علت پرز دادن فرش دستباف

این نوشتار سعی دارد در مورد دلایل پرزدهی فرش صحبت کند و راهکارهای مقابله با آن را به طور مختصر بیان نماید. مخاطبان عزیز که طرفدار فرش هستند می‌توانند با مطالعه این نوشتار اطلاعات لازم را در این زمینه کسب نمایند.

پرزدهی فرش به مقدار زیادی از لذت خرید فرش نو می‌کاهد و از طرفی چون هیچ راه سریعی برای از بین بردن آن وجود ندارد، در ماه‌های ابتدایی چاره‌ای جزء کنار آمدن با پرزهای فرش و از بین بردن آن طی چند مرحله وجود ندارد.

پرزها به مرور زمان و با به کارگیری روش‌هایی که در ادامه ذکر خواهند شد، از بین خواهند رفت. اما قبل از پرداختن به هر چیز، بهتر است به دلایلی که موجب می‌شود فرش پرز دهد پرداخته شود، تا مخاطبان عزیز بتوانند با شناخت این دلایل راحت‌تر و سریعتر به مقابله با پرزهای فرش بپردازند.

پرزهای فرش چگونه ایجاد می‌شوند؟

از جمله عواملی که باعث می‌شوند فرش پرز دهد، می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:

عوامل مرتبط با تولید

از جمله عواملی که باعث پرز دادن فرش می‌شوند و به عبارت دیگر از جمله دلایل پرز دادن فرش، عوامل مرتبط با تولید فرش هستند.

در مرحله بافت فرش چنانچه مقدار آب و روغن استفاده شده به اندازه کافی نباشد و یا تنظیم دستگاه‌های ریسندگی و تثبیت حرارتی به خوبی صورت نگیرد، به نخ ها خوب تاب داده نشود، فرش دچار پرزدهی خواهد شد.

لازم به ذکر است که هم فرش ماشینی دچار پرزدهی می‌شود و هم فرش دستبافت؛ اما مقدار آن در فرش ماشینی بیشتر است.

علت آن هم به این مسئله برمی‌گردد که چون در فرش ماشینی برای حفظ خواب فرش از آهار استفاده می‌کنند، بعضی از الیاف‌ها به علت بلندی که نسبت به سایر الیاف‌ها دارند، توسط آهار مهار نمی‌شوند و در نتیجه بعد از مدتی باعث پرزدهی فرش می‌شوند.

پاخوری زیاد

از جمله عوامل دیگری که باعث پرز دادن فرش می‌شود، پاخوری زیاد است.

در واقع پاخوری زیاد به میزان زیادی پرزدهی فرش‌ها مخصوصا فرش‌های ماشینی را افزایش خواهد داد.

تراکم و تعداد شانه فرش

از جمله عامل دیگری که میزان و شدت پرزدهی فرش به آن وابسته است، تراکم و تعداد شانه فرش می‌باشد.

رابطه بین تراکم و تعداد شانه فرش با میزان پرزدهی فرش، رابطه‌ای معکوس است. به این معنا که هر چقدر تراکم و تعداد شانه فرش کمتر باشد، میزان پرزدهی آن بیشتر خواهد بود.

بنابراین می‌توان گفت فرش‌های ۱۲۰۰ شانه نسبت به فرش‌های ۱۰۰۰ شانه کمتر پرز می‌دهند و فرش‌های ۱۰۰۰ شانه نسبت به فرش‌های ۷۰۰ شانه میزان پرزدهی کمتری دارند. در نهایت میزان پرزدهی فرش‌های ۷۰۰ شانه نسبت به فرش‌های ۵۰۰ شانه کمتر است.

جنس الیاف و کیفیت آن در تولید فرش

کیفیت و جنس الیافی که در تولید فرش به کار می‌روند، از جمله عوامل اثرگذار در میزان پرزدهی فرش محسوب می‌شوند.

در تولید فرش‌های ایرانی معمولاً از الیاف‌هایی از جنس اکریلیک استفاده می‌شود که پرزدهی بیشتری نسبت به سایر الیاف دارد.

با این وجود از این جنس الیاف به این علت در تولید فرش استفاده می‌کنند که دوام و ماندگاری بیشتری دارد و می‌توان به مدت طولانی‌تری از فرش تولید شده از این جنس استفاده کرد.

با این حال چنانچه میزان پرزدهی فرش بیش از حد معمول باشد، می‌توان ادعا کرد که در تولید آن از الیاف بی‌کیفیت و تقلبی استفاده شده است.

