آماده سازی و تغذیه کبوتر برای مسابقه

در این مقاله سعی بر آن است تا در مورد مسابقه کبوتران مسافتی صحبت کنیم. کبوترهای انتخابی که سراسر زمستان را خورده و خوابیده‌اند. بسته به سلایق پرورش‌دهندگان از چند روز به عید نوروز مانده تا روز سیزده‌بدر، تمامی پرهای بال حیوان را با تمامی دم آن بامهارت و آرامش و عطوفت کامل (اصطلاحاً کبک) می‌کنند (لابد به خاطر اینکه بعد از کشیده شدن بال و دم حیوان به شکل کبک درمی‌آیند). حیوان‌ها به تولک نروند. چون در هنگام تولک و پر ریزی، از کارایی و پرواز کبوتر کاسته می‌گردد.

در زمان (کبکی) نی‌بندی‌های پائین گنجه را برمی‌دارند تا حیوان سعی نکند به روی نی‌بندی پریده و به بال‌وپرهای “شیر” خود آسیب برساند (پرهای در حال رشد را “شیر” می‌گویند). عقیده بعضی بر آن است که اول تمامی بیست عدد پر بال‌ها و پرهای کوچک روی بال‌ها را که اصطلاحاً (پشت پر) می‌گویند، کشیده شود و پس‌ازاین که جای پرهای کشیده شده، پرهای جدید جوانه زد.

تغذیه کبوتر در زمان درآمدن پرها

حدوداً بعد از بیست روز، دم حیوان کشیده شود، تا به حیوان فشار کمتری وارد آید.

در طول کشیدن تا درآمدن پرها بایستی حیوان را ازنظر تغذیه، ویتامین و خصوصاً کلسیم تقویت کرد تا حیوان در اثر صرف نیروی مضاعف جهت رویاندن پر و دم جدید، تحلیل نرود.

بعدازاینکه کلیه پرها و دم حیوان تکمیل‌شده و از حالت «شیری» درآمدند، حدود ۲۵ روز مانده به شروع پروازهای آزمایشی و تمرینی به‌مرور «ارزن» را بیشتر و بقیه دانه‌ها را کمتر می‌کنند تا اینکه در یک هفته مانده به شروع پرواز دیگر حیوان فقط ارزن می‌خورد.

این کار جهت این است که حیوان از گوشت‌های اضافی خلاص شده و جهت پرواز سبک گردد. به دلیل اینکه، ارزن ضمن دارا بودن ارزش غذائی کافی برای پرنده، از پروتئین کمتری که باعث چاقی می‌گردد برخوردار است.

تمرین پرواز جهت شرکت در مسابقه کبوتران مسافتی

یک روز قبل از اولین روز پرواز جهت آماده سازی برای شرکت در مسابقه کبوتران، به آن‌ها غذایی داده نمی‌شود ولی آب در دسترس پرنده قرار می‌گیرد.

علت این کار سبک شدن حیوان و درنتیجه توان جمع‌وجور کردن خود را، پس از ماه‌ها «جا خواب» بودن، داشته باشد.

روز اول کبوترها را ساعت ۸ صبح بیرون آورده ولی از پرواز دادن و کیش کردن آن‌ها خودداری می‌کنیم تا خودشان ضمن تجدید خاطره آشنایی با محیط و جست‌وخیز کردن و پریدن به بالا و پائین، آماده پرواز گردند. حالا اگر در این حین کبوتری خودبه‌خود به پرواز درآمد، اشکالی ندارد.

روز دوم که درواقع روز پرواز تلقی می‌شود و روز قبل حیوان چیزی نخورده است. مقدار کمی ارزن قبل از پرواز (به‌اندازه اصطلاحاً ته‌بندی) داده و پس از خوراندن آب، کبوترها را کیش کرده و به پرواز می‌آوریم، البته بهتر است اول نرها را جداگانه، ساعت ۷ پرواز داده و بعد ماده‌ها را ساعت ۸ بلند کنیم.

آب و غذا دادن قبل از مسابقه کبوتران

غذای روزانه کبوتران رأس ساعت ۳ الی ۴ بعدازظهر، با مقدار کمی ارزن انجام می‌شود تا کاملاً سیر شوند. بعد از خوردن آب، ظرف آب را جلوی‌ آن‌ها برمی‌داریم. ساعت ۷ و ۸ بعدازظهر دوباره به آن‌ها آب‌داده و باز ظرف آب را برمی‌داریم و صبح روز بعد، قبل از پرواز مجدد به کبوترها آب می‌دهیم و این روال تا زمانی که پرواز هست، ادامه دارد.

