فنجان یا ظرف‌های گل‌سرخی قدیمی‌تان استفاده کنید. اگر ظرف‌های گل‌سرخی شما ناقص بود، از ظروف دیگر در کنار آن‌ها استفاده کنید. نکته‌ای که خوب است به آن توجه کنید؛ برای اینکه سفره عید چشم‌نوازی داشته باشید، همخوانی نسبی ظروف با یکدیگر است.
درست کردن ظروف سفره عید
روش اول: می‌توانید با استفاده از خمیر چینی برای تزیین سفره عید خود ظرف درست کنید. به این صورت که خمیر چینی را بازکرده و به شکل یک دایره می‌برید. پشت یک کاسه یا هر ظرف دیگری (بستگی دارد که می‌خواهید گودی ظرفتان چقدر باشد) پهن کرده و قشنگ صاف می‌کنید؛ سپس آن را در فر می‌گذارید تا خشک شود. بعد از بیرون آوردن ظرف خمیری و سرد شدنش می‌توانید با رنگ‌های روغنی آن را به‌دلخواه رنگ‌آمیزی کنید.
روش دوم: استفاده از ظرف‌های سفالی ساده و رنگ‌آمیزی آن‌ها هم می‌تواند ایده خوب و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای تزیین سفره عید باشد. برای این کار به تعدادی ظرف سفالی، یک سمباده نه خیلی زبر و نه خیلی نرم، وارنیش آکریلیک، رنگ‌های آکریلیک، برگه ترانسفر با طرح دلخواه، قلم‌مو یا تامپون ابری و اسپری کیلر نیاز داریم.
نکته
برگه ترانسفر یک نوع کاغذ برای تزیین کارهای دکوری و تزیینی است. جنس برگه ترانسفر نایلونی است و به دو صورت عکس‌برگردان و ساده وجود دارد. ابعاد برگه‌های ترانسفر در ابعاد A۳ است و دارای تصاویری از طبیعت، پرتره و یا گل و غیره است. از ترانسفرها برای دکوپاژ بر روی انواع سطوح چینی، سفال، شیشه، چوب، پلی‌استر و مانند آن استفاده می‌شود. برای اینکار مراحل زیر را باید طی کنید:
طرح دادن به ظروف
- ابتدا روی ظرف سفالی را با سمباده کاملاً صاف کنید تا هیچ برجستگی و ناهمواری روی سطح ظرف باقی نماند.
- با یک دستمال مرطوب روی ظرف بکشید تا ذرات خاک کاملاً از روی ظرف پاک شود. می‌توانید ظرف را کاملاً بشویید و بگذارید تا خشک شود.
- با وارنیش آکریلیک یا چسب چوبی که کاملاً با آب رقیق‌شده روی ظرف سفالی بکشید و بگذارید تا خشک شود.
- رنگ دلخواه (ترجیحاً رنگ روشن تا طرح برگه ترنسفر جلوه بیشتری داشته باشد) را با استفاده از قلم‌مو یا تامپون روی ظرف بزنید. این کار را دو تا سه بار تکرار کنید تا رنگی یکدست و زیبا داشته باشید.
- طرح دلخواه خود را با دقت از روی برگه ترانسفر جدا کنید و داخل آب ولرم قرار دهید تا طرح از روی کاغذ زیرش جدا شود، اما داخل آب، طرح را از کاغذ جدا نکنید.
- چون طرح‌های روی برگه ترانسفر بسیار ظریف هستند، آن را روی ظرف سفالی قرار داده و به‌آرامی طرح را از کاغذ زیرش جدا کرده و روی ظرف قرار دهید.
- وقتی طرح را در جایی که دوست دارید جایگذاری کردید با یک دستمال به‌آرامی و به‌گونه‌ای که طرح تا نخورد و خراب نشود آب اضافی آن را گرفته و می‌گذارید تا کامل خشک شود.
- برای تثبیت رنگ ظروفتان می‌توانید بعد از اتمام کار، وارنیش آکریلیک را با قلم‌مو روی سطح کار بزنید و بعد با اسپری کیلر تمام سطح کارتان را اسپری کنید.
