تابه‌حال به زیبایی آسمان بالای سرِخود دقت کرده‌اید؟ این آسمان همچون سقفی بالای سر ما هست و ما برای درک زیبایی این سقف نیازی به‌وسیله خاصی نداریم. اما اگر دوست دارید این سقف زیبا را با جزئیات بیشتر ببینید نیاز به یک تلسکوپ دارید. تلسکوپ یک هدیه خاص، محبوب و به‌یادماندنی است که می‌تواند شما را با جهانی جدید به نام جهان نجوم آشنا کند و شما با استفاده از آن به زیبایی آسمان بزرگ بالای سرخود پی خواهید برد. بنابراین با ما در راهنمای خرید تلسکوپ همراه باشید تا به شما در درک جهان مدل‌های تلسکوپ که امروز وجود دارند کمک کنیم.
شما هیچ‌وقت نمی‌توانید بگوید این تلسکوپ کامل است، همان‌طور که هیچ‌وقت نمی‌توان گفت که این خودرو کامل است. شما باید یک تلسکوپ را با توجه به علاقه به چیزهایی که دوست دارید، سبک زندگی و بودجه خود انتخاب کنید، چون تلسکوپ‌ها انواع بسیار زیادی دارند.
انتخاب تلسکوپ مناسب
به یاد داشتن این چند نکته اساسی درباره خرید تلسکوپ، ایده خوبی خواهید داشت؛ که هنگام جستجو بدانید که باید به دنبال چه چیزی بگردید و از چه چیزی خودداری کنید و یک تلسکوپ مناسب برای خود پیدا کنید و بخرید.
تلسکوپ موردنظر شما باید دارای دو ویژگی ضروری باشد: اپتیک باکیفیت بالا و سوار ثابت و هموار . تلسکوپ‌های بزرگ بیشتر از موارد کوچک دیده می‌شوند و استفاده از آن‌ها آسان‌تر است؛ اما از قابلیت حمل‌ونقل آن‌ها نیز غافل نشوید، بهترین محدوده برای شما دامنه‌ای است که درواقع از آن استفاده خواهید کرد.
دیافراگم مهم‌ترین ویژگی یک تلسکوپ
یکی از نکات مهم در راهنمای خرید تلسکوپ توجه به دیافراگم است.
دیافراگم بزرگ‌تر به شما امکان می‌دهد اجسام کم‌نورتر با اندازه کوچک‌تر و جزئیات ریزتر را بهتر ببینید؛ اما دامنه کوچک خوب هنوز هم می‌تواند مقدار زیادی از اجسام در آسمان را به شما نشان دهد؛ به خصوص اگر دور از نور شهر زندگی می کنید. به عنوان مثال، در یک مکان تاریک می توانید ده تا کهکشان فراتر از راه شیری خود را از طریق یک دامنه با دیافراگم ۳.۱ اینچ (۷۸ میلیمتر) مشاهده کنید؛ اما برای دیدن همان کهکشان‌ها از حیاط خلوت یک‌خانه معمولی در حومه شهر، احتمالاً به یک تلسکوپ ۶ یا ۸ اینچی (۱۵۲ یا ۲۰۳ میلیمتر) نیاز دارید. با صرف‌نظر از روشن و تاریک بودن آسمان، دیدن آسمان از طریق یک تلسکوپ با دیافراگم بزرگ‌تر چشم‌گیرتر از دیدن آسمان با یک تلسکوپ با دیافراگم کوچک‌تر است.
دیافراگم یک تلسکوپ نکته
از تلسکوپ‌هایی که با بزرگنمایی زیاد تبلیغ می‌شوند، به خصوص قدرت‌های غیرقابل‌تصور زیاد مانند ۶۰۰ Av خودداری کنید. برای بیشتر اهداف، بزرگنمایی مفید حداکثر یک تلسکوپ ۵۰ برابر دیافراگم اینچ (دو برابر دیافراگم آن در میلیمتر) است؛ بنابراین برای به دست آوردن یک تصویر مناسب در ۶۰۰ need به دامنه‌ای با عرض ۱۲ اینچ (۳۰۴ میلیمتر) احتیاج دارید و حتی در این صورت، باید یک شب صبر کنید تا شرایط مشاهده کاملاً مناسب باشد.
