یادگیری نحوه متمرکز شدن، مزایای زیادی خواهد داشت. اول اینکه تکمیل وظایف مهم، یکی از منابع انرژی، انگیزه، اعتماد و عزتنفس است. بهعبارتدیگر عدم موفقیت در انجام وظایف یا حتی انجام ناقص آنها نهتنها به عامل ایجاد استرس تبدیل میشود بلکه انگیزه و عزتنفس را نیز بهطور کامل از بین خواهد برد. در این مقاله سعی ما بر این است که در مورد راههای افزایش تمرکز صحبت کنیم.
وقتی کار مهمی انجام میدهید، موج بزرگی از انرژی و احساس مهم بودن را تجربه میکنید؛ اما وقتی بر روی یک مسئلهی بیاهمیت کار میکنید حتی اگر آن را در یک زمان کاملاً مناسب تمام کنید رضایتمندی یا خرسندی درونی را احساس نخواهید کرد. خود را ملزم کنید، بر روی کارهایی متمرکز شوید که به شما احساس رقابت با دیگران، مهارت در انجام کارها و اعتمادبهنفس را تلقین کند. این کار به شما اجازه میدهد تا کنترل بر کارها را تجربه کرده و احساس کنید که مسئول سرنوشت خود هستید.
عادت به کامل کردن کارها
عادت به کامل کردن کارها و تمام کردن آن چیزی که شروع کردهاید، یک بخش از ساختار شخصیتی شما خواهد بود. نمیتوانید یک فرد بالغ و کارآمد را فرض کنید که نمیتواند آن چیزی را که شروع کرده به آخر برساند. تقویت این عادت و رفتار، کلید موفقیت درازمدت خواهد بود. میتوانید فرآیند کارآمد شدن را بهوسیلهی ایجاد متوالی یک تصویر ذهنی از خود در مسیر رسیدن به حداکثر کارایی سرعت ببخشید.
خود را بهعنوان یک فرد کارآمد و مفید تصور کنید، با این کار ذهن ناخودآگاهتان را تغذیه کنید تا این دستور را بپذیرد، به یاد داشته باشید شخصی را که میبینید، همان کسی است که به آن تبدیل خواهید شد، زیرا ذهن ناخودآگاه شما قادر نیست تفاوت بین واقعیت و آنچه را که در یک تصویر خیالی میسازید تشخیص دهد. اگر یک تصویر ذهنی از خود در حال انجام کارها با حداکثر کارایی و سودآوری بسازید، ذهن ناخودآگاه شما دقیقاً همان عکسالعملی را نشان میدهد که در شرایط واقعی انجام کار از خود نشان میداده است.
تصوری از موقعیتهای خوبمان!
بنابراین هر باری که تصویری از خود را در حال انجام کارها به بهترین نحو در نظر بیاورید، ذهن ناخودآگاه شما آن را مثل لحظهای که واقعاً اتفاق میافتد، ضبط میکند و کلمات، رفتار و عکسالعملهای شما را با آن تصویر ذهنی منطبق میکند. هر بار موقعیتی را به یاد بیاورید که در آن کاری را بهخوبی انجام دادهاید، ذهن شما آنها را روی بهترین حالت تصوری که از خود دارید ثبت میکند.

هرچه بیشتر خود را در بهترین حالت تصور کنید، رفتارهای مربوط به آن در شما سریعتر نهادینه میشود. با تغذیهی ذهنتان بهوسیلهی تصاویر مثبت حتی اگر غیرواقعی و ساختگی باشند، یا تکرار تصاویری از تجربهی حداکثر کارایی، خود را برای موفقیت برنامهریزی میکنید. در ادامه با هم راههای افزایش تمرکز را میآموزیم:
اندیشه را با احساسات همراه کنید
بهعنوان یک اصل، هنگامیکه استفاده از احساسات در کنار تصویرسازی ذهنی قرار گیرد، قدرت بیشتری به وجود میآورید؛ یعنی حاصلضرب اندیشه در احساسات، برابر با نتیجه خواهد بود و معنای ملموس آن این است که اگر یک تصویر ذهنی شفاف از خود در حال انجام درستکارها بسازید و آن را با احساس لذت و سرگرمی مخلوط کنید، ذهن ناخودآگاه شما آن را بهعنوان یک دستور، بسیار سریعتر خواهد پذیرفت و خیلی سریعتر به عادتی در شما تبدیل خواهد شد.