تزیین سبزه سفره عید
برای تزیین سبزه سفره عید می‌توانید سبزه را در تنگ‌های شیشه‌ای یا روی کوزه‌های سفالی بکارید. حتی می‌توانید یک تراریوم درست کرده و سبزه و ماهی سفره عید را کنار هم داشته باشید. استفاده از گل‌های بهاری و طبیعی روی سبزه هم می‌تواند ایده خوبی باشد. در این روش می‌خواهیم سبزه‌ها را در یک ظرف سوراخ‌دار بکاریم تا ریشه‌ها از سوراخ‌ها بیرون بیایند و بعد ظرف سبزه را روی تنگی که ماهی‌ها در آن هستند قرار دهیم تا هم آب موردنیاز سبزه‌ها از تنگ ماهی تأمین شوند و هم ماهی‌ها بتوانند از ریشه‌های دانه‌ها تغذیه کنند.
یک روش جالب و بهداشتی برای سبز کردن سبزه (سبزه شناور)
روش فوق به دلیل استفاده نکردن از خاک هم کاملاً بهداشتی است و هم ماندگاری بالایی دارد.
- دانه موردنظر را به مدت ۱۲ ساعت خیس کنید. در طول این مدت چند بار آب روی دانه را هم عوض کنید.
- بعد از خیس کردن دانه‌ها آن‌ها را به مدت ۱۲ ساعت دیگر لای پارچه‌ای نخی بریزید و در طول این مدت یک تا دو بار پارچه را مرطوب کنید تا دانه‌ها جوانه بزنند.
- دانه‌های ریشه زده را روی یک ظرف که ته آن سوراخ‌سوراخ است و مقداری هم گودی دارد پهن می‌کنیم.
- ظرف محتوی دانه‌ها را توی یک ظرف بزرگ‌تر که مقداری آب ته آن ریخته شده (آب نباید روی دانه‌ها را بگیرد) گذاشته و روی آن را نایلون می‌کشیم.
- تا مدتی که ریشه‌ها از سوراخ‌های زیر ظرف بیرون بیایند و دانه‌ها هم سبز شوند؛ به‌طور مرتب نایلون روی ظرف را برداشته و روی دانه‌ها را آب اسپری کنید و نگذارید خشک شوند.
- بعد از سبز شدن، دانه‌ها به نور احتیاج دارند پس نایلون روی ظرف را بردارید و ظرف را پشت پنجره یا جایی بگذارید که نور به سبزه‌ها بتابد.
- بعدازاین که دانه‌ها مقداری سبز شدند می‌توانید ظرف سبزه را روی تنگ ماهی قرار دهید.
توجه داشته باشید برای جلوگیری از بوی بد، سلامت ماهی‌ها و همچنین سبزه‌هایتان آب درون تنگ ماهی را هر از گاهی عوض کنید. همچنین بهتر است از آب مقطر بدون کلر یا آبی که یک شب در ظرف مانده و کلر آن از بین رفته برای ماهی‌ها و سبزه‌ها استفاده کنید.
تزیین تخم‌مرغ سفره عید
در این قسمت می‌خواهیم دو روش جالب برای تزیین تخم‌مرغ‌های سفره عید توضیح دهیم.
روش اول برای تخم‌مرغ آب‌پز است که علاوه بر بهداشتی بودن، خلاقانه هم هست:
- تعدادی برگ‌های کوچک گیاهان مختلف یا برگ سبزی‌ها را جمع‌آوری کنید و آن‌ها را بشویید.
- هرکدام از برگ‌ها را روی یکی از تخم‌مرغ‌ها قرار دهید.
- روی هرکدام از تخم‌مرغ‌ها یک پارچه توری بکشید و با یک نخ محکم گره بزنید تا برگ کاملاً روی تخم‌مرغ بچسبد و تکان نخورد.
- تخم‌مرغ‌ها را با چند تکه پوست پیاز یا کلم بنفش یا هر رنگ طبیعی دیگری که دوست دارید به‌آرامی در یک قابلمه قرار داده و روی آن‌ها را آب بریزید و بگذارید تا حدود ربع ساعت کامل بجوشند.
- تخم‌مرغ‌ها را از ظرف بیرون بیاورید و تور روی آن‌ها را بازکنید. خواهید دید که تعدادی تخم‌مرغ خوش‌رنگ با طرح برگ‌های مختلف دارید.
روش دوم تخم‌مرغ‌های حاوی جایزه و شکلات برای بچه‌هاست:
- ابتدا یک بادکنک کوچک انتخاب کنید و داخل آن را تعدادی شکلات یا جایزه‌های کوچک قرار دهید و مقدار کمی آن را باد کنید.