انواع تلسکوپ
در ادامه مقاله راهنمای خرید تلسکوپ با سه نوع اساسی تلسکوپ آشنا خواهید شد:
رفرکتورها Refractors
رفرکتورها در جلوی لوله خود دارای عدسی هستند، این همان نوعی است که احتمالاً با آن بیشتر آشنا هستید. درحالی‌که به‌طورکلی هزینه تعمیر و نگهداری کم است، اما با افزایش اندازه دیافراگم، قیمت آن‌هم بالاتر می‌رود. لینگو رفرکتور، آپوکرومات، کیفیت نوری بهتری را ارائه می‌دهد (البته گران‌تر است) نسبت به آکرومت در همان اندازه.
رفلکتورها Reflectors
رفلکتورها با استفاده از آینه در قسمت انتهایی لوله اصلی خود، نور را برای یک دیافراگم مشخص، جمع می‌کنند. این‌ها معمولاً کم‌هزینه‌ترین نوع از تلسکوپ هستند، اما شما باید هر از چند گاهی تراز نوری را تنظیم کنید، اکثر اوقات انجام این تنظیمات ساده است.
تلسکوپ‌های مرکب Compound
تلسکوپ‌های مرکب (کاتادیوپتری) که از ترکیب عدسی‌ها و آینه‌ها استفاده می‌کنند، این تلسکوپ‌ها لوله‌های جمع‌وجور و وزن نسبتاً کمی را به شما ارائه می‌دهند. دو طرح محبوب، اشمیت-کاسگرین و ماکزوتوف-کاسگرین نامیده می‌شوند.
تلسکوپ های مرکب فاصله کانونی هدف
در ادامه مقاله راهنمای خرید تلسکوپ بافاصله کنونی آشنا خواهید شد.
پایه، کم‌ارزش‌ترین دارایی یک تلسکوپ!
در ادامه‌ی راهنمای خرید تلسکوپ با انواع پایه‌ها نیز آشنا خواهیم شد.
در بعضی از پایه‌ها، دامنه به سمت چپ و راست، بالا و پایین تغییر می‌کند، دقیقاً مانند یک سه‌پایه دوربین عکاسی . این‌ها به عنوان پایه‌های ارتفاع-آزیموت (یا alt-az) شناخته می‌شوند. بسیاری از بازتابنده‌ها بر روی یک سکوی چوبی باظرافت ساده قرارگرفته‌اند که به عنوان Dobsonian شناخته می‌شود که یک تغییر از پایه alt-az است. مکانیسم طراحی‌شده برای ردیابی حرکت ستاره‌ها با چرخش در یک محور مشخص، پایه استوایی نامیده می‌شود. این پایه‌ها بزرگ‌تر و سنگین‌تر از پایه‌های alt-az هستند. شما برای استفاده صحیح از یک‌پایه استوایی باید آن را با قطب شمال، ستاره شمال هماهنگ کنید.
داشتن سه پایه برای تلسکوپ نکته
برخی از تلسکوپ‌ها دارای موتورهای کوچکی هستند که با فشار یک دکمه از صفحه‌کلید، موتور آن‌ها را به دور آسمان حرکت می‌دهد. در مدل‌های پیشرفته‌تر این نوع که غالباً تلسکوپ‌های «Go To» نامیده می‌شوند، یک کامپیوتر کوچک در کنترل دستی تعبیه‌شده است. هنگامی‌که تاریخ، زمان و مکان فعلی خود را وارد کردید (و بسیاری از مدل‌های جدید حتی نیازی به انجام چنین کاری ندارند)، دامنه می‌تواند خود را به هزاران جسم آسمانی نشان دهد و آن‌ها را ردیابی کند. برخی از تلسکوپ‌های “Go To” به شما این امکان را می‌دهند یک تور راهنما از بهترین نمایش‌های آسمانی را انتخاب کنید، همراه با یک بازخوانی دیجیتال که در مورد هر شیء شناخته‌شده است.
اما محدوده Go To تا برای همه مناسب نیستند. اگر نمی‌دانید چگونه ستاره‌های در راستای تراز در آسمان پیدا کنید، ممکن است روند نصب گیج‌کننده باشد. مدل‌های باقیمت پایین Go To دارای دیافراگم کوچک‌تر از دامنه با سطح مشابه و سطح ابتدایی هستند که هیچ قطعه الکترونیکی ندارند.
عدسی بارلو
در راهنمای خرید تلسکوپ به این موضوع دقت کنید.
عدسی بارلو فیلتر خورشیدی
در راهنمای خرید تلسکوپ به این موضوع دقت کنید تا به چشم شما آسیبی وارد نشود.
فیلترهای نور سفید با کاهش نور (تا یک‌هزارم) و حذف طول‌موج‌های مضر برای بینایی انسان برای رصد و عکاسی از سطح خورشید و لکه‌های آن، خورشیدگرفتگی‌ها و گذر سیارات از مقابل خورشید استفاده می‌شود و اغلب در دو نوع مایلار و شیشه‌ای وجود دارند. به این نکته توجه کنید که حتماً باید آن‌ها را در مقابل دهانه ورودی تلسکوپ قرارداد و به‌هیچ‌عنوان نباید بر روی چشمی نصب نمود. در غیر این صورت آسیب‌های جبران‌ناپذیری به چشم و تلسکوپ وارد خواهد شد.
فیلتر باریک باند هیدروژن آلفا برخلاف فیلترهای نور سفید فقط طول‌موج خاصی را (طیف قرمز تیره ناشی از اتم‌های هیدروژن) از خود عبور می‌دهد و با استفاده از آن می‌توان فعالیت سطح خورشید مانندِ شراره‌ها و… را به‌راحتی مشاهده کرد. به خاطر داشته باشید که فیلتر هیدروژن آلفا ویژه خورشید بر روی دهانه ورودی تلسکوپ نصب می‌گردد و در روز کاربرد دارد و نباید با فیلتر هیدروژن آلفا ویژه رصد و عکاسی از سحابی‌ها که بر روی چشمی تلسکوپ‌ها قرار می‌گیرد و فقط در شب کاربرد دارد، اشتباه شود.
چند نکته مهم درباره تلسکوپ
ستاره‌های اصلی و صورت‌های فلکی را بیاموزید. یکی از نکات راهنمای خرید تلسکوپ توجه به این نکته است. برای لذت بردن بیشتر از بازدید یک شهر بزرگ و جالب مانند لندن یا نیویورک، یادگیری نام و طرح خیابان‌های اصلی و میدان‌های عمومی کمک بزرگی به شما خواهد کرد. آسمان شب نیز همین‌طور است. قبل از اینکه بخواهید با تلسکوپ چیزی پیدا کنید، دانستن حداقل ده ها ستاره درخشان و ده صورت فلکی مهم بسیار مفید خواهد بود.
دیدن کهکشان با تلسکوپ شروع با دوربین شکاری
یافتن و دیدن چیزها را از طریق دوربین‌های شکاری، به‌ویژه ماه، مشتری و اشیای درخشان آسمان مانند سحابی جبار، کهکشان آندرومدا و پلیادهارابیاموزید و تمرین کنید. دیدن یک‌چشمی به تمرین نیاز دارد و دوربین شکاری با بزرگنمایی کم و میدان دید گسترده، بسیار چشم‌نوازتر از یک تلسکوپ است.
امتحان تلسکوپ شخص دیگر
قبل از اینکه پول خود را که به‌سختی به دست آورده‌اید خرج کنید، به تلسکوپ شخص دیگری نگاه کنید و درک کنید که چه مقدار از آسمان را می توانید ببینید. بسیاری از مبتدیان از دیدن هر بار فقط ۰.۵ تا ۱ درجه آسمان تعجب می‌کنند. این، کمی شبیه نگاه کردن به آسمان از طریق نی نوشیدنی است. می توانید تلسکوپ یک دوست را امتحان کنید، یا در صورت امکان در یک مهمانی ستاره‌ای که توسط یک باشگاه نجوم محلی برگزار می‌شود شرکت کنید. تا کسی به شما کمک کند تا یک جسم ضعیف را در یک تلسکوپ پیداکرده و ببینید تا ازآنچه انتظار دارید ایده بگیرید.
مطالعه‌ی ویژگی‌های اصلی تلسکوپ
ویژگی‌ها و مشخصات اصلی تلسکوپ‌ها را بیاموزید. مواردی مانند فاصله کانونی، دیافراگم، نسبت کانونی، انحراف رنگی و موارد دیگر، این موارد بر آنچه می توانید با دامنه مشاهده کنید تأثیر می‌گذارد. این مفاهیم ترسناک به نظر می‌رسند، اما چندان سخت نیستند. قبل از خرج کردن، یاد بگیرید، دانش قدرت است.
یافتن مکان مشاهده
مشخص کنید که آسمان شب را با تلسکوپ خود در کجا مشاهده خواهید کرد و چگونه تلسکوپ خود را به آن محل می‌رسانید. اگر مجبور شوید هر شب آن را از پله‌های یک ساختمان آپارتمانی بالا ببرید، گرفتن یک تلسکوپ به وسعت بزرگ فایده‌ای ندارد؛ و بهترین انتخاب تلسکوپ برای مشاهده آسمان در قلب یک شهر بزرگ متفاوت است با تلسکوپ برای مشاهده آسمان در مکان روستایی خواهد بود.
پرسش و پاسخ
u003cstrongu003eچند دسته تلسکوپ وجود دارد؟u003c/strongu003e پاسخ:سه نوع اصلی تلسکوپ وجود دارد: انکساری، بازتابی و ترکیبی.
آیu003cstrongu003eنه تلسکوپ از کدام کشور خریداری شده است؟u003c/strongu003e پاسخ:شیشه خام از شرکت شوت آلمان خریداری شده است و یکی از بهترین قطعه شیشه های تولید شده این شرکت است. صیقل شیشه در کشور فنلاد و توسط یکی از شرکت هایی که آینه تلسکوپ فضایی هرشل را صیقل داده است انجام گرفته است. شیشه در سال ۱۳۹۳ به ایران منتقل شده است و برای تبدیل آن به آینه عملیات لایه نشانی اجرا خواهد شد.
u003cstrongu003eدانشجویان چگونه می توانند با طرح رصدخانه ملی ایران همکاری کنند؟u003c/strongu003e پاسخ:دانشجویان دوره های کارشناسی ارشد و دکتری می توانند با تماس با دفتر طرح رصدخانه ملی ایران و ارسال رزومه خود اعلام آمادگی کنند. مدیریت علمی طرح بعد از بررسی رزومه ها با دانشجویان و متقاضیان تماس می گیرند. دانشجویان دوره های کارشناسی رشته های فیزیک (علاقمند به نجوم) نیز می توانند در دوره های آموزشی طرح رصدخانه ملی ایران شرکت کنند.
یافتن مکانی مناسب کلام آخر
می‌خواهید با تلسکوپ خود چه چیزی را مشاهده کنید؟ فقط ماه و سیارات؟ فازی‌های ضعیف مانند سحابی و کهکشان؟ پرندگان و کوه‌ها؟ کمی از همه‌چیز؟ اگر می‌خواهید هرچند وقت یک‌بار ماه و سیارات درخشان را ببینید، به تلسکوپ باقیمت کمتر نیاز دارید تا اینکه مصمم هستید که به کهکشان‌های کم‌نور و خوشه‌های ستاره نگاه کنید.
برای خرید و فروش کالای موردنظرخود می‌توانید به سایت یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید.
منابع:
skyandtelescope.org
cosmicpursuits.com