حالت خاص هر موقعیت را به خود بگیرید
یکی از موارد دیگر راههای افزایش تمرکز این است که حالت خاص هر موقعیت را به خود بگیرید.
همانطور که برای هر حالت ذهنی یا احساسی که یک وضعیت مشخص بدنی وجود دارد، برای هر عادت و رفتار یک زبان خاص بدنی نیز وجود دارد. بهعنوانمثال اگر در هنگام نشستن پشت میز راست و محکم و کمی متمایل به جلو بنشینید، دقیقا احساس میکنید که کارایی بیشتری دارید. اگر با سربالا و روبهجلو سینهی سپر کرده و با چابکی راه بروید، احساسی شبیه به افراد دارای اعتمادبهنفس و کارآمد را خواهید داشت.
بر طبق «اصل بازگشتپذیری» دوطرفه، «اگر یک احساس خاص درونی داشته باشید، کارهای بیرونی شما شبیه به آن خواهد بود و از طرف دیگر، اگر طوری عمل کنید که انگار احساس موردنظر درون شما وجود ندارد، اعمالی که در کنترل کامل شما قرار دارند، میتوانند احساساتی را که وجود ندارند، به وجود بیاورند.» اگر میخواهید شجاع باشید، با شجاعت عمل کنید. اگر میخواهید کارآمد باشید، طوری عمل کنید که حالا یک فرد کارآمد هستید. کارهای شما احساسات و باورهای شما را به وجود میآورد همانطور که احساسات و باورها، کارهای شما را به وجود میآورند.
راههای افزایش تمرکز با صاف و محکم نشستن
بهعبارتدیگر اگر درون صندلی بخزید یا با سرپایین و آرام راه بروید، احساس بیروحیگی و ناکارآمدی میکنید. اگر پاهایتان را بر روی میز قرار دهید یا به عقب تکیه دهید و آرام بگیرید، سطح انرژیتان کاهشیافته و اشتیاقتان را برای کار کردن از دست میدهید.

در طول یک روز کاری باید بهطور منظم برای چند لحظه کار را متوقف کرده و نحوه نشستن و کار کردنتان را کنترل کنید. از خود بپرسید «آیا یک فرد کارآمد و موفق به این روش مینشیند و کار میکند؟» اگر جواب منفی است حالت و موقعیت نشستنتان را تغییر دهید تا بیشترین شباهت را با نحوهی کار کردن و نشستن افراد موفق و کارآمد پیدا کنید.
راههای افزایش تمرکز با عمل کردن مانند یک نابغه
سالها قبل مجلهی ریدرز دایجست گزارشی با عنوان مطالعه بر روی نوابغ منتشر کرد. آنها سالها بر روی زندگی و رفتار نوابغ، برای رسیدن به خصوصیات مشترک آنها کارکردند و پس از گردآوری نتایج، اعلام کردند که نوابغ در سه چیز باهم مشترکاند که خوشبختانه افراد معمولی، باهوش متوسط هم میتوانند این سه حالت یا رفتار را در خود تقویت کنند و به طرز غیرقابلباوری، کارایی ذهنیشان را افزایش دهند:
حالت اول
حالت و رفتار اول این بود که نوابغ از یک روش سیستماتیک و هدفمند برای حل مشکلاتشان استفاده میکنند. هر جا چیزی اشتباه از آب دربیاید متوقف میشوند و قبل از آنکه نتیجهای بگیرند یا کاری برای حل مشکل انجام دهند، مرحلهبهمرحله آن را تجزیهوتحلیل میکنند. درنتیجه تصمیمات نهایی آنها بسیار بهتر از تصمیماتی است که دیگران با یک عکسالعمل ساده و بدون تفکر دربارهی ماهیت مشکل، اتخاذ کردهاند.
حالت دوم
حالت و رفتار مشترک دوم که در مطالعات به آن اشاره شد، حس کنجکاوی یعنی توانایی آنها در دیدن موقعیتها با یک نگاه تازه همراه با کنجکاویهای دقیق کودکانه بود. نوابغ، ذهنشان را باز نگه میدارند و در مقابل شرایط مختلف انعطافپذیریشان را حفظ میکنند. به ذهنشان اجازه میدهند تا بهصورت شناور و آزاد حرکت کند و تمام راههای ممکن برای رسیدن به یک موقعیت یا حل یک مشکل خاص را قبل از آنکه به نتیجهگیری برسند، امتحان کند.
حالت سوم
خاصیت سوم افراد نابغه آن است که میتوانند با شدت و عمق بیشتری نسبت به افراد معمولی، بر روی مسائل تمرکز کنند. «توماس کارلایل» میگوید: «نبوغ بهطور ساده، داشتن ظرفیت زیاد برای مشکلات است». بهطورقطع کسی که بتواند خود را مجبور کند تا با تمام حواس بر روی یک موضوع خاص تا پایان آن کار یا کسب مهارت در آن موضوع، متمرکز شود، در آن مورد عملکرد بهتری خواهد داشت. توانایی تمرکز با تمام حواس باید بر روی فروش، مدیریت، سرپرستی، مباحثه یا هر چیز دیگری اعمال شود.

تمام دستاوردهای بزرگ، حاصل تمرکز کامل در یک مدتزمان طولانی بر روی یک کار یا هدف مهم است تا آن کار یا هدف بهصورت کامل به انجام برسد.
راههای اصولی برای افزایش تمرکز
راههای زیادی وجود دارد تا بتوان قابلیت تمرکز را بهبود بخشید. این روشها که همگی مهارتهای تجاری هستند، میتوانند توسط هر شخصی که انگیزه کافی برای تمرین مداوم آنها بهمنظور تبدیلشدن به یک رفتار را دارد، آموخته شوند.
یک: قبل از اینکه کار را شروع کنید، فضای کار را از هر چیزی بهغیراز آنچه برای تکمیل مهمترین وظیفه به آن دارید، خالی کنید. سادگی و نظم میتواند بهترین راهنما برای رسیدن به کارایی بالاتر باشد.
دو: روزتان را برنامهریزی کنید و کارهایتان را طوری سامان دهید که در محدودههای زمانی مشخص وظایف اصلیتان را به انجام برسانید. از هوشتان برای یافتن راههایی برای انجام دیگر کارها، استفاده کنید. این زمانها را به دورههای ۶۰ تا ۹۰ دقیقهای تقسیم کنید، زیرا بیشتر افراد به دلیل نیاز به زمان برای مسلط شدن بر کار، نمیتوانند کار بهصورت کامل و بامعنی در دورههای کمتر از ۶۰ تا ۹۰ دقیقه برسانند.
منظور از کامل و بامعنی، فعالیتهایی است که نیاز به خلاقیت دارد، مثل نوشتن یک گزارش یا خلاصه وضعیت یا ادارهی یک جلسه و بحث در مورد افراد و پروژهها. تقریباً در انجام تمام کارهای مهم که نیازمند تمرکز کامل هستند، باید دورههای پیوسته زمانی در نظر گرفت. نمیتوانید مکالمات یا بخشهای مهم را بهصورت پراکنده انجام دهید، برای آن به یک زمان مشخص و مجزا نیاز دارید تا بتوانید حواستان را بر روی آن متمرکز کنید و برای یافتن آن زمان، باید از خلاقیتان استفاده کنید. راههای زیادی برای انجام این کار وجود دارد.
راههای افزایش تمرکز با زود خوابیدن و زود بیدارشدن
یکی از فنهای مؤثر، انجام بعضی از کارها برای یک مدتزمانی مشخص در خانه و قبل از رفتن به سرکار است؛ زیرا معمولاً سرحالتر و با ظرفیتتر از هر زمان دیگری در طول روز هستید، میتوانید کارهایی که نیاز به تمرکز دارد را در آن زمان انجام دهید. بهطور مثال میتوانید زود به رختخواب بروید و ساعت ۵ صبح از خواب بیدار شوید، کار را شروع کنید و برای ۲ یا ۳ ساعت بدون وقفه و قبل رفتن به سرکار، کارهایتان را انجام دهید.
بسیار تعجب میکنید وقتی ببینید که چه حجمی از کار را در این فاصله پیوسته و بدون مزاحمت انجام دادهاید. تعداد مردان و زنان بزرگی که این روش را تجربه میکنند، باورنکردنی است. توماس جفرسون گفته: آفتاب هیچگاه نتوانست به من وقتیکه درون رختخوابم، دست بیابد.

وقتی زود از رختخواب بیدار میشوید و کار را زودتر شروع میکنید، میتوانید کارهای یک روز معمولی را قبل از شروع ساعت کار در اداره انجام دهید. اگر از ۵ تا ۷ صبح کارکنید و بعدازآن به سرکار بروید، خیلی سریع میتوانید کارهای اصلیتان را در آن روز انجام دهید و تمامکارهای اضافهای که در طول روز انجام میدهید، پاداشی برای شما خواهد بود.
راههای افزایش تمرکز با بدون وقفه کارکردن
تعداد زیادی از شرکتها در شهرهای بزرگ، آپارتمانی را نزدیک دفاتر اصلی خود اجاره میکنند و آن را به امکانات اداری مثل میز و صندلی و قفسههای موردنیاز مجهز میکنند تا مدیران اجرایی بتوانند به آنجا بروند و بدون مزاحمت تلفن و ملاقات با اشخاص مختلف، بدون وقفه به کارشان رسیدگی کنند. این کارها بهطور غیرقابلباوری بهرهوری آنها را افزایش میدهد، بهخصوص وقتیکه بر روی پروژه مهمی کار میکنند که باید بر طبق یک برنامهی زمانبندی خاص و یک ضربالاجل مشخص، پایان یابد.
اصل مهمی که همه شما میدانید این است که بدون مزاحمت دیگران میتوانید بهتر متمرکز شده و بیشتر تولید کنید. اگر در خانه کار میکنید، میتوانید تلفن را قطع کنید تا کسی نتواند با شما تماس بگیرد. کار کردن بدون وقفه و مزاحمت یک روش بسیار مفید برای افزایش بازده و گرفتن نتایج بهتر است.
کاهش گفتگوهای بیهوده
از دیگر راههای افزایش تمرکز کاهش گفتگوهای بیهوده است.
یکی از مهمترین تلف کننده یا ذخیره کنندههای زمان بسته به نوع برخوردی که با آن دارید، بحث و گفتگو با همکاران و رؤساست. ازآنجاکه تعامل و گفتگو با دیگران غیرقابلاجتناب است، نحوه برخورد ما در این شرایط میتواند تأثیر مهمی بر روی کارایی و نتایجی که به دست میآوریم بگذارد.
وقتی باکسی جلسه یا ملاقاتی دارید، زمان و محیط جلسه را طوری تنظیم کنید تا بتوانید با تمام حواس بر روی آن شخص متمرکز شوید. اجازه ندهید تا گفتگو از حالت متمرکز خارج شود. عمیقاً به دیگر افراد گوش کنید و با تمام قوا در مقابل وسوسه تغییر موضوع بحث، مقاومت کنید.
گوش کردن با تمرکز تمام به مقدار زیادی، زمان موردنیاز را برای انتقال کامل پیام کاهش میدهد. این واقعاً تعجبآور است وقتی ببینید که چه مقداری از زمان به خاطر منحرف شدن از موضوع اصلی یا مزاحمتهایی مثل تلفنها یا ورود افراد به دفتر کار شما تلف میشود و از بین میرود. هرچه بیشتر بتوانید این مزاحمتها را کنترل کنید به زمان کمتری برای رسیدن به نتیجه موردنظرتان در یک گفتگوی مفید نیاز خواهید داشت.

راههای افزایش تمرکز با به وجودآوردن وسواس تمام کارها در خود
در ذهن هر انسان، چیزی وجود دارد که به ازای اتمام یک کار، لذت خاصی به فرد میدهد پس یکی از مهمترین عادتهایی که میتوانید در خود به وجود بیاورید، عادت به تکمیل کارهاست. یک ضربالاجل معین برای خود مشخص و از آن بهعنوان عامل فشار استفاده کنید که شما را وادار به تمرکز کامل حواس بر روی کار موردنظرتان بکند. خودتان را وادار کنید که در یک زمان فقط یک کار را انجام دهید و قبل از آنکه کار دیگری را شروع کنید، آن را کامل کنید.
هر بار که نیاز ذهنتان را برای تکمیل کاری برآورده میکنید، مقدار زیادی اندورفین در خون شما آزاد میشود که به شما احساس شادمانی و مفید بودن میدهد. همچنین انرژی و خلاقیت شما را افزایش داده، ارزش شخصیت شما را بالا میبرد و باعث میشود احساس خوبی نسبت به خود داشته باشید. اجبار درونی شما برای کامل کردن کارهای مهم، کیفیت تمام جنبههای زندگی شما را افزایش داده و کارایی شما را تا حد زیادی بالا میبرد.
پاداش دادن به خود
یکی از روشهایی که میتوانید برای ایجاد شرایط تکمیل کار، از آن استفاده کنید این است که از یک برنامه منظم برای پاداش دادن به خودتان در هنگام تکمیل کارها استفاده کنید. شما میتوانید خودتان را برای کامل کردن هر بخش از کار، اندکی تشویق کنید و بعد از اتمام کامل کار، یک پاداش بزرگ برای خودتان در نظر بگیرید.
روانشناسان دریافتهاند که ۸۵ درصد انگیزه شما برای شرکت در یک فعالیت خاص بهوسیلهی مزایا و لذتهایی که انتظار دارید از انجام کار به دست بیاورید، مشخص میشود. پس با به وجود آوردن یک و پاداش و تشویق انگیزه را در درون خودتان به وجود آورید تا بهصورت ناخودآگاه، بدون وقفه کار را تا لحظهی تکمیل شدن دنبال کنید. لذا یکی از راههای افزایش تمرکز پاداش دادن به خود است.
تقسیم پاداش با دیگران از دیگر راههای افزایش تمرکز
وقتیکه به همکاری و درک اعضای خانواده برای انجام یک کار بزرگ یا کامل کردن یک پروژه نیاز دارید، در مورد پاداش کل خانواده بعد از انجام کار بحث و موافقت کنید. این کار میتواند بعضی مواقع خیلی ساده باشد مثل بیرون رفتن برای شام یا رفتن به سینما و یا یک تفریح خارج از شهر یا رفتن به شهربازی. وقتی اعضای خانواده بدانند در آخر مسیر، پاداشی وجود دارد با حمایت و صبر بیشتری به شما کمک میکنند و حتی شما را تا لحظهی تمام شدن کار، تشویق مینمایند.

تعداد زیادی از کارخانههای وابسته به مأموران فروش و بازاریاب، از سیستم پاداش خانوادگی با موفقیت کامل استفاده میکنند؛ یعنی قراردادهای فروش با بازاریابانشان را طوری تنظیم میکنند تا شرکتها برای بهترین فروشندهها که میتوانند اهداف موردنظر را برآورده کنند، سفرهای تفریحی اختصاص دهند. در کنار آنها، بروشورهایی شامل نوع قرارداد و پاداشهایی که برای رسیدن به میزان فروش مشخص در نظر گرفتهشده است را به خانهی فروشندگان میفرستند
باوجوداین تشویقها در خانه، افرادی که انگیزهی کافی را بهوسیلهی پاداشهای مناسب به دست آوردهاند پیوسته فروشندگان را تشویق میکنند تا به فروش لازم برای سفر، دست پیدا کنند. انواع پاداشها، مشوقهای قدرتمندی برای دستیابی به کارایی بالا هستند. پس تا میتوانید از این پاداشها برای خود به وجود بیاورید حتی اگر چیزی مثل قدم زدن بعد از اتمام نوشتن گزارش باشد دریافت پاداش، شما را به سمت جلو حرکت میدهد و به شما کمک میکند تا بر روی هدفتان متمرکز شوید.
حرف زدن با خود با جملات مثبت
یکی از مهمترین راههای افزایش تمرکز مثبت اندیشی است. میتوانید تواناییتان را در تمرکز بر هر کاری با استفاده از تأییدات مثبت بالا ببرید. هر دستوری را که برای خود تکرار کنید، سرانجام بهوسیلهی ذهن ناخودآگاه شما پذیرفته خواهد شد. در مرحلهی بعد، ذهن ناخودآگاه، ضمن ایجاد انگیزه، رفتار شما را به سمت مقاومت برای رسیدن به هدف راهنمایی میکند. وقتی خود را با جملات مثبت مورد خطاب قرار میدهید بهطور ناخودآگاه و همراه بااحساس شادی و سرزندگی، خود را در مسیر رسیدن به کارایی بیشتر میبینید.
میتوانید جملات هدفمندی را برای وقتیکه حواستان پرت است بسازید و تکرار کنید مثل: «برگرد سرکار» از این جمله میتوانید وقتی استفاده کنید که از شرایط کاری دور میشوید یا احساس میکنید که از کار طفره میروید. این روش شما را به کار برمیگرداند و باعث میشود تا پایان کار آن را ادامه دهید. وقتی شخص دیگری میخواهد با شما حرف بزند یا مزاحم کار شما شود، میتوانید با این جمله ساده از آن فرار کنید «فکر کنم باید برگردم سرکارم.» وقتی این جمله را بگویید، مجبور میشوید به سرکار برگردید و طرف موردنظر نیز حرف زدن را قطع میکند و شما را تنها میگذارد. وقتی این جمله را تکرار کنید با تعجب خواهید دید به چه راحتی به کاربرمی گردید و بر روی کارتان متمرکز میشوید.
تمرین کنید، فقط یکچیز را در دست داشته باشید
یکی از راههای مفید افزایش تمرکز آن است که وقتی کاری را شروع میکنید از هر نوعی که میخواهد باشد تلاش کنید که تا آخر بر سر همان کار بمانید.

اگر برای نوشتن یک گزارش یا خلاصه کاغذی را برمیدارید یا یک گفتگوی رودررو یا تلفنی را برای فروش کالایی شروع میکنید، خود را ملزم کنید که تا پایان آن را ادامه دهید. این فن ساده میتواند کارایی شما را بیش از ۵۰ درصد افزایش دهد زیرا یکی از مفیدترین فنهای مدیریتی زمان است که برای همیشه یاد خواهید گرفت.
حرکت بروی منحنی یادگیری یکی دیگر از راههای افزایش تمرکز
از مزایای آن چیزی که متخصصان یادگیری آن را منحنی یادگیری میگویند، استفاده کنید. بهعنوانمثال وقتیکه گروهی از کارهای مشابه را انجام دهید، زمانی که برای انجام آنها پشت سر هم دیگر صرف میکنید، کاهش یعنی میتوانید با استفاده از منحنی یادگیری، زمان لازم برای انجام ده تا بیست تلفن یا تهیه چندین گزارش را تا حدود هشتاد درصد کاهش دهید
زیرا هر بار که یکی از آنها را انجام میدهید، مهارتتان افزایش مییابد و برای انجام آن در دفعه بعدی به زمان کمتری نیاز پیدا میکنید. منحنی یادگیری وقتی اثر میکند که کارهای مشابهی را بهطور مداوم و یکی بعد از دیگری انجام دهید تا همهی آنها تمام شوند و این همان دلیلی است که باید کارها را دستهبندی کنید و آنها را یکباره در طول روز انجام دهید، بهجای آنکه تمامروز مشغول انجام آنها باشید.
این طور که من از این مطلب متوجه شدم مثبت نگری نقش به سزایی در افزایش تمرکز داره
من واقعا موقع درس خوندن تمرکزم ضعیفه
ممنون از راهنماییهاتون
متاسفانه برای افزایش تمرکز دارو شیمیایی ریتالین در بین دانشجوها مطرح هست که توهم زا و اعتیاد آور هست و لازمه خانواده ها بیشتر به این مورد دقت کنن و باید سعی کنن با رعایت نکات روانشناسی که در مقاله ذکر کردید تمرکز رو بالا ببرن.
سلام.ممنون از مقاله.
در کنار این مواردی که ذکر شده استفاده دارو افزایش تمرکز گیاهی مثل کندر هم خیلی خوبه و ضرری هم نداره.
مطلب خوب بود. افزایش تمرکز و دقت رو برای درس خواندن و کار با کامپیوتر هم بگذارید با تشکر
سلام…من اینقدر تمرکز کردنم ضعیفه. کاش تمرین های افزایش تمرکز هم می گذاشتید.
ممنون از مطلب مفیدتون
من این راه های افزایش تمرکز رو تست کردم واقعا علمیه و جواب میده