در ضمن برخی از الیاف‌ها نیز هستند که به مرور زمان و در اثر عوامل سایشی و اصطکاکی همچون پاخوری زیاد از حالت خواب فرش خارج شده و با ظاهر شدن روی سطح فرش پرز دادن فرش را به میزان چشمگیری افزایش می‌دهند.

بنابراین در حالت کلی می‌توان گفت میزان پرزدهی فرش‌های ماشینی به عواملی همچون ضخامت نخ زمینه، ساختمان و نوع نخ به کار رفته، کیفیت الیاف و آهار به کار رفته، تعداد شانه، تراکم فرش و غیره بستگی دارد.

روش‌های از بین بردن پرز‌های فرش

بعد از این که دلایل پرز دادن فرش برای ما مشخص شد، نوبت به روش‌های از بین بردن پرزهای فرش می‌رسد.

برای از بین بردن پرزهای فرش روش‌های گوناگونی وجود دارد که در زیر به شرح هر یک پرداخته می‌شود:

جارو زدن

جارو زدن از جمله بهترین روش‌ها برای از بین بردن پرزهای فرش است. این روش به شیوه‌های گوناگونی همچون استفاده از جاروی چوبی مانند جاروی حصیری و جاروی شمالی، جاروی دستی و یا جاروبرقی قابل انجام است.

چنانچه از جاروی چوبی و یا جاروی دستی برای از بین بردن پرزهای فرش استفاده ‌شود، بهتر است قبل از استفاده، آن‌ها را نمناک کرد تا بتوانند پرزهای بیشتری را به خود جذب کنند.

در صورت استفاده از جاروبرقی نیز باید اصول جاروکشی را به طور کامل رعایت کرد. مثلاً دور موتور جاروبرقی را در سرعت کم تنظیم کرد و یا آن را در جهت خواب فرش روی فرش کشید تا بتوان از این طریق پزرهای بیشتری را از بین برد.

لازم به ذکر است در صورت استفاده از این روش باید به مدت دو تا سه هفته عمل جاروکشی را انجام داد تا به نتیجه مطلوبی رسید.

از طرفی در هنگام استفاده از این روش باید تمامی پنجره‌های خانه را باز گذاشت. چرا که با این کار پرزهای جدا شده از روی فرش به سمت بیرون حرکت می‌کنند و مشکل تنفسی را برای فرد ایجاد نمی‌کنند.

استفاده از فرچه

برخی از افراد معتقدند که استفاده از فرچه برای از بین بردن پرزهای فرش ممکن است الیاف آن را دچار آسیب کند.

به این صورت که الیاف آن سست شده و باعث می‌شود کرک‌های بیشتری از فرش فرو بریزد. اما باید گفت اگر از فرچه به روش اصولی و با رعایت نکاتی همچون مرطوب و نمدار کردن آن، استفاده از آن در جهت خواب فرش و غیره استفاده شود، نه تنها به بافت فرش آسیبی وارد نمی‌کند، بلکه پرزهای بیشتری را نیز به سمت خود جذب می‌کند.

استفاده از شانه‌های مخصوص فرش

برای از بین بردن پرزهای فرش می‌توان از شانه فرش نیز استفاده کرد.

در صورت استفاده از این روش باید شانه را در جهت خواب فرش روی فرش کشید تا به این طریق پرز بیشتری از بین برود.

استفاده از دستمال مرطوب

از جمله روش‌های دیگری که با کمک آن می‌توان پرزهای فرش را از بین برد، استفاده از دستمال مرطوب و نمدار است.

در صورت استفاده از این روش باید دستمال تمیزی را مرطوب و نمدار کرد و سپس در جهت خواب فرش، روی فرش کشید.

استفاده از فوم نگهدارنده فرش

از جمله روش‌های دیگری که با استفاده از آن می‌توان میزان پرزدهی فرش را کاهش داد، استفاده از فوم نگهدارنده فرش است.

با این روش نه تنها با نم گیری از پوسیدگی فرش جلوگیری کرده و از آن در مقابل کثیفی‌ها و آلودگی‌ها محافظت می‌کند، بلکه با جذب فشار پا میزان پاخوردگی فرش را به میزان چشمگیری کاهش داده و از این طریق میزان پرزدهی فرش را به حداقل ممکن می‌رساند.

استفاده از شامپو فرش

به منظور جلوگیری از پرزدهی فرش بهتر است به محض خرید، آن را با شامپوی فرش شست و شو داد.

برای این کار بهتر است با استفاده از یک پارچه توری مخلوط آب و شامپو را روی فرش کشید، که البته برای این که کار به بهترین نحو انجام بگیرد نباید فرش را زیاد خیس کرد.

