پرندگان، حیوانات خانگی شگفت‌انگیز و باهوشی هستند. بسیاری از افراد مراقبت از این موجودات دوست‌داشتنی را ساده‌تر از سایر حیوانات خانگی می‌دانند؛ زیرا آن‌ها نیازی به قدم زدن در بیرون از خانه ندارند، کمتر از یک گربه یا سگ غذا می‌خورند و در صورت لزوم می‌توانید آن‌ها را به قفس خود بازگردانید. با این حال پرندگان نیز مستعد ابتلا به برخی بیماری‌ها و شرایط سلامتی نامساعد هستند. اما مهم این است که بیماری‌های پرندگان زینتی را بشناسید و بتوانید آن‌ها را شناسایی کنید.
خوشبختانه روش‌های ساده‌ای برای جلوگیری از بیماری‌های رایج و اطمینان از سالم و شاد بودن پرنده زینتی شما وجود دارد.
اگر پرنده شما سرحال به نظر نمی‌رسد، آن را نزد دامپزشک ببرید. برای شرایط اضطراری بهتر است که بدانید نزدیک‌ترین دامپزشکی به شما در کجا قرار دارد. در ادامه این مطلب شما را با انواع بیماری‌های پرندگان زینتی آشنا خواهیم کرد.
آنچه در ادامه می‌خوانید
انگل‌های خارجی
یکی از بیماری‌هایی که ممکن است پرندگان زینتی را تهدید کند، انگل‌های خارجی هستند.
کنه و شپش دو تا از رایج‌ترین انگل‌های خارجی هستند که سلامت پرندگان خانگی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. پرنده شما ممکن است از فروشگاهی که آن را خریداری کرده‌اید آلوده‌شده باشد یا حتی ممکن است حیوانات وحشی که اطراف خانه شما رفت‌وآمد دارند، پرنده را بیمار کرده باشند.
کنه
کنه‌ها از طریق انسان قابل انتقال نیستند. کنه‌ها موجودات میکروسکوپی هستند که با چشم دیده نمی‌شوند. آن‌ها باعث ایجاد پوسته‌پوسته شدن و خارش شدید صورت یا پاهای پرنده می‌شوند.
این بیماری معمولاً در بین جوجه‌ها بیشتر شایع است. برخی کنه‌های کمیاب دیگر نیز وجود دارند که می‌توانند روی کیسه‌های هوا تأثیر بگذارند و باعث بروز مشکلات تنفسی شوند. باید این بیماری پرندگان زینتی را جدی بگیرید و به فکر درمان باشید.
شپش
شپش برخلاف کنه، اغلب با چشم غیرمسلح قابل‌مشاهده است. شپش‌ها بیشتر در مرغ‌ها دیده می‌شوند اما می‌توانند گونه‌های طوطی و پرندگان زینتی دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
شپش باعث خارش می‌شود و در نهایت وجود شپش موجب از بین رفتن پرهای او خواهد شد. یکی دیگر از عوارض شپش این است که ممکن است باعث بروز بیماری‌های پوستی شود.
اگر شک دارید که پرنده شما شپش دارد، با دامپزشک مشورت کنید تا یک درمان مناسب و مؤثر را برای بیماری پرنده شما پیدا کند.
برای پیشگیری از بروز این مشکل می‌توانید اسپری مخصوص ضد شپش را برای درمان پرندگان زینتی خود خریداری کنید. بهتر است که قبل از خرید پرنده، او را از پرنده‌های دیگر جدا کنید. اسپری را به بدن پرنده بزنید و یک روز آن را در قرنطینه نگهداری کنید.
نکته
اگر پرندگان شما با حیوانات وحشی در تماس هستند یا به فضای خارج از خانه دسترسی دارند، بهتر است که هر ۶-۸ هفته یک‌بار اسپری ضد شپش را به بدن آن‌ها اسپری کنید.
با این کار آن‌ها را از خطرات احتمالی دور می‌کنید. همیشه با دامپزشک خود مشورت کنید تا ازنظر دوز و دفعات مصرف اسپری زیاده‌روی نکنید.