بایستی سعی کنیم ساعات آب‌ودانه را منظم و ثابت نگهداریم.

بعضی‌ها عقیده دارند که به کبوتر پروازی ساعت ۱۲ شب هم بایستی آب داد ولی بعضی‌ها عقیده دارند در ۲۴ ساعت ۳ بار آب بس است.

نکته‌ای که در اینجا لازم به ذکر است، جدا بودن نر و ماده در تمام فصول سال و علی‌الخصوص در فصل پرواز است که راندمان پرواز کبوتر را برای شرکت در مسابقه کبوتران بالا می‌برد.

روز سوم تا روز هفتم

این روال روز دوم را تا روز هفتم ادامه می‌دهیم یعنی ساعت سه و چهار با ارزن سیر کرده و آب می‌دهیم.

ساعت ۷ و ۸ شب دوباره آب می‌دهیم و صبح قبل از ساعت شش آب‌داده و رأس ساعت ۶ صبح پروازشان می‌دهیم.

توضیح این‌که هنگام برگشتن، هر حیوانی که بیشتر از سه ساعت پریده باشد نبایستی آب فراوان بخورد. چون به بال گرفتگی دچار شده و از پریدن عاجز می‌شود.

هرچند بعداً، عارضه برطرف می‌شود ولی برای سال جاری، دیگر کارایی نخواهد داشت، مگر مواظب باشیم در ظرف کم‌عمق (مثلاً یک سانتی‌متر) مقدار کمی آب باشد که کبوتر گلویی تازه کند.

روز پنجم، هرکدام از حیوان‌ها بیشتر از ۵ ساعت پریده باشند، بسته به شناخت کبوتر توسط صاحبش، یک الی سه روز استراحت داده می‌شود.

روز هشتم تا روز دهم

روز هشتم و نهم، کبوترها را یکی‌یکی مورد معاینه قرار می‌دهیم و هرکدام ازنظر وزنی در حد ایده‌آل نبوده و ضعیف‌تر شده بود و احتمال دارد که در اثر ضعیفی قادر به پرواز مطلوب نباشد را جدا کرده و چند روزی، با (قره ماش) ترجیحاً پخته و تقویتشان می‌کنیم.

روز دهم، شروع می‌کنیم کبوترهایی که به ساعت دلخواه پریده‌اند از بِله جدا می‌کنیم و این جدا کردن آن‌قدر ادامه پیدا می‌کنند که دیگر باقیمانده پرنده‌ها برای پریدن باسلیقه صاحبش جور درنمی‌آید و یا اصلاً نمی‌پرد که معمولاً در این‌گونه موارد صاحب گله این حیوان‌ها را جدا کرده و به فروش می‌رساند.

حالا کبوترهای باقیمانده امتحانشان را داده و تمرینشان را انجام داده و آماده هرگونه نمایش یا شرکت در مسابقه کبوتران هستند.

روز قبل از مسابقه کبوتران مسافتی

نماینده طرفین یکی دو روز قبل از مسابقه کبوتران به جایگاه پرورش کبوتر همدیگر جهت نظارت در امر آب و دانه و احیاناً جلوگیری از اعمال تقلب مثل «دوپینگ» کردن حیوان‌ها و غیره، اعزام می‌شوند.

روز قبل از مسابقه یکی از شاپرهای کبوتر به مهر طرف دیگر مسابقه ممهور شده و درب گنجه حیوان‌های مسابقه توسط نماینده طرف دیگر بسته و قفل می‌شود.

روز مسابقه کبوتران

مسابقات در این رشته که در تمام دنیا یکی از رشته‌های ورزشی محسوب می‌شود، آداب‌ورسومی خاص و جالبی دارد که برخاسته از فرهنگ و خصوصیات ملی ما است؛ مثلاً کسی که آماده مسابقه است یا باید به شخص مشخصی که «حریف» نامیده می‌شود، پیغام آمادگی بفرستد و در صورت قبول از جانب حریف در جلسه‌ای، شرایط مسابقه با حضور دوستان طرفین و انتخاب داوران، تعیین و قرارداد مسابقه نوشته و امضاء می‌شود.