بعد از آن که کار کشیدن شامپو روی فرش به طور کامل انجام شد، باید از پارچه توری دیگر که نمدار و مرطوب است استفاده کرد و آن را روی فرش کشید.

بعد از انجام این کار باید منتظر ماند تا فرش به طور کامل خشک شود. بعد از آن که فرش به طور کامل خشک شد مشاهده می‌شود که پرزهای فرش از بین رفته است.

استفاده از چسب کاغذی

از جمله روش‌های دیگری که با استفاده از آن می‌توان پرزهای فرش را از بین برد، استفاده از چسب‌های کاغذی است.

در صورت استفاده از این روش باید چسب کاغذی را روی فرش چسباند. سپس آن را آرام از روی فرش جدا کرد تا بتواند پرزهای فرش را به خود جمع کند و از این طریق آن‌ها را از بین ببرد.

استفاده از کیسه حمام

با استفاده از کیسه حمام نیز می‌توان پرزهای فرش را از بین برد.

برای این کار لازم است کیسه حمام خیس شود و سپس در جهت خواب فرش روی فرش کشیده شود تا از این طریق پرزهای فرش از بین برود.

لازم به ذکر است که برای کسب نتیجه مطلوب این عمل باید چند بار و در دفعات مختلف تکرار شود.

استفاده از دستگاه‌های پرزگیر

از جمله روش‌های دیگری که با استفاده از آن می‌توان پرز فرش‌ها را از بین برد، استفاده از دستگاه‌های پرزگیر است.

دستگاه‌های پرزگیر به راحتی و در اسرع وقت پرز فرش‌ها را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهند.

استفاده از یک غلتک دارای خاصیت چسبندگی

با استفاده از یک غلتک که دارای خاصیت چسبندگی است، نیز می‌توان پرزهای فرش را به میزان چشمگیری کاهش داد.

نحوه کار نیز به این صورت است که غلتک‌های چسبان در روی فرش و از سمت بالا به پایین حرکت داده می‌شوند و با این کار پرزهای فرش به ورقه چسبناک غلتک می‌چسبند.

غلتک‌های چسبان را می‌توان در قسمت لباسشویی فروشگاه‌ها پیدا کرد.

ورقه‌های چسبناک غلتک نیز قابل تعویض هستند و می‌توان در هر بار استفاده، آن‌ها را تعویض کرد.

البته برخی از غلتک‌ها قابل استفاده مجدد هستند و در صورت کثیف شدن می‌توان آن‌ها را با استفاده از یک ژل مخصوص شست و شو و یا با استفاده از آب و صابون شست و شو داد و تمیز کرد.

استفاده از مخلوط سرکه و خاک اره

بعد از عمل پرزگیری می‌توان با استفاده از مخلوط سرکه و خاک اره رنگ‌های فرش را درخشان کرد.

برای این کار لازم است مقداری سرکه و خاک اره را با هم مخلوط کرد و سپس با استفاده از یک برس آن را روی فرش مالید. سپس چند ساعتی صبر کرد تا مخلوط به طور کامل خشک شود و بعد با جاروبرقی سطح فرش را جارو کشید.

استفاده از خدمات یک قالیشویی معتبر

چنانچه هیچ کدام از روش‌های بالا برای کاهش میزان پرزدهی و یا از بین بردن پرزهای فرش موثر نبود، می‌توان فرش را به یک قالیشویی معتبر سپرد.

کارخانجات قالیشویی با توجه به تخصصی که در این زمینه دارند می‌توانند با رعایت نکات اصولی پرزهای فرش را به راحتی و بدون آسیب زدن به بافت آن از بین ببرند.

فقط در هنگام استفاده از خدمات قالیشویی برای از بین بردن پرزهای فرش، باید به آن‌ها یادآوری شود که هدف از سپردن فرش به آن‌ها پرزگیری فرش است نه شست و شوی آن.

اگر فرش شما بعد از شستشو زرد شده و می‌خواهید این مشکل را حل کنید؛ خواندن مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌دهیم:

زرد شدن فرش بعد از شستن

نکاتی در خصوص از بین بردن پرزهای فرش ماشینی و دستباف

با توجه به نکات زیر تا میزان زیادی می‌توان از پرزدهی انواع فرش‌ها جلوگیری کرد و یا میزان آن را به مقدار چشمگیری کاهش داد:

• فرش‌های روشن کمتر از فرش‌های تیره پرزمی‌دهند، بنابراین در هنگام خرید باید به رنگ فرش‌ها و میزان پرزدهی آن‌ها توجه کرد.