انگل‌های داخلی
یکی از دیگر از بیماری‌های پرندگان زینتی به دلیل انگل‌های داخلی به‌وجود می‌آیند.
انگل‌های داخلی بسیاری وجود دارند که می‌توانند سلامت پرندگان را تحت تأثیر قرار دهند. ازجمله کرم‌های گرد (نماتد)، کرم‌های نواری (cestodes)، پروتوزوآ، کوکسیدیا، کریپتوسپوریدیا و ژیاردیا.
خوشبختانه این انگل‌ها در بین بیماری پرندگان زینتی و پرندگان خانگی نادر هستند. مخصوصاً زمانی که از یک پرورش‌دهنده معتبر خریداری شده باشند.
علائم آلودگی به انگل می‌تواند شامل کاهش وزن، بی‌حالی، چرت زدن، کاهش اشتها و اختلالات مدفوعی ازجمله اسهال یا خون در مدفوع باشد.
بررسی انگل
بهترین روش برای بررسی اینکه آیا پرنده شما کرم دارد یا خیر، این است که او را نزد دامپزشک ببرید. دامپزشک در مرحله اول مدفوع پرنده را برسی می‌کند. زیرا بعضی از انگل‌ها به درمان‌های مختلفی احتیاج دارند و برخی از آلودگی‌ها پس از درمان نیاز به نظارت دقیق دارند.
پرندگان زینتی برخلاف سایر حیوانات خانگی هر سه ماه یک بار به کِرم‌کشی منظم احتیاج ندارند. زیرا پرندگان به‌اندازه سگ و گربه‌ها آلوده نمی‌شوند؛ چون کمتر با فضای خارج از خانه تماس دارند.
با این حال، اگر پرنده خود را به فضای باز می‌برید و یا با پرنده‌های دیگر در ارتباط است، او را نیز باید انگل‌زدایی کنید.
استفاده از ژل Wormout Vetafarm
ژل Wormout Vetafarm یک داروی بسیار مفید است که در آب پرنده حل می‌شود و برای همه گونه‌های کرم‌ها جوابگو است. برای عفونت‌های پروتوزوئال (مانند کوکسیدیا و ژیاردیا)، شما نیاز به تشخیص و درمان‌های آنتی‌بیوتیکی از دامپزشک خود دارید.
برای جلوگیری از عفونت‌های تک‌یاخته‌ای، سعی کنید پرنده خود را از پرندگان وحشی دور نگه دارید و اطمینان حاصل کنید که قفس و آب آن‌ها تا حد ممکن تمیز نگهداری می‌شوند.
کمبودهای تغذیه‌ای
کمبودهای تغذیه‌ای در پرندگان بسیار شایع هستند و معمولاً از طریق تغذیه با یک رژیم غذایی نادرست یا نامتعادل ایجاد می‌شوند.
کمبود ویتامین A، کمبود ید و عدم تعادل کلسیم، فسفر یا ویتامین D شایع‌ترین بیماری‌های تغذیه‌ای در پرندگان زینتی است.
کمبود ویتامین A
کمبود ویتامین A ممکن است در پرندگان تحت رژیم غذایی با دانه، زیاد اتفاق بیفتد؛ زیرا دانه‌ها دارای ویتامین A کمی هستند.
این کمبود می‌تواند باعث ایجاد ضایعاتی در سطح دهان، چشم‌ها و بینی شود؛ همچنین می‌تواند منجر به ترشحات بینی، عطسه، التهاب و تورم و بیماری چشم شود که ریزش پر و کاهش اشتها را در پی دارد.
کمبود ویتامین A جزو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پرندگان زینتی است. این بیماری بر روی سیستم ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد و پرنده را مستعد ابتلا به عفونت می‌کند.
برای کاهش خطر کمبود ویتامین A، همیشه به پرنده خود یک رژیم غذایی مناسب با مکمل‌هایی با کیفیت بدهید و دانه‌ها را کمتر کنید.
کمبود ید
کمبود ید یا گواتر نیز می‌تواند در پرندگان با رژیم غذایی نامناسب دانه‌ای رخ دهد.
علائم این بیماری شامل مشکلات تنفسی یا خس‌خس سینه است. همانند ویتامین A، این کمبود را می‌توان با تعویض خوراکی و با بالا بردن کیفیت غذای پرنده برطرف کرد.
