هنگامی‌که شما از یک سگ نگهداری می‌کنید بعد از یک مدت با او چنان رابطه‌ی احساسی برقرار می‌کنید که دیگر حکم حیوان خانگی را ندارد و شما به چشم یکی از اعضای خانواده‌ی خود به آن نگاه می‌کنید و بالطبع دیدن رنج و عذاب و بیماری سگ برای شما ناراحت‌کننده است.
یکی از موارد بیماری، سرطان سگ‌ها است که اگر شما اطلاعات لازم و کافی را داشته باشید به شما دید بهتری از این بیماری خواهد داد و باعث می‌شود بتوانید در هر زمان تصمیم درستی بگیرید و یا حتی با شناخت علائم سرطان سگ به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کنید.
با این تفاسیر بهتر است قبل از هر چیزی یک تعریف مختصر از سرطان داشته باشیم تا بدانیم با چه چیزی مواجه هستیم. پس تا انتهای این مطلب با واسط پت همراه باشید.
آنچه در ادامه می‌خوانید
سرطان چیست؟
وقتی سلول‌های بدن به‌طور غیرطبیعی شروع به رشد کردن می‌کنند به آن‌ها تومور می‌گوییم که بسته به نوع آن می‌تواند عملکرد طبیعی بدن را مختل کند. اگر تومورها در بافتی که ایجادشده‌اند باقی بمانند به آن‌ها تومورهای خوش‌خیم می‌گوییم.
در حقیقت این تومورها را سرطان نمی‌دانیم، اما گاهی اوقات تومورها از بافت تولیدشده‌ی خود خارج می‌شوند و در اصطلاح متاستاز می‌کنند که در این هنگام به آن‌ها تومورهای بدخیم یا سرطانی می‌گوییم و در این قسمت است که با علائم سرطان سگ آشنا می‌شویم.
انواع سرطان
سرطان علت اصلی مرگ و میر در سگ‌های بالای ۱۰ سال است و حدود پنجاه‌درصد سگ‌های بالای ۱۰ سال به سرطان مبتلا می‌شوند؛ البته محققان حیوانات هنوز رابطه دقیق بین افزایش سن و رشد سرطان را اثبات نکرده‌اند.
در رابطه با علائم سرطان سگ یک دلیل حدس زده‌شده این است که با افزایش سن سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود و جهش سلول‌ها را به سلول‌های پیش سرطانی (آغاز شده) آسان‌تر می‌شود.
سرطان‌هایی که بیشتر در سگ‌ها مشاهده می‌شوند :
- لنفوم‌های بدخیم (که سرطان‌هایی در ناحیه‌ی غدد لنفاوی هستند)
- تومورهای ماست سل ( نوعی سرطان پوست است و توده‌های‌هایی در پستان که ممکن است تبدیل به سرطان پستان شوند)
- سرطان استخوان (که بسیار در سگ‌ها شایع است).
برای تشخیص سرطان سگ چه مراحلی طی می‌شود؟
تنها مراجعه به دامپزشک برای تشخیص قطعی سرطان کافی نیست و مراحل زیر باید طی شود. در مراحل اولیه آزمایش خون و اغلب پس از آن اشعه‌ی ایکس گرفته می‌شود گاهی اوقات ممکن است به سونوگرافی و اسکن ام آر آی نیز نیاز پیدا شود تا علائم سرطان سگ تشخیص داده شود و دامپزشک بفهمد سرطان کدام ناحیه را درگیر کرده است. همچنین اکثر اوقات نیاز می‌شود تا از تومور سرطانی نمونه‌برداری بشود تا نوع سرطان تشخیص داده شود.
علائم نگران‌کننده؟
سرطان می‌تواند در هر قسمت یا سیستم بدن سگ‌ها رخ دهد، بنابراین علائم آن بسیار متنوع است. همچنین، بسیاری از علائم سرطان سگ در طیف وسیعی از بیماری‌ها مشترک است بنابراین تشخیص سرطان فقط با علائم قابل‌تشخیص نیست اما این علائم می‌تواند برای ما زنگ خطری باشند تا بررسی‌های بیشتری انجام دهیم.
همچنین علائم هشداردهنده سرطان در این حیوانات بسیار شبیه به انسان‌هاست. پوست، دستگاه گوارش و پستان‌ها شایع‌ترین محل‌های رشد سرطان هستند که ممکن است علایمی مثل: برآمدگی یا برجستگی، زخمی که خوب نمی‌شود، هر نوع تورم و بزرگ شدن غدد لنفاوی، تورم در استخوان، خونریزی غیرطبیعی.
این‌ها همه نشانه‌های نگران‌کننده‌ای هستند؛ اما بعضی‌اوقات، حداقل در اوایل شروع بیماری، علائم کمی وجود دارد یا هیچ نشانه‌ای وجود ندارد؛ بنابراین هر زمان که سگ شما مریض‌احوال است و حال خوبی ندارد یا چیزی غیرطبیعی وجود دارد باید سریعاً به دامپزشک مراجعه کنید.
علائم رفتاری سگ‌ها حین سرطان
بروز رفتارهایی در سگ‌ها می‌تواند علائم سرطان سگ زنگ هشداردهنده‌ای باشد که نشان دهد حیوان خانگی شما ممکن است درد بکشد مانند : تغییر در رفتار، از دست دادن اشتها، بی‌میلی برای جابجایی و پیاده‌روی، بی‌قراری، مشکل در راحت شدن و حتی حیوان خانگی شما ممکن است گوشه‌گیر یا متشنج به نظر برسد.
علت‌های بروز سرطان در سگ‌ها
بر اساس تحقیقات انجام‌شده در انسان و حیوانات، ما می‌دانیم که سرطان یک فرایند پیچیده است. علائم سرطان سگ می‌تواند توسط عوامل ارثی، محیطی و تغذیه‌ای ایجاد شود. هم در افراد و هم در حیوانات، پیشرفت سرطان یک فرایند پیچیده است که به‌تدریج و از طریق تعامل عوامل متعدد پیش می‌رود.
گاهی اوقات صاحبان سگ پس از تشخیص سرطان سگ خود را مقصر می‌دانند، اما لازم است بدانند که نقش تغذیه‌ی سگ‌ها و سبک زندگی‌شان تاکنون اثبات نشده است. یک سری ریسک فاکتورها ممکن است تأثیرگذار باشد مانند عقیم‌سازی قبل از دوسالگی شانس ابتلا به سرطان پستان را افزایش می‌دهد؛ همچنین در برخی از نژادها بروز سرطان شایع‌تر است.
سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی
با توجه به آمارها، نقش ارثی سرطان بسیار پررنگ است. به‌عنوان‌مثال، در میان سگ‌ها، گلدن رتریور، Boxers، Bernese Mountain Dogs و روتوایلر به‌طورکلی بیش از نژادهای دیگر به سرطان (و انواع خاصی از سرطان) مبتلا می‌شوند و علائم سرطان سگ را دارند.
علاوه بر موارد ذکرشده مواد سرطان‌زای شناخته‌شده‌ای که ممکن است مستقیماً به توسعه سرطان در حیوانات خانگی کمک کنند شامل:
- اشعه ماورا بنفش در اثر قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب است.
- دود تنباکو
- انواع علف‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها و سموم دفع آفات که معمولاً در کشاورزی استفاده می‌شود.
- آلودگی هوا و مه دود در بسیاری از مناطق شهری وجود دارد.
- نیکل
- اورانیوم
- بنزین
- ادون
- وینیل کلراید
- کادمیوم
- آزبست و غیره که همه مواد رایجی هستند که به‌عنوان مواد سرطان‌زا شناخته‌شده‌اند.
نکته مهم
البته این نکته هم قابل‌توجه است که همان‌طور که انسان‌ها در واکنش به مواد سرطان‌زا متفاوت هستند، حیوانات نیز تفاوت دارند. حیوان خانگی شما ممکن است حساسیت کم یا زیاد نسبت به عوامل خطر داشته باشد. به‌طور قابل اعتماد نمی‌توان تشخیص داد که آیا میزان بالای سرطان در یک خانواده خاص از حیوانات به دلیل عوامل خطر در محیط، عوامل وراثتی یا به‌طور تصادفی است.
سرطان‌های شایع در سگ‌ها
برای اطلاعات بیشتر در مورد هرکدام از سرطان‌ها به‌طور جداگانه می‌پردازیم:
تومورهای پوستی
بسیاری از توده‌هایی که در پوست ایجاد می‌شوند خوش‌خیم هستند و می‌توان آن‌ها را با جراحی از بین برد. گاهی اوقات، اگر توده بسیار بزرگ باشد، یا در منطقه‌ای باشد که ترمیم زخم جراحی دشوار است، ممکن است موانعی برای برداشتن وجود داشته باشد. بریدن قسمت وسیع‌تری از پوست در هنگام جراحی ممکن است احتمال عود یا گسترش آن را کاهش دهد.
تومورهای پستان
سگ‌ها در هر طرف شکم دارای پنج سینه هستند که به‌صورت دو ردیف نوک سینه دیده می‌شود و تومورها ممکن است در یک یا چند مورد ایجاد شوند. حدود نیمی از این تومورها خوش‌خیم هستند، درحالی‌که بقیه سرطان‌های بدخیم هستند.
درمان در این مواقع شامل جراحی و برداشتن تمام بافت پستان یا قسمتی از بافت پستان است تا مانع از پیشرفت بیشتر سرطان شود . اغلب سرطان‌های پستان به ریه‌ها گسترش می‌یابند، بنابراین انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس قفسه سینه توصیه می‌شود. اگرچه با گسترش زودرس ممکن است علائم سرطان سگ قابل‌مشاهده نباشد.
سرطان خون یا لنفوم
سرطانی است که گلبول‌های سفید خون را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این سرطان نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون، به نام لنفوسیت، معمولاً درگیر می‌شود. لنفوسیت‌ها در خون و همچنین در سیستم لنفاوی گردش می‌کنند.
سیستم لنفاوی جایی است که بدن برای عفونت و سایر اجسام خارجی که ممکن است در تلاش برای ورود به سیستم هستند نظارت می‌کند و مانع از ورود این اجسام خارجی می‌شود. وقتی لنفوسیت‌ها سرطانی می‌شوند، تعداد آن‌ها به‌طور غیرقابل کنترلی افزایش می‌یابد.
تعداد لنفوسیت‌ها در خون ممکن است افزایش یابد، اما اغلب لنفوسیت‌ها در یک مکان نشسته و تکثیر می‌شوند. این می‌تواند باعث بزرگ شدن یک یا چند غدد لنفاوی، تولید توده‌هایی در ناحیه گلو یا سایر قسمت‌های بدن شود. یا ممکن است اندام‌های داخلی مانند کبد، طحال یا روده را درگیر کند. لنفوسیت‌های سرطانی از طریق گردش خون یا لنفاوی لوله‌هایی که غدد لنفاوی را به هم متصل می‌کنند. (می‌توانند به‌راحتی به سایر قسمت‌های بدن منتقل شوند).
درمان لنفوم
ازآنجاکه لنفوم معمولاً گسترده است، عمل جراحی معمولاً مناسب نیست. بدون درمان، میانگین زمان زنده ماندن از تشخیص حدود دو ماه است. این می‌تواند با شیمی‌درمانی طولانی شود (در بعضی موارد به مدت ۱۲ ماه یا گه‌گاه طولانی‌تر)، گرچه متأسفانه همه لنفوم‌ها با شیمی‌درمانی با موفقیت پاسخ نمی‌دهند. انتظارات از زنده ماندن مواردی است که باید با جراح دامپزشکی در مورد آن‌ها بحث کنید، زیرا این موارد بسته به بخشی از بدن آسیب‌دیده متفاوت است.
درمان سرطان‌های مربوط به سگ‌ها
پس از تشخیص علائم سرطان سگ همه می‌خواهند بدانند که آیا درمانی برای نجات حیوان موردعلاقه‌شان وجود دارد یا خیر که پاسخ این‌چنین است. برای توده‌ای که در بدن پخش نشده است، جراحی می‌تواند درمان مناسبی باشد اما بستگی به محل رشد تومور دارد. حتی تومور خوش‌خیم در منطقه‌ای مانند مغز را نمی‌توان به‌راحتی در حیوانات از بین برد.
درجایی که سرطان به سمت داخل در حال گسترش است، امکان درمان به نوع دقیق سرطان و میزان گسترش آن بستگی دارد. بااین‌حال، کیفیت زندگی مهم است و اگر یک حیوان دردی شدید و غیرقابل تحمل داشته باشد، دامپزشک شما را به انتخاب اتانازی ترغیب کند. (روشی که در آن برای درد نکشیدن سگ قبل از موعد آن‌ها را می‌کشند)
به‌طورکلی سه روش اساسی برای درمان وجود دارد:
- جراحی
- شیمی‌درمانی
- رادیوتراپی
- همچنین درمان‌های دیگری مثل فتودینامیکی یا ایمونوتراپی ممکن است به تشخیص دامپزشک استفاده شود و نکته‌ی مهم در طول روند درمان مراجعه‌ی منظم به دامپزشک است.
چه زمانی توده‌های سرطانی جراحی می‌شوند؟
جراحی اغلب برای تومورهای پوست یا تومورهایی که به سمت داخل رشد کرده‌اند انتخاب می‌شود. توده خارج شده در جراحی معمولاً باید مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا مشخص شود آیا احتمال گسترش آن وجود دارد یا خیر.
گاهی اوقات با رشد داخلی که اندازه تومور باعث بیماری می‌شود، جراحی می‌تواند علائم سرطان سگ را تسکین دهد اما خطر عود همچنان وجود دارد.
سرطان سگ‌ها و شیمی‌درمانی
شیمی‌درمانی برای انواع مختلفی از سرطان مناسب است. شیمی‌درمانی دامپزشکی معمولاً عوارض جانبی کمی دارد، یا اصلاً ندارد، زیرا دوزهای مصرفی کمتر از دوزهای استفاده‌شده در انسان است. متأسفانه، این روش معمولاً سرطان را درمان نمی‌کند بلکه هدف این