- در یک ظرف نصف فنجان چسب چوب را با یک فنجان آب مخلوط کنید. می‌توانید مقداری رنگ هم داخل این مایع بریزید تا تخم‌مرغ‌های رنگی داشته باشید.
- نخ‌هایی که می‌خواهید روی بادکنک بکشید را کاملاً به چسب چوب آغشته کنید.
- سپس نخ‌ها را روی بادکنک بکشید به‌طوری‌که به شکل یک تخم‌مرغ دربیاید.
- بعد از خشک شدن چسب چوب بادکنک را با یک قیچی یا سوزن سوراخ‌کنید و به‌آرامی از لابه‌لای نخ‌ها بیرون بکشید.
روش‌های مناسب تزیین سفره عید
برای یافتن پاسخ‌های سوال چگونه سفره عید را تزیین کنیم از گزینه‌های مختلفی می‌توانید استفاده کنید.
یک گزینه نوستالژیک و قدیمی برای تزیین سفره عید استفاده از سفره‌های قلمکار یا ترمه‌های قدیمی است؛ که می‌توانید از مادربزرگتان قرض بگیرید یا حتی از سجاده‌های ترمه یا پارچه‌های قدیمی استفاده کنید.
پارچه‌های حریر نیز گزینه مناسبی برای تزیین سفره عید هستند. می‌توانید از حریرهای رنگی استفاده کنید و با وسایل تزیینی و گلدان و شمع شکل زیبایی به سفره عیدتان بدهید. اگر روبان‌های رنگی در خانه دارید، می‌توانید از آن‌ها هم برای تزیین سفره عید استفاده کنید. مثلاً دور ظرف‌ها را روبان ببندید یا روبان‌ها را روی سفره عید قرار دهید.
استفاده از روسری‌های ترکمن یا روسری‌هایی که دارای منگوله هستند و طرح‌های زیبایی دارند هم یک گزینه مناسب دیگر برای تزیین سفره عید است. می‌توانید از سینی‌های مسی یا رویی قدیمی و بزرگ هم برای چیدن وسایل سفره عید استفاده کنید. در سفره‌های مدرن‌تر می‌توانید وسایل سفره عید را با یک گل‌آرایی و شمع‌آرایی زیبا روی میز بچینید.
عمو نوروز و حاجی‌فیروز مهمان ویژه سفره عید
همان‌طور که می‌دانید عمو نوروز و حاجی‌فیروز هر دو از نمادهای اصلی نوروز هستند. می‌توانید عروسک‌های این شخصیت‌ها را با نمد برای کودکان یا مهمانان دیگرتان بسازید و به آن‌ها هدیه دهید. توجه داشته باشید که از هر الگو باید دو عدد برش دهید و بعد داخلشان را با پشم‌شیشه یا پنبه مقداری پرکنید تا حجم بگیرند و روی‌هم بدوزید. برای دوخت این الگوها بهتر است از دوخت دندان‌موشی استفاده کنید. اگر نمد در خانه ندارید، از مقواهای رنگی هم می‌توانید استفاده کنید.
استفاده از وسایل دور ریختنی
در آخر چیزی که در تزیین سفره عید بسیار اهمیت دارد خلاقیت شماست. اینکه از وسایل دورریختنی استفاده کنید و یک تزیین سفره عید زیبا داشته باشید. با کمترین هزینه و با استفاده از خلاقیت و هنر خودتان ظروف و سبزه و تخم‌مرغ سفره عید را آماده کرده و تزیین کنید؛ تا حس عشق و مهم بودن به اعضای خانواده‌تان هدیه کنید و همه از هنرتان لذت ببرند. از بچه‌ها برای تزیین سفره عید کمک بگیرید و در حین آماده کردن هرکدام از اجزای سفره عید فلسفه هرکدام را برایشان توضیح دهید.
سخن پایانی
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چگونه چگونه سفره عید را تزیین کنیم می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه نمایید.
ما به پیشنهاد می‌کنیم، برای خرید و فروش وسایل دست دوم و نو از سایت و یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه و از قابلیت ثبت رایگان آگهی استفاده کنید.
منابع:
کتاب خانه آرایی و سفره‌آرایی مژگان حاجت پناه