نوع دیگر آغاز مسابقه به این صورت است که شخص آماده، اعلام عمومی می‌دهد که مثلاً من آماده مسابقه با هرکسی که بیشتر از مثلاً ۱۰۰ قطعه کبوتر بیشتر و یا کمتر هستم اگر کسی، جواب قبولی بدهد، جلسه مذکور را منعقد کرده و شرایط را مکتوب می‌کنند. سلایق مختلفی در این‌گونه مسابقه‌ها اعمال می‌شود که همه این‌ها بستگی به توافق طرفین در روز انعقاد قرارداد دارد.

جزئیات روز مسابقه

روز مسابقه کبوتران مسافتی ساعت ۵ صبح، صاحب کبوترها، نماینده طرف مقابل و داور با داوران انتخابی که هم ناظرند و هم داوری در محل حاضر و قفل درب گنجه کبوترها توسط نماینده حریف‌باز می‌شود.

کبوترها توسط صاحب گنجه یا نماینده او بایستی حداکثر تا ۵ دقیقه از محل نگهداری پرواز داده شوند و بعد از ۵ دقیقه در گنجه حیوانی باقی بماند، به‌حساب نمی‌آید و همراه هر حیوانی که بلافاصله در پشت‌بام و یا اطراف محل بنشیند، صفر می‌گیرد و در محاسبه نهایی به‌حساب نمی‌آید.

یکی از رسوم مسابقه این است که غیر از نماینده طرفین مسابقه و داور کسی در محل گنجه‌ها و حداقل به شعاع ۵۰ متر، کسی حق حضور ندارد و هیچ عاملی و کسی و چیزی مانع نشستن حیوان در محل گنجه؛ نمی‌تواند باشد و اگر کبوتری خواست فرود بیاید بایستی به‌راحتی و بدون ترس و وحشت بتواند بنشیند.

هنگام پرواز

در هنگام پرواز دسته‌جمعی کبوترهای مسابقه که همراه مراسمی با دعوت و حضور عده زیادی از علاقه‌مندان و دوستان و آشنایان مسابقه‌دهنده و با سلام‌وصلوات همراه است بعد از یکی دو ساعت معمولاً با حرف صبحانه، مهمان صاحب کبوتر می‌شوند.

لازم به ذکر است که دقیقاً نظیر این مراسم در منزل یا جایگاه پرورش کبوتر طرفی مقابل مسابقه که «حریف» نامیده می‌شود برگزار می‌شود.

گزارش لحظه‌به‌لحظه پروازها و نشستن حیوان‌ها، مدام در بین دونقطه مسابقه و در جریان بوده و امکان بردوباخت، توسط مهمان‌ها گمانه‌زنی می‌شود.

در این مسابقه هر یک از داوران در منطقه مسابقه، جدولی تهیه‌کرده و ساعت دقیق فرود آمدن کبوترهای مسابقه را در آن قید می‌کنند.

خاتمه مسابقه کبوتران مسافتی

در خاتمه مسابقه کبوتران که دریکی از موارد ذیل معلوم می‌گردد، کلیه ساعات قیدشده را جمع کرده و حاصل جمع را به تعداد کبوتر شرکت داده‌شده در مسابقه، تقسیم می‌کنند.

حال به‌دست‌آمده، نتیجه و ساعت پرواز صاحب حیوان‌ها تلقی می‌شود مثلاً اگر حاصل جمع پروازها ۷۵۲ ساعت بشود و تعداد کبوترهای مسابقه ۱۰۰ عدد باشد ۷۵۲ را تقسیم به عدد ۱۰۰ کرده و حاصل ۷ ساعت و ۵۱۲ دقیقه ملاک عمل قرار می‌گیرد.

اگر حاصل جمع و تقسیم طرف مقابل بیشتر یا کمتر از ۷ ساعت و ۵۲ دقیقه باشد، نامبرده برنده و یا بازنده اعلام خواهد شد.

موارد اعلام پایان مسابقه

• فرود آمدن کلیه کبوترهای یکی از طرف‌های مسابقه
• اعلام انصراف یکی از طرفین (که در آن صورت بازنده است.)
• ساعت ۴ یا ۵ بعدازظهر با توافق طرفین

کلام آخر

به پایان مقاله مسابقه کبوتران رسیدیم؛ امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.

برای خرید و فروش انواع حیوانات خانگی موردنظر خود از قبیل پرندگان می‌توانید به اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید.

منبع: کتاب کبوتر در ایران و جهان