عدم تعادل کلسیم، فسفر و ویتامین D
این مشکل نیز با رژیم‌های غذایی نادرست و نامتعادل به وجود می‌آید. به‌خصوص اگر میزان مصرف دانه‌های آفتابگردان زیاد باشد.
قرار نگرفتن در معرض نور خورشید، به اندازه کافی، که اغلب برای پرندگان داخل منزل اتفاق می‌افتد؛ باعث عدم تعادل در این موارد می‌شود. همچنین این بیماری پرندگان زینتی می‌تواند منجر به عدم تعادل در آن‌ها شود.
کلسیم، فسفر و ویتامین D برای سلامت استخوان و نورولوژی بسیار مهم هستند. بنابراین این کمبودها می‌توانند منجر به ضعف، لرزش، تشنج، شکستگی استخوان و همچنین تخم‌هایی با پوسته نازک شوند.
قرار گرفتن روزانه در معرض تابش مستقیم خورشید تعادل ویتامین D و کلسیم را برقرار می‌کند. همچنین تعویض رژیم غذایی با دانه مناسب و با کیفیت بالا کمبود فسفر را برطرف می‌کند.
هنگام آفتاب گرفتن اطمینان حاصل کنید که به‌طور هم زمان به سایه نیز دسترسی داشته باشید تا پرنده بتواند گرمای بدن خود را متعادل کند.
چاقی
چاقی در میان پرندگان و حیوانات خانگی، بسیار بیشتر از چیزی است که تصور می‌کنید.
یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پرندگان زینتی، چاقی است.
به دلیل داشتن پرهای زیاد نمی‌توان چاق بودن آن‌ها را به‌راحتی تشخیص داد. پس شما با نگاه کردن به پرنده متوجه نخواهید شد که پرنده اضافه وزن دارد یا ندارد.
برسی وضعیت بدن در پرندگان با لمس استخوان سیل، می‌تواند به شما در تشخیص چاقی کمک کند.
این استخوان عضلات سینه پرنده را به دو قسمت تقسیم می‌کند. اگر پرنده زیادی چاق باشد شما نمی‌تواندی استخوان را لمس کنید.
همچنین توجه داشته باشید که استخوان بیش از اندازه هم برجسته نباشد.
رژیم غذایی
پرندگانی که از رژیم غذایی پُر دانه استفاده می‌کنند، غالباً چاق هستند. به‌خصوص اگر تعداد زیادی دانه آفتابگردان در رژیم غذایی آن‌ها وجود داشته باشد.
دانه‌های آفتابگردان چربی و کالری بالایی دارند. ساده‌ترین راه برای جلوگیری از اضافه‌وزن پرنده شما این است که به او یک رژیم غذایی با کیفیت و دانه‌های مناسب بدهید.
اگر پرنده شما به یک رژیم غذایی با بذر عادت کرده است، می‌توانید خوراک آن‌ها را به رژیم غذایی سالم تغییر دهید. (ممکن است در اوایل بد غذا بخورند و یا اصلاً نخورند اما درنهایت به آن رژیم غذایی نیز عادت می‌کنند.)
بیماری‌های منقار و پر
بیماری منقار و یا پیت سیتاسین توسط یک ویروس مسری ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند تقریباً بر تمام گونه‌های پرندگان تأثیر بگذارد؛ اما در طوطی‌های وحشی کاکادو در استرالیا بسیار بیشتر دیده می‌شود.
این ویروس از طریق تماس با پرهای ریخته شده یا شوره منتقل می‌شود. بسیار مسری است و به راحتی گسترش می‌یابد.
عوارض این بیماری به‌صورت ضعیف شدن و از بین رفتن پرها و همچنین ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن پرنده، خود را نشان می‌دهد.
از آنجا که هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، باید مراقب باشید و پیشگیری کنید تا پرنده شما مبتلا به این گونه از بیماری‌های پرندگان زینتی نشود.
برای جلوگیری از ابتلای پرنده به بیماری‌های منقار و یا بیماری پر، چند کار می‌توانید انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که پرنده را از یک پرورش‌دهنده معتبر خریداری می‌کنید.
شما می‌توانید با رعایت نکات بهداشتی دقیق در خانه و با تمیز کردن گردوغبار احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهید. همچنین باید ارتباط پرنده شما با سایر پرندگان وحشی بسیار کم شود.
عفونت‌های مخمری
بیماری‌های مخمر یا قارچی در پرندگان شایع است. این بیماری‌ها اغلب در اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به وجود می‌آید. سیستم ایمنی بدن پرنده به دلیل کمبودهای غذایی به‌ویژه کمبود ویتامین A ضعیف می‌شود.
گونه‌های مختلف عفونت مخمری که بر پرندگان تأثیر می‌گذارند شامل کاندیدا، آسپرژیلوس، کریپتوکوکوس و مالاسزیا است.
عفونت‌های مخمری معمولاً دستگاه تنفسی یا دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می‌دهند. همچنین می‌توانند به‌صورت کاهش وزن، بی‌حالی، عقب‌افتادگی، اسهال، عطسه یا مشکلات تنفسی ظاهر شوند.
عفونت‌های مخمری نیاز به درمان دامپزشک دارند اما می‌توانید در خانه هم از آن‌ها پیشگیری کنید.
بهترین روش کاهش آلودگی مخمری
بهترین راه برای کاهش خطر آلودگی مخمر توسط پرنده، اطمینان از تقویت سیستم ایمنی بدن آن‌ها از طریق تغذیه متعادل و کاهش استرس تا حد ممکن است.
همیشه به پرنده توجه کنید و برای او در خارج از قفس وقت کافی بگذارید. زیرا غفلت روان‌شناختی دلیل اصلی استرس در پرندگان تنها است.
برای اطمینان از اینکه پرنده خانگی شما به این بیماری مبتلا نشود، باید به‌خوبی از او مراقبت کنید.
با دادن خوراکی‌هایی باکیفیت بالا، اطمینان از دسترسی روزمره به نور خورشید، رعایت بهداشت، کاهش استرس در خانه، می‌توانید پرنده خود را به‌دور از بیماری پرندگان زینتی، شاد و سالم نگه‌دارید.
بیماری اتساع بطنی (PDD)
بیماری اتساع بطنی (PDD) یکی از گیج‌کننده‌ترین و پیچیده‌ترین اختلالات و بیماری‌های پرندگان زینتی است.
این بیماری اعصاب تأمین کننده دستگاه گوارش پرنده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه می‌تواند بر روی سایر اعضای بدن را نیز تأثیر بگذارد.
PDD به سندرم هدر دادن ماکائو نیز معروف است. زیرا این بیماری بیشتر در پرنده ماکائو، طوطی‌های کاسکو، طوطی‌های آمازون، کاکادوها و شمارگرها تشخیص داده می‌شود.
علائم PDD شامل کاهش وزن، استفراغ، تغییر در مدفوع پرنده و تورم در کیسه عضلانی نزدیک حلق است.
تشخیص PDD سخت است؛ زیرا بعضی از پرندگان ممکن است هیچ علائمی از بیماری نداشته باشند؛ مگر زمانی که بدن کاملا درگیر شده باشد.
درمان اتساع بطنی
درمان این بیماری اغلب داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) است و پرنده باید تحت رژیم غذایی خاصی قرار گیرد.
با این حال، هیچ درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد؛ بنابراین این روش‌های درمانی فقط برای کاهش درد پرنده است.
پسیتاکوز (تب طوطی)
پسیتاکوز یا تب طوطی، نوعی باکتری کلامیدیا است که یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پرندگان زینتی است. این بیماری می‌تواند تمام بدن پرنده‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
این بیماری بسیار مسری است و می‌تواند از پرندگان به حیوانات دیگر و همچنین انسان نیز منتقل شود.
پسیتاکوز علائم خاصی ندارد اما برخی از نشانه‌های این بیماری شامل مشکلات تنفسی، عفونت چشم، التهاب، مدفوع شل و آبکی و بی‌حالی عمومی است.
درمان این بیماری اغلب یک آنتی‌بیوتیک تتراسایکلین است که می‌تواند به‌صورت خوراکی باشد و یا از طریق تزریق انجام شود. با این حال پرندگانی که تتراسایکلین مصرف می‌کنند؛ به دلیل تأثیرات دارو، نباید کلسیم مصرف کنند.
پیت پیسیتاسین (PBFD)
PBFD یک بیماری جدی است که می‌تواند همه اعضای خانواده طوطی‌ها را درگیر کند.
اگرچه سن بیشتر پرندگان آسیب‌دیده زیر دو سال است اما PBFD می‌تواند پرندگان را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد.
علائم PBFD شامل ریختن پرها، رشد غیرطبیعی پر، عدم رشد کافی پرها، ضایعات و ناهنجاری‌های منقار است. اگر پرنده شما این‌گونه علائمی از خود نشان می‌دهد، دامپزشک ممکن است نمونه‌برداری از پوست و یا پر را انجام دهد.
در حال حاضر هیچ درمانی برای PBFD وجود ندارد؛ بنابراین لازم است که پرنده خود را به‌طور مرتب نزد دامپزشک ببرید.
ویروس پلیوم
ویروس پولیوما نوعی اختلال است که پرندگان در قفس، به‌ویژه طوطی‌ها را درگیر می‌کند. پرندگانی که تازه متولدشده یا نوجوان هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند و این بیماری معمولاً برای آن‌ها کشنده‌تر است.
علائم ویروس پلیوم شامل از دست دادن اشتها، بزرگ شدن شکم، فلج و اسهال است. برخی از پرندگان ممکن است به‌هیچ‌وجه علائم ظاهری از خود نشان ندهند اما ناقل ویروس باشند.
ممکن است این بیماری پرندگان زینتی، به‌راحتی پرنده شما را نیز درگیر کند. هیچ درمان شناخته شده‌ای برای ویروس پولیما وجود ندارد. این بیماری می‌تواند به‌سرعت پیشرفت کند و میزان مرگ‌ومیر بالایی هم دارد.
کاندیدا
کاندیدا یا کاندیدیازیس یک عفونت قارچی است که می‌تواند دستگاه گوارش همه گونه‌های پرندگان را تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری شامل رشد بیش‌ازحد مخمری است که به‌طورمعمول در دستگاه گوارش پرنده وجود دارد.
علائم رایج عفونت‌های کاندیدا شامل ضایعات سفید در دهان و گلو و اطراف آن، استفراغ، از دست دادن اشتها و مدفوع کم است. در صورت ابتلا به این بیماری ممکن است پرنده بی‌حال به نظر برسد.
بیشتر عفونت‌های کاندیدا با استفاده از داروهای ضد قارچ با موفقیت درمان می‌شوند. کاندیدا اغلب یک بیماری ثانویه خواهد بود و بعد از بیماری دیگری ایجاد می‌شود. بنابراین پرنده باید برای همه مشکلات احتمالی توسط دامپزشک معاینه و درمان شود.
سؤالات پُرتکرار
برای درمان شپش پرنده چه کاری باید انجام دهیم؟
آیا چاقی، یک بیماری برای پرنده زینتی به‌حساب می‌آید؟
سخن پایانی
اگر به پرنده‌های خانگی خود مشکوک هستید که مبتلا به بیماری پرندگان زینتی شده‌اند، بلافاصله با دامپزشک تماس بگیرید. برای گرفتن پاسخ سؤالات مربوط به‌سلامتی، همیشه با دامپزشک مشورت کنید؛ زیرا او حیوان خانگی شما را معاینه کرده و از سابقه سلامتی پرنده شما اطلاع دارد. پس دامپزشک می‌تواند بهترین توصیه‌ها را برای حیوان خانگی یا پرنده شما داشته باشد.
همچنین شما می‌توانید برای خریدوفروش اینترنتی انواع حیوانات و پرندگان به سایت و یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه کنید و یا با نصب اپلیکیشن واسط کالا وسایل موردنیاز خود را خریداری کنید.
خواندن مقالات دیگر را در سایت واسط پت از دست ندهید.
منابع
thesprucepets.com
petcircle.com.au