فواید و معایب ظروف مسی

آیا پختن غذا در ظرف مسی خطرناک است؟ آیا با فواید و معایب ظروف مسی آشنا هستید؟ اگر این‌طور است، چرا مرسوم است که استفاده از ظروف مسی برای پخت‌وپز بسیار مناسب هستند؟

آیا این تفکر به‌اشتباه در میان مردم جاافتاده است؟ پاسخ علمی به این موضوع چیست؟ در این مقاله قصد داریم بیشتر از ظروف مسی برای شما بگوییم.

همچنین فواید و معایب پخت‌وپز در ظروف مسی و توصیه‌های مفیدی در استفاده ازاین ظروف برای شما بیان کنیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

ظروف مسی

ظرف غذا، یکی از مهم‌ترین وسایلی است که در خانه برای خوردن و نوشیدن به آن نیاز داریم، اما چه باور کنید چه باور نکنید، ظروف مسی، دارای فواید سلامتی برای بدن هستند.

در طول دهه‌های مختلف، مردم توانستند انواع مختلفی از ظروف را از مواد مختلف تولید کنند. برخی از ظروف غذا وجود دارند که واقعاً برای سلامتی بدن مفید هستند.

در مقابل برخی از مواد حاوی مواد شیمیایی سمی، جیوه و سایر عناصر مضر برای بدن هستند.

ظروف غذا در خوش‌طعم و خوشمزه شدن غذا بسیار اهمیت دارند و یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین عوامل موفقیت در آشپزی هستند.

ظروف مسی از قدیم‌الایام تاکنون برای پخت غذا کاربرد داشته‌اند. امروزه نیز استفاده از این ظروف به علت خواص متعددی که دارند رواج پیداکرده است.

مس در بدن انسان

به‌طورکلی مس در تمام بدن وجود دارد و اعمال متفاوتی را نیز بر عهده دارد. مس جزئی از آنزیم‌ها است و نشانه‌های کمبود مس مربوط به نارسایی‌های آنزیمی می‌شود.

مقدار مس در بدن یک فرد سالم بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم تخمین زده می‌شود. مس به‌طور وسیعی در طبیعت پخش و توزیع‌شده است. حتی برنامه‌های غذایی فقیر و نامناسب نیز، نیازهای افراد به مس را تأمین می‌کنند.

مس برای سلامت کلی بدن بسیار ضروری است و فرآیند متابولیک طبیعی در ارتباط با اسیدهای آمینه و ویتامین‌ها را قادر می‌سازد.

مس سومین ماده معدنی در بدن است و تقریباً توسط پروتئین پلاسمای خون با نام سرولوپلاسمین حمل می‌شود. برای اینکه از مزایای این ماده بیشترین استفاده را ببرید باید آن را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانید.

فواید ظروف آشپزی مسی

• نه‌تنها قابلمه‌ها و تابه‌های مسی در آشپزخانه جذاب هستند؛ بلکه مس هدایت‌کننده و منتقل‌کننده عالی برای گرما است. برای پخت‌وپز در میزان بالا، بسیار عالی هستند. آشپزها، اغلب از قابلمه‌ها و ماهیتابه‌های مسی را برای تهیه سس‌ها و غذاهایی که نیاز به دمای به‌شدت تحت کنترل دارند، استفاده می‌کنند.
• علت خوشمزه شدن و خوب جا افتادن غذا در ظروف مسی این است که حرارت در ظروف مسی بیش از سایر ظروف فلزی نگهداری و به‌طور یکنواخت توزیع می‌شود.
• پخت غذا در این ظروف می‌تواند کم‌خونی را کم کند؛ زیرا مس از عناصر لازم برای فرآیند خون‌سازی و رفع کم‌خونی است. در دهه پیش مردم کشور ما برای پخت غذا مخصوصاً خورشت و آش از قابلمه‌های مسی استفاده می‌کردند. یک کفگیر آهنی داشتند به نام حسوم که موقع پخت غذا دائم درون آن قرار می‌گرفت و باعث رفع کم‌خونی می‌گشت.
• یکی از ویژگی‌های فلز مس، رسانایی بسیار زیاد آن است که باعث می‌شود غذا در ظرف مسی خیلی سریع‌تر بپزد. انواع خورشت‌ها در این ظروف بهتر جا بیافتد، همین‌طور سرخ کردن غذاها در ظرف مسی باعث تردتر شدن آن‌ها می‌شود.

برخی فواید دیگر

• کمبود یون مس موجب احساس رخوت و خواب‌آلودگی و کسالت مداوم می‌شود و سبب می‌شود که درد مفاصل داشته باشیم. پخت غذا در ظروف مسی باعث از بین رفتن این حالات می‌شود. برای جبران کمبود یون مسی پزشکان توصیه می‌کنند یک دست بند مسی به دست داشته باشید.
• پخت غذا در این ظروف باعث طول عمر مفید و سلامتی جسمی خانم‌های نزدیک به دوران عادت ماهیانه می‌شود.
• در شمال ایران برای جلوگیری از بیماری‌های خونی و سرطان خون موقع پخت خورشت (مخصوصاً فسنجان) یک تکه آهن یا نعل وسط خورشت می‌انداختند تا کاملاً رنگ بگیرد. این کار باعث آزاد شدن یون‌های آهن و سلامتی بدن نیز می‌شود.
• قابلمه‌ها و تابه‌های مسی، معمولاً با قلع یا استیل ضدزنگ پوشانده می‌شوند. بنابراین مصرف‌کنندگان نیاز نیست نگران مسمومیت با مس باشند. انتقال گرمای عالی آن، می‌تواند از طریق پوشش آن محافظت شود.

در زیر برخی از فواید مس را در از بین بردن نشانه‌های برخی بیماری‌ها بیان می‌کنیم:

فواید مس در کاهش نشانه‌های آرتروز

مزایای مس مرتبط با خاصیت ضدالتهابی آن است که می‌تواند در کاهش نشانه‌های آرتروز مفید باشد. مس می‌تواند به‌عنوان یک درمان خانگی برای آرتروز به کار رود.

فواید مس در حفظ رنگ مو و چشم

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید بدانیم که مس یک ماده ضروری برای رنگ‌دانه تیره طبیعی (ملانین) است که به پوست، مو و چشم رنگ می‌دهد.

ملانین، توسط ملانوسیت و تنها در حضور آنزیمی به نام تیروزیناز تولید می‌شود. مصرف مکمل‌های حاوی مس نیز می‌تواند به محافظت در برابر خاکستری شدن مو کمک کند.

بنابراین اگرچه بیشتر افراد این موضوع را نادیده می‌گیرند اما مس یک ماده معدنی مهم برای جوان دیده شدن شماست.

مس همچنین در نگهداری رنگ چشم‌های شما نیز بسیار مؤثر است. مس به همراه روی در نگهداری رنگ زیبای چشم‌های شما بسیار مهم است.

نقش مس در افزایش سلامت پوست

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید بدانیم که مس یک ماده مغذی مهم است که به‌طور فعال در تولید الاستین نقش دارد.

الاستین عنصری است که در بافت‌های همبند به انعطاف‌پذیری پوست کمک می‌کند.

همچنین وجود این ماده برای جلوگیری از بروز چین‌وچروک بسیار ضروری است.

مس، پوست‌های آسیب‌دیده و خشک را درمان می‌کند، همچنین باعث تولید سلول‌های سالم پوست می‌شود.

تأثیر مس در افزایش سرعت مغز

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید بدانیم که مس می‌تواند بدن را برای تولید میلین تحریک کند که این باعث افزایش سرعت عملکرد مغز می‌شود.

مس یک عنصر یا یک کوفاکتور در آنزیم‌های مختلف است که در بیشتر واکنش‌های بیولوژیکی در داخل بدن شرکت دارد. این آنزیم‌ها تنها در حضور مس عملکرد خوب و مناسبی خواهند داشت.

بدون واکنش‌های آنزیمی در بیشتر اندام‌های مختلف، متابولیسم کلی بدن کندتر می‌شود. این موضوع بیشتر در مسیرهای مغزی خاصی مهم است.

تأثیر مس در استفاده از آهن و قند

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید بدانیم که مس به جذب آهن از دستگاه گوارش و انتشار آن از محل ذخیره‌سازی اولیه همچون کبد کمک می‌کند.

این ماده همچنین می‌تواند به کاربرد قند در بدن مفید باشد. با کمک به جذب آهن از غذاها و سایر منابع؛ مس می‌تواند به تعداد گلبول‌های قرمز سالم نیز کمک کند.

بدون منبع آهن مناسب در بدن، افراد از کم‌خونی رنج خواهند برد که به کم‌خونی ناشی از فقر آهن شناخته‌شده است.

این شرایط می‌تواند بسیار خطرناک باشد . باعث ایجاد علائمی همچون خستگی، درد عضلانی، مشکلات گوارشی و ضعف عمومی می‌شود.

از دیگر خواص مس می‌توان به تولید انرژی بیشتر، خواص آنتی باکتریایی، عملکرد مناسب غده تیروئید، تشکیل گلبول‌های قرمز خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش کلسترول اشاره کرد.

علائم کمبود مس در بدن

بی‌حالی، رنگ‌پریدگی، زخم، ادم (edema)، توقف رشد، ریزش مو، بی‌اشتهایی، اسهال، خونریزی در زیر پوست و درماتیت است.
در نوزادان پسر کمبود مس به ارث رسیده می‌تواند اتفاق بیفتد.

این کمبود زمانی اتفاق می‌افتد که جذب طبیعی مس غیرممکن است. مداخله زودهنگام پزشکی در چنین مواردی ضروری است.

معایب ظروف مسی

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید به ان مسئله واقف باشیم که مصرف غذا در این ظروف اگر بیش‌ازحد باشد موجب وارد شدن مس به بدن می‌شود.

در درازمدت موجب عوارضی مانند افسردگی، بی‌خوابی، بیش فعالی در کودکان و عوارض دیگر می‌شود.

از آن‌طرف هم کمبود مس در بدن خود بیماری‌هایی ایجاد می‌کنند مانند تهی سازی و تخلیه اکسیژن در سلول‌ها، کاهش HDL کلسترول، مشکلات پوستی، التهاب قوزک پا، کم‌خونی، کم شدن آنسفالین‌های مغزی و توهم‌های شنوایی می‌شود.

پس ازآنجایی‌که هر ماده‌ای مزایا و معایبی دارد؛ در اینجا تعدادی از معایب ظروف مسی که اغلب در اثر استفاده نادرست و یا بیش‌ازحد به وجود می‌آیند را بیان می‌کنیم.

برخی دیگر از معایب ظروف مسی

• اگر مس بیش از نیاز بدن وارد بدن شود در کبد رسوب‌کرده و مسمومیت ایجاد می‌کند.
• تجمع مس بیش از حد در بدن موجب بروز تهوع و سردرد می‌شود.
• مس اگر وارد غذا شود جذب کلسیم و آهن را مختل می‌کند و ظرف باید لعاب داشته باشد و ظرف‌های قدیمی که لعاب ندارند پخت غذا در آن‌ها صحیح نیست.
• ظروف مسی به دلیل آزاد کردن این عنصر باارزش به غذا باعث تأثیر بر عملکرد سیستم مغز و اعصاب و غدد درون‌ریز بدن می‌شود.
• یکی از مضرات ظروف مسی که بسیار خطرناک است زود اکسید شدن آن‌هاست. همچنین ظروف مسی ترکیب‌پذیری بالایی با مواد غذایی دارند، بنابراین می‌توانند باعث مسمومیت شما شوند و باید به‌موقع قلع یا نیکل اندود شود.
• ازآنجایی‌که فلزات مورداشاره گران‌تر هستند و زمان کار بیشتری می‌طلبند، گاهی بعضی از سفیدگران به دلیل صرفه‌جویی و یا سرعت بخشیدن به پروسه سفیدگری، با مخلوط نمودن سرب با فلزات مورداشاره، خطرات جدید و جدی‌تری را برای افراد فراهم می‌کنند.

نحوه تشخیص سریع کاربرد سرب در مراحل سفیدگری ظروف مسی

دو قطره جوهر سرکه (اسید استیک) روی ظرف مسی سفید شده تمیز و بدون آلودگی به چربی دوده بچکانید و صبر کنید خشک شود.

بعد از خشک شدن چند قطره پتاسیم یدید روی آن اضافه نمایید؛ درصورتی‌که سریعاً رنگ زرد ایجاد شود، دلیل قاطعی بر به‌کارگیری سرب در قلع اندود نمودن این ظرف تلقی می‌شود.

• وجود آلیاژهایی مانند قلع، نیکل، استیل و لعاب که به‌عنوان پوشش ظروف مسی برای کاهش میزان ورود مس به غذا استفاده می‌شود سبب ورود فلزات سنگین به بدن می‌شود.
• اگر غذاهای اسیدی و قلیایی برای مدت طولانی در این ظروف نگهداری شوند باعث تخریب غذا می‌شود.
• مس با غذاهای اسیدی واکنش نشان می‌دهد؛ پس به‌این‌علت این ظرف‌ها را معمولاً با لایه‌ای از یک فلز دیگر مثل قلع یا استیل یا نیکل می‌پوشانند تا از ورود مس به غذا جلوگیری شود. این لایه در هنگام پخت‌وپز به مقدار کم در غذا حل می‌شود بنابراین از پختن غذاهای اسیدی در ظروف مسی پوشش داده نشده باید اجتناب کرد.
• در هنگام شست‌وشو خراشیدن یا ساییدن این ظروف، لایه پوششی محافظ را از بین می‌برد و دیگر نباید در ظروفی که لایه پوششی آن‌ها از بین رفته پخت‌وپز کرد زیرا این فلز هنگامی‌که در مقادیر زیاد وارد غذا می‌شود باعث تهوع، استفراغ و اسهال می‌شود.
• خوراکی‌های زیاد شور، ترش و شیرین و روغنی و گوشت و لبنیات را نباید در ظروف مسی به مدت طولانی نگهداشت.
• زنگار ظروف مسی نیز بسیار ضرر دارد تا جایی که شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا آن را سم قاتل نامیده است.

بهترین و بدترین ظروف برای آشپزی!

در رابطه با فواید و معایب ظروف مسی باید این مسئله را بدانیم که بهترین ظرف‌ها برای طبخ مواد غذایی ظرف‌ها شیشه‌ای و پیرکس‌های مقاوم به حرارت هستند که هیچ‌وجه مواد سمی را وارد مواد غذایی در حال طبخ نمی‌کنند و در مقابل بدترین ظروف، تفلون‌هایی هستند که دچار خراشیدگی هرچند کوچک، شده‌اند. حتی ظروف تفلونی که مجدداً تعمیر می‌شوند هم می‌توانند سرطان‌زا باشند.

توصیه‌های مفید برای نگهداری از ظروف مسی

• برای از بین بردن لکه‌ای از روی ظرف مسی یک برش پیاز بمالید تا سریع‌تر تمیز شود.
• برای شستن ظروف مسی آن‌ها را در ماشین ظرف‌شویی قرار ندهید و بعد از شستن سریع خشک‌کنید.
• نصف یک لیموترش را در نمک فروببرید. برای پاک کردن قسمت‌های بسیار کثیف ظروف مسی و براق کردن آن‌ها روی قسمت موردنظر بمالید.
• برای پاک کردن قسمت‌های بسیار کثیف این ظرف‌ها یک قاشق غذاخوری نمک، یک فنجان سرکه سفید و مقداری آب به مدت چند ساعت در ظرفی بجوشانید. سپس آن را با محلول صابون و آب داغ بشویید و درنهایت آب بکشید و خشک‌کنید.
• یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان سرکه سفید حل کنید. به آن آرد بیفزایید تا حالتی خمیری بیابد. خمیر را روی سطوح ظرف بمالید و پانزده دقیقه تا یک ساعت آن را کنار بگذارید. سپس با آب گرم ظرف مسی را بشویید و با پارچه نرم و تمیز آن را خشک تا براق شود.
• از آب گرم و اسکاچ‌های نایلونی برای شستشوی ظروف مسی استفاده کنید. از شستن این ظروف با شوینده‌های باقدرت سایندگی بالا پرهیز کنید.

برخی توصیه‌های دیگر

• پولیش مس برای از بردن لکه‌های روی ظرف و حفظ درخشندگی آن مفید است.
• برای جلوگیری از زنگ نزدن ظروف مسی قلم‌مو را در آب پیاز فروکرده و آن را روی ظروف مسی بمالید.
• قبل از استفاده برای اولین بار، یک ابر نم‌دار با خاکستر نرم زغال به داخل ظرف بکشید و سپس آبکشی کنید. با این کار، سفیدی آن دوام بیشتری خواهد داشت.
• برای استفاده اولین بار از ظروف مسی داخل ظرف مقدار کافی شیر بریزید. پس از جوشیدن شیر تمامی قسمت‌های داخل ظرف را با شیر بشویید. این کار علاوه بر نوعی ضدعفونی، باعث می‌شود که عمر قلع داخل ظرف افزایش‌یافته و زود سیاه نشود. البته لازم است که بعدازاین کار شیر را دور بریزید.
• لازم است که طبخ غذا با استفاده از ظروف مسی همیشه با شعله ملایم همراه باشد.
• اگر ظرف مسی را بدون اینکه غذایی داخل آن باشد روی آتش بگذارید، قلع آن می‌سوزد. پس اول آب یا غذایتان را درون آن بریزید و بعد روی شعله‌ی ملایم آتش قرار دهید.

سخن پایانی

جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ظروف مسی می‌توانید به ویکی‌پدیا مراجعه نمایید.

ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که برای خرید و فروش وسایل دست دوم نو، به سایت و یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه کنید.