• پرزگیری فرش‌های دستبافت باید با دقت انجام شود. چرا که این نوع فرش‌ها ظرافت بیشتری نسبت به فرش‌های ماشینی دارند. در هنگام استفاده از دستمال و یا فرچه برای پرزگیری فرش‌های دستبافت باید آنها را با احتیاط و با فشار آرام دست روی فرش کشید که به بافت و الیاف فرش آسیبی وارد نشود.

• در پرزگیری فرش‌های دستبافت و فرش‌های ماشینی بهتر است از آب گرم استفاده نشود.

• در هنگام خرید فرش باید به این نکته توجه کرد که فرش با تعداد شانه و تراکم بالا کمتر پرز می‌دهد. آن هم به این دلیل است که در فرش با تراکم بالا الیاف به یکدیگر بسیار نزدیک‌تر و متراکم‌تر هستند و در فرش با شانه‌های بیشتر، هنگام آهار دادن به آن الیاف و نخ به یکدیگر نزدیکتر شده و در نتیجه باعث می‌شوند هنگام راه رفتن روی فرش تعداد پرزهای کمتری از لا به لای فرش بیرون آید.

نکته اول

هنگام خرید فرش باید به این نکته نیز توجه کرد که بهتر است فرشی خریداری شود که در تولید آن از نخ اکریلیک هیت شده استفاده شده است. زیرا استفاده از نخ اکریلیک هیت شده در تولید فرش باعث می‌شود که پرزدهی فرش به علت این که قسمت اعظمی از آن قبل از ورود به ماشین بافت توسط بخار و حرارت و دیگر عملیات گرفته می‌شود، به میزان زیادی کاهش یابد.

از طرفی استفاده از این نخ‌ها در تولید فرش باعث می‌شود شفافیت فرش نیز به میزان چشمگیری افزایش یابد.

با این وجود باید این نکته را نیز در نظر گرفت که پرزدهی فرش‌ها حتی فرش‌های تولید شده از نخ اکریلیک به مدت دو تا سه هفته پس از خرید طبیعی است.

نکته دوم

همانطور که قبلاً نیز اشاره شد، از جمله دلایلی که باعث پرزدهی فرش می‌شود، عوامل مرتبط با تولید است. بنابراین بهترین راهکار برای کاهش میزان پرزهای فرش از همان ابتدا توجه به عوامل مرتبط با تولید و رعایت نکاتی است که به مقدار زیادی پرزدهی فرش را کاهش می‌دهد.

عواملی همچون استفاده از بهترین نوع الیاف برای تولید فرش، عدم استفاده از الیاف بی‌کیفیت و الیاف ضایعاتی، استفاده درست، بهینه و مناسب از آب و روغنی که در تولید فرش به خصوص در مرحله آماده سازی الیاف به کار می‌رود، تنظیم درست دستگاه‌های ریسندگی، ثابت نگه داشتن سیستم حرارتی مطلوب، تاب مناسب نخ‌ها، استفاده از آهارهای مناسب، استفاده از الیافی که طول بلندتری دارند، نوع بافت و کیفیت بافت، استفاده از نخ‌های با کیفیت و مرغوب و غیره.

در نهایت توصیه می‌شود که برای پرزگیری فرش مخصوصاً فرش تازه و نو هرگز در مواد شوینده همچون پودرهای لباسشویی دارای آنزیم و غیره استفاده نشود.

کلام آخر

ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که هیچ فرشی وجود ندارد که در ابتدا هیچ پرزی نداشته باشد. حتی استفاده از روش‌های فوق به طور کامل پرز فرش‌ها را از بین نخواهد برد. البته این امر نمی‌تواند نگران کننده باشد. فرشی که پرز ندهد عجیب و نگران کننده است. چرا که عدم پرزدهی آن نشان دهنده این است که در تولید فرش به جای استفاده از نخ و الیاف مرغوب و با کیفیت از مواد پلاستیکی استفاده شده است، که به مرور زمان از بین می‌رود و استفاده از فرش را به مدت طولانی غیر ممکن می‌سازد.

بنابراین بهترین فرش، فرشی است که در صورت نو بودن و تازگی حداقل به مدت دو تا سه هفته پرز دهد و با پرزدهی خود نشان دهد که از مواد مرغوب و با کیفیت تولید شده است.

کسانی هم که فرش با کیفیتی خریداری کرده‌اند و می‌خواهند به مدت دو تا سه هفته از دست پرزهای مزاحم که به لباسشان می‌چسبد در امان باشند، می‌توانند از نرم کننده لباس که با رایحه‌های مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شوند، استفاده کنند تا از چسبیدن پرزهای فرش به لباسشان جلوگیری کنند.

شما می‌توانید جهت خرید و فروش انواع فرش به اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید.