نژاد اسب
ائو هیپوس
ائو هیپوس از کندیلارت که گروهی از حیواناتاند که اجداد همه سُم داران به شمار میروند و در حدود ۷۵ میلیون سال پیش بر روی کره زمین زندگی میکردهاند، مشتق شدهاند. جثه کندیلارت ها بهاندازه یک سگ کوچک است و دارای ۵ انگشت بودهاند.
حدود ۵۰ میلیون سال پیش پاهای ائو هیپوسها دچار تغییر شده است بهطوری که پاهای جلو دارای چهار انگشت و پاهای عقب سه انگشت داشتهاند. وزن ائو هیپوس در حدود ۵ / ۵ کیلوگرم و ارتفاع آن از جدوگاه حدود ۳۶ سانتیمتر بوده است که تقریباً اندازه یک سگ کوچک را نشان میدهد. رنگ پوست و بافت پوستی هنوز بهخوبی شناختهشده نیست اما بعید به نظر نمیرسد که پوست این حیوان شبیه گوزن بوده که دارای زمینهای سیاهرنگ ولی با نقاط روشن بوده است.
محیط عامل اصلی تکامل و تغییر به شمار میرود و حیوانات مجبورند که خود را با شرایط جدید وفق دهند. پنجه و کف پهن پای شبیه به پنجههای سگ در اسبهای امروزی نشان میدهد که ایئر هیپوس در محیطی زندگی میکرده است که دارای بافت خاک نرم، مانند بستر جنگل و ساحل رودخانه یا دریا بوده است.
کف پهن پا حیوان را قادر میسازد تا بدون هیچ مشکلی بر روی زمین مرطوب و نرم حرکت کند دندانهای ایئر هیپوس شبیه دندانهای خوک و یا الاغ بوده است اما برای خوردن غذایی که دارای الیاف نرم بوده و بر روی مراتع آن زمان رشد میکرده است، توسعهیافتهاند.
ائو هیپوس
مزوهیپوس و میوهیپوس
ائو هیپوس در دوره اولیگوسن (۲۵ تا ۴۰ میلیون سال پیش) به دو گونه مزوهیپوس و میوهیپوس تقسیم شدهاند. هر دو گونه دارای پاهای بزرگتر از ایئو هیپوس بوده و دندانهای آنها برای خوردن گونههای گیاهی تکامل بیشتری یافته است. انگشتان پا در این حیوانات به سه انگشت کاهشیافته است.
این سیر تکامل در حدود ۱۰ تا ۲۵ میلیون سال پیش در دوره زمینشناسی میوسن رخداده است. این زمان دورهای است که جنگلها تبدیل به گیاهان درختچه و استپ شده و در آن علوفههای گندمیان وجود داشتهاند.
برای انطباق با این شرایط جدید، دندانها برای چرا توسعهیافته و گردن نیز برای گرفتن آسانتر علوفه بلندتر شده است. همچنین پاها بلندتر و دارای لیگامانت های محکمتر و قابل چرخش شده و سمها بهجای انگشتان پا توسعهیافتهاند. تمام این تغییرات باعث افزایش سرعت این حیوان و فرار در زمان تهدید شده است.
اکوئوس کابالوس
اولین اسبهایی که دارای یک سُم بودند، پلیو هیپوسها بودند که در حدود شش میلیون سال پیش زندگی می کردهاند. پلیو هیپوسها از گونههای اولیه اسبهای حقیقی یعنی اکوئوس کابالوساند که حدود یکمیلیون سال پیش زندگی میکردهاند. در سه گروه عمده و اولیه است که بر اساس شرایط محیطی تکاملیافتهاند و احتمالاً ساختار نژادهای امروزی را تشکیل دادهاند، عبارتاند از:
۱ اسب وحشی آسیایی که هنوز در برخی مناطق وجود دارد. ۲- تار پان که در اروپای شرقی و اوکراین وجود داشته است. ۳- اسبهای با سرعت کم و سنگین که در اروپای شمالی وجود داشتهاند و اسب اکولوس سیلواتیکوس از اینگونه مشتق شده است.
زیرگونههای اسب
قبل از اهلی شدن، اسب به چهار زیرگونه شامل دو زیرگونه پونی و دو زیرگونه اسب تکاملیافته است. زیرگونه اول، پونیهایی شبیه پونی اکسمور بوده و در اروپای شمال غربی زندگی میکردهاند. این حیوان به شرایط سخت و سرما مقاوم بوده است.
زیرگونه دوم پونی از زیرگونه اول جثه و سر بزرگتری داشته و در اروپای شمالی زندگی میکرده است. در حدود پونیهای کوهستانی شباهت زیادی به این زیرگونه دارند. زیرگونه سوم اسب، دارای ارتفاعی در حدود ۳/۱۴۵ سانتیمتر بوده و بدنی کشیده و باریک، سر غازی شکل، گردن کشیده و گوشهای دراز داشته است.
این حیوانات در نواحی مرکزی آسیا (ایران و آسیای مرکزی) میزیستهاند که میتوان نژاد اسب آخال تکه را از این زیرگونه دانست.
زیرگونه چهارم اسب از زیرگونه سوم کوچکتر بوده بااینوجود دارای دم بلند و مقعر بودهاند. این حیوانات بهطور مُسَلَم از اجداد اولیه اسب عرب به شمار میروند اهلی کردن اسب اولین زمانی که از آن بهعنوان آغاز اهلی کردن اسب یاد میشود، پنجتا شش هزار سال پیش و در منطقه اوراسیا بوده است.
سگ شش هزار سال زودتر از اسب اهلیشده است . گوسفند و گوزن شمالی در حدود یازده هزار سال و بز، خوک و گاو در حدود دو هزار سال پیش اهلیشدهاند. قبل از اهلی شدن اسب، رابطه بین انسان و اسب بهعنوان یک رابطه شکار و شکارچی بوده است.
تاریخچه اسب
در عصر یخبندان، انسان اولیه گلههای اسب را بهعنوان یک منبع غذایی شکار میکرده است. سنگنوشتهها و نقاشیهایی در فرانسه و اسپانیا پیدا شدهاند که زندگی اقوام اولیه را برای تعقیب نژاد اسب نشان میدهند. استخوانهای زیادی بهطور تجمعی در این مناطق یافت شده است که مربوط به اسبهای اولیه میباشند و نشاندهنده استفاده انسانهای اولیه از اسب بهعنوان یک منبع غذایی بوده است. شاید اولین مردمانی که اقدام به اهلی کردن اسب کردند، گروهی از آریاییها باشند که اسبها را در جریان مهاجرت خود به مناطق پارس و دریای سیاه به کار گرفتهاند.
اهلی کردن اسب
چادرنشینان اولیه پس از اهلی کردن حیواناتی مانند گوسفند و گوزن، رو به اهلی کردن اسب آوردهاند. اسب در مناطق جلگهای کارایی بیشتری داشته و برای یافتن غذا بسیار مناسبتر نسبت به دیگر حیوانات بوده است. بهتدریج از اسب برای یافتن غذا استفادهشده است همچنین از گوشت این حیوانات برای غذا، از پوستشان بهعنوان لباس و از مادیانها برای تولید شیر استفاده میشده است.
پس از مدتی گلههای اسب بهطور متمرکز در جمهوریهای شوروی نگهداری میشدند. اسب برای اولین بار در تاریخ، در خاورمیانه بهعنوان یک ابزار مهم در جنگآوریها و تأسیس و حفظ حکومتها و امپراطوری ها به کار گرفته شد. این مطلب در نقاشیهایی که در آن اسب در حال کشیدن ارابههای جنگی است نشان دادهشده است. باگذشت زمان اسبها بهصورت دستی تغذیه شدند.
تغذیه دستی همراه با انتخاب نژادهای برتر و اسبهای قویتر و سریعتر، باعث استفاده از آنها در کشاورزی شد. در آغاز ایجاد تمدنها در نقاط مختلف دنیا از اسب در کشاورزی استفادهشده است و میتوان گفت که اسب نقش مهمی در ایجاد حکومتها و تمدنها ایفا کرده است. در ادامه در مورد نژاد و خرید و فروش اسب صحبت میکنیم.
اهلی کردن
نژاد اسب
نژادهای مختلف و زیادی از این حیوان در سراسر جهان پراکندهاند. پراکنش نژادها و همچنین توزیع برخی نژادها در جهان بر اساس نیازها و تمایلات افراد در هر منطقه و یا بر اساس انتخاب تیپی و شرایط محیطی صورت گرفته است. نژاد به گروهی از اسبها گفته میشود که در برخی ویژگیهای خاص مانند عملکرد، رنگ و شکل ظاهری مشترک باشند. امروزه تنوع نژادی در این حیوان تحت تأثیر انتخاب قرارگرفته است و بقاء هر نژاد علاوه بر کنترل محیطی به مقدار بیشتری در کنترل انسان قرار دارد.
مطلب مهم در مورد نژاد اسب، تکامل نژادهای گوناگون از تعداد کمی از اسبها است. بسیاری از نژادها که در اروپا وجود دارند از تلاقی نژادهای بومی با نژاد اسب عرب (اصیل) در سالهای ۱۶۰۳-۱۶۲۵ به وجود آمدند و یا از نژاد مورگان نژادهای مختلف و زیادی مشتق شده است. انتخاب یک نژاد بستگی به نوع عملکرد موردنظر از آن نژاد دارد. برخی از نژادها برای همه نوع فعالیت استفاده میشوند و برخی فقط برای اهداف خاصی پرورش داده میشوند.
نژادهای مختلف اسب در جهان
امروزه بیش از ۱۵۰ نژاد مختلف اسب در جهان وجود دارد و همانطور که گفته شد پیدایش آنها به دلیل دخالت انسان و در بسیاری موارد بهبود تغذیه بوده است. نژادهای مختلف این حیوان را بر اساس اصول مختلفی طبقهبندی میکنند.
در یک طبقهبندی دو اصطلاح خونگرم و خونسرد برای اسبها به کار میرود که خونسرد به اسبهایی که برای انجام کارهای سنگین، جابجایی و حملونقل و خونگرم نیز به اسبهایی که برای سواری، مسابقات و شکار استفاده میشوند، گفته میشود.
پونی به اسبهای کوچکی گفته میشود که ارتفاع قد از جدوگاه تا زمین بیشتر از ۱۴۴ سانتیمتر نباشد. نمیتوان به همه اسبهای کوچک پونی گفت، چراکه پونیهای واقعی مشخصات دقیقی دارند و در آنها پاها در مقایسه با عمق بدن طول کمتری دارد. خرید و فروش این نژاد اسب به دلیل جذابیتی که دارند بیشتر مورد توجه قرار میگیرند.
پونیهای واقعی به دو دسته دریایی و کوهستانی تقسیمبندی میشوند. امروزه نه نژاد مختلف از آنها وجود دارد که میتوان از آنها اکسمور و دارتمور را نام برد. در ادامه به بررسی نژادهای مهم اسبها و پونیها میپردازیم.
نژادهای مختلف اسب در جهان
نژاد اسب عرب (اصیل)
نژاد اسب عرب یکی از نژادهای بسیار مهم و مشهور اسب است که ازلحاظ ظاهری و صفات اختصاصی منحصربهفرد میباشد. همچنین این اسب از خالصترین و کهنترین نژادها به شمار میرود که در طی هزاران سال مورد پرورش و تربیت انسان قرارگرفته است. خرید و فروش این نوع اسب مورد توجه بسیاری از افراد قرار گرفته است.
باوجود اینکه تاریخچه پیدایش نژاد عرب بهطور دقیق روشن نیست ولی یافتههای باستانشناسی گواه آن است که نژاد خاصی از اسبهای عرب امروزی در دو هزار و پانصد سال قبل از میلاد مسیح در شبهجزیره عربستان و جنوب ایران وجود داشته است.
عربهای بادیهنشین اولین مردمانی بودند که باعلاقه زیاد اقدام به پرورش و تربیت این اسب بیابانی نمودند. همچنین گفته میشود باکس نوه پسری حضرت نوح، اسبهای وحشی و مادیانهای عرب را شکار و تربیت میکرده است.
فتوحاتی که مسلمانان در صدر اسلام انجام دادند باعث شد که نژاد اسب اصیل عرب نیز در سراسر جهان انتشار یابد. در این نژاد ناحیه سر بدون عیب و نقص و کاملاً زیبا، کوتاه و بسیار ظریف است. صورت بهطور مشخصی حالت مقعر دارد. سوراخهای بینی بزرگ بوده، چشمها بافاصله از هم و در مقایسه با سایر نژادها در ناحیه پائین تری قرار دارند.
گوشها کوچک، نوکتیز و گاهی اوقات بهگونهای قرار دارند که به حالت مقعر دیده میشوند. سر، مابین چشمها، دارای برآمدگی سپر مانند است که این ناحیه از گوشها تا استخوان بینی گسترش دارد؛ که این حالت در بین تک سمیها منحصربهفرد است.
ویژگیهای ظاهری نژاد اسب عرب
در این اسب گردن خوشفرم بوده و در ناحیهای که به جدوگاه متصل میشود، حالت گود پیدا میکند. شانهها نیز بهصورت واضح و مشخصی قرارگرفتهاند. ناحیهای که در آن سر به گردن متصل میشود شکل خاص مقعر و کمانی داشته و این امکان را به سر میدهد تا در تمامی جهات حرکت کرده و بهراحتی بهطرف داخل خم شود. اندامهای حرکتی قوی و خوشترکیباند و هیچگونه استخوانهای زائدی در زیر زانوها وجود ندارد. تاندونها بهطور واضح تشخیص داده میشوند، پاها نیز ازنظر شکل و اندازه کاملاً مشابه به همدیگر هستند.
قوای جسمانی در این اسب یک موضوع افسانهای به شمار میرود و رکوردهای متعددی از قدرت جالبتوجه و قابلیت تحمل این حیوان به ثبت رسیده است. در قرن نوزدهم مسابقات اسبدوانی در فواصل بسیار طولانی در صحرا انجامشده و رکوردهایی که اسب عرب در آنها به دست آورده است مدت سه روز متوالی هست. ساختار اسکلتی ویژه اسب عرب دلیل اصلی خصوصیات منحصربهفرد این نژاد است.
این حیوان دارای ۱۷ دنده، ۵ مهره کمری و ۱۹ مهره دمی در مقایسه با سایر نژادها یعنی ۱۸ دنده، ۶ مهره کمری و ۱۸ مهره دمی میباشد. این اختلاف به تحرک زیاد ناحیه دم حیوان کمک میکند. ناحیه پشت حیوان کوتاه و تا حدودی مقعر است. کمر نیز کمانی بوده و گردن مسطح و تا حدی طویل است.
سایر ویژگیها
موهای یال و همچنین دم بینظیر، نرم، لطیف و نازکاند. پوزه کوچک و مخروطی شکل بوده و پوست آن بسیار نرم است. رنگهای شاهبلوطی، خاکستری، کهر و سیاه، رنگ پوشش خارجی نژاد عرب را شامل میشوند. ارتفاع ایدهآل نژاد عرب بین ۱۴۴ تا ۱۵۳ سانتیمتر است.
نژاد اسب عرب امروزی بهطور طبیعی بهعنوان اسب سوارکاری مورداستفاده قرار میگیرد اگرچه در سایر موارد نظیر درساژ نیز از برتری خاصی برخوردار است.
امروزه اسب عرب در سراسر جهان برای اهداف خاصی تربیتشده و هماکنون یکی از برجستهترین نژادهایی است که نسبت به سایر نژادها بهطور چشمگیری مورد پرورش قرار میگیرد. لذا خرید و فروش این نژاد اسب به طور چشمگیری در گذر زمان اتفاق افتاده است.
ویژگیهای ظاهری نژاد اسب عرب
پیشنهاد میکنیم مطلب مراقبت از اسب عرب را مطالعه نمایید.
اسب نژاد شاگیا عرب
کشور مجارستان به داشتن اسبهای عرب بینظیر شهرت دارد.
در سال ۱۸۱۹ اسبهای عرب مسابقهای که از نتایج نریان عرب خالص بوده، با مادیانهای سویههای اسپانیایی، مجارستانی و تروبرد تلاقی دادهشدهاند که درنتیجه تلاقیهای مذکور اسب نژاد شاگیا عرب ایجاد شد که هماکنون در نواحی مرکزی و شمال اروپا و نیز کشور مجارستان پرورش داده میشوند.
این اسب جهت تولید نریانهای زیادی مورد نسلکشی قرارگرفته است و فرزندان این نریان هماکنون در سراسر مراکز اصلاح نژاد اسب در اروپا و Babolna مورداستفاده قرار میگیرند. اخیراََ خرید و فروش این نژاد اسب هم مورد توجه قرار گرفته است.
ویژگیهای ظاهری اسب نژاد شاگیا عرب
این نژاد نریان دارای سر بسیار زیبایی است و فرزندان آن نیز این صفت فوقالعاده را به ارث میبرند.
در حالت نیمرخ سر بهطور مشخصی حالت گود دارد. پوزه کوچک و مخروطی شکل بوده و پوست این ناحیه نرم است.
چشمها بسیار بزرگ و زیبا و بهطور برجسته بر روی سر قرارگرفتهاند.
تنه در این نژاد مشابه با عرب خالص است. شاگیا دارای ۱۷ دنده، ۵ مهره کمری و ۱۹ مهره دمی در مقایسه با ۱۸-۱-۱۸ (به ترتیب در سایر نژادها) است و این اختلاف میتواند دلیل اصلی قابلیت تحرک نسبتاً زیاد ناحیه دم و نیز تنه باشد.
استخوان ساق پای این اسب که بهمنظور سوارکاری پرورش داده میشود بهندرت کمتر از ۱۹ سانتیمتر خواهد بود. خط پشتی مشابه عرب خالص بوده و کاملاً بینظیر است اگرچه در شاگیا ازنظر جثه بزرگتر و استخوانبندی مستحکمتری نسبت به عرب خالص دارد.
میانگین ارتفاع در این نژاد معمولاً در حدود ۱۵۲٫۵ سانتیمتر و رنگ اصلی این نژاد خاکستری است ولی تمامی رنگهای نژاد عرب در آن مشاهده میشود.
اسب نژاد آنگلو عرب
زیستگاه این نژاد بریتانیا بوده ولی در سایر مناطق جهان نیز پرورش داده میشود، در کشور فرانسه به مدت بیش از ۱۵۰ سال جهت اصلاح و سنتز این نژاد بهطور کاملاً اختصاصی وقت و هزینه صرف شده است.
در هر دو کشور فرانسه و انگلستان این نژاد بهعنوان یک نژاد ترکیبی شناختهشده ولی تاکنون هیچ استانداردی برای آن در نظر گرفته نشده است. بنابر یک قاعده کلی آنگلو عرب بایستی ترکیبی از اسب عرب و تروبرد باشد.
این اسب خصوصیات بینظیر و بینقص عرب، توانایی قابلیت تحمل بالا و تا حدودی سرعت نژاد تروبرد را دارا بوده اما فاقد روحیه و رفتارهای هیجانی است. خرید و فروش اسب نژاد آنگلو عرب در کشورهای اروپایی بیشتر از سایر کشورها است.
ویژگیهای ظاهری اسب نژاد آنگلو عرب
سر در این نژاد خوشترکیبتر از عرب است. در حالت نیمرخ سر مستقیم بوده و گوشها قابلیت تحرک بالایی دارند. چشمهای این نژاد بسیار زیبا است. اگرچه استاندارد نژادی برای این اسب تعیین نشده ولی آنگلو ازنظر تمامی خصوصیات ظاهری به اسب تروبرد نزدیکتر است.
آنگلوهای موجود در جنوب غربی فرانسه از چابکی خاصی برخوردار بوده و مسابقات ویژهای برای این اسبها انجام میشود. در این نژاد موهای بال نازک، نرم و ابریشمی بوده و دم و پوشش بدن نیز دارای این خصوصیات هستند.
جدوگاه نسبت به سایر اسبهای عرب خیلی برجسته است، گردن طویل بوده و دارای اتصال خوبی با بدن است.
اندامهای حرکتی در این نژاد بدون عیب و نقص بوده و دارای هماهنگی خوبی هستند. باوجود اینکه استخوان ساق پا مکعب شکل است ولی توان و کیفیت بالای آن، این عیب را جبران میکند. معمولاً ناحیه پشت حیوان کوتاه بوده و سینه عمیق و شانهها مورب و کاملاً قوسی هستند. میانگین ارتفاع این نژاد حدود ۱۶۲٫۶ تا ۱۶۴٫۶ سانتیمتر میباشد. رنگهای شاهبلوطی و کهر معمولترین رنگها در این نژاد به شمار میروند. بااینحال رنگ قهوهای نیز ممکن است در این نژاد مشاهده شود.
ویژگیهای ظاهری نژاد آنگلو عرب
کلام آخر
به پایان مقاله معرفی برخی از نژادهای اسب رسیدیم؛ امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.
جهت خرید و فروش اسب میتوانید به اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید.
منبع: اصول پرورش اسب / تالیف و نگهداری قربان شرفی و محمدعلی نوروزیان.
من میخوام اسب بخرم و نمیدونم چه نژادی بخرم، میشه یه راهنمایی بکنید؟ اسبی که آروم باشه و برای پرش هم خوب باشه
و اسب عرب برای پرش خوبه؟
سلام دوست عزیز
در وبلاگ ما در مورد تمامی نژادهای اسب مطلب است.
شما میتوانید با مطالعهی آنها اسب موردنظر خود را انتخاب نمایید.
سلام.من یک کره اسب عرب دارم واقعا خوشگلترین اسب اینستاگرام هستش و خیلی خوش هیکل و قوی هست.میتونید بیاید ببینید.توی واسط کالا برای فروش گذاشتمش هر کی خواست میتونه مراجعه کنه به آگهی و تماس بگیره.در خدمتم.
سلام.ممنون از مطلب خوبتون.نژاد شاگیا واقعا یک اسب زیبا هستش و عضلات قوی و خوش فرمی داره بیخود نیست که به اسب اشرافی معروفه.
برای کسایی که میخوان توی مسابقه شرکت کنن واقعا هیچ نژادی جای اسب عربی رو نمیگیره.هوش و فرمانبرداری اسب عربی بین بقیه نژادهای اسب تکه واقعا.وقتی باهاش سواری میکنی لذت میبری.فکر نمیکنم کسی بتونه بگه اینجور نیست!
اسب سواری جزو بهترین ورزش هاست که تاثیر خیلی خوبی روی قدرت هماهنگی اعضای بدن داره به علاوه که از نظر اسلام هم توصیه شده.
اسب ترکمن واقعا توی زیبایی تکه.هیچ اسبی چشمایی به براقی و زیبایی این نژاد نداره.
خیلی نکات جالبی در مورد اسب ها ذکر کردین ممنون از مطلب خوبتون
اصول پرورش اسب خیلی باید دقیق باشد و مراقبت زیادی میخوان.
خدا یه خوبش رو نصیب کنه…عاشق اسبم
برای خرید اسب فریزین باید چه نکاتی رو رعایت کنیم؟؟
سلام اسب کرد اصیل الان چند قیمته؟؟
ببخشید چندتا کانال فروش اسب رو معرفی می کنید؟
قیمت اسب معمولی توی ایران چنده؟از چه رنجی شروع میشه؟
بهترین اسب بنظرم اسب کرد که قیمت اسب کرد اصیل خیلی بالاست نمیشه خرید
بهترین اسب بنظرم اسب کرد که قیمت اسب کرد اصیل خیلی بالاست نمیشه خرید
اسب های پونی از نظر من خیلی جذابن
هیچ اسبی به اندازه اسب نژاد ترکمن باهوش و زیبا نیست
مطلب مفید و اموزنده بود.اسب ها حیوانات نجیبی هستند.توی ایران کدوم نوع بیشتر پرورش میدن؟
آشنایی با انواع نژاد اسب..مطلب بسیار مفیدی بود
من اسب خیلی دوست دارم و از هر طرق میخوام اقدام کنم واسه خرید ولی نژادا مختلف نمیتونم تشخیص بدم کدوم بهتره یا ن ممنون میشم راهنماییم کنید
سرعت اسب چقدر میتونه باشه؟ من چند سال تو کار اسبم سرعت های مختلفی از اسب دیدم تندرو اسب کندرو ولی هیچ جا به طور دقیق سرعت اسب نتونستم پیدا کنم داشتم سرچ میکردم با مطلب شما برخورد کردم مطلب خیلی خوبی است گفتم شاید شما بدونید سرعت اسب چقدر است؟
بالاترین سرعت اسب ۱۳۵ تا بوده
داشتم در مورد اسب ها تحقیق میکردم اصن مطلبو دیدم واقعا عالی بود
هیچ اسبی به زیبایی اسب های عرب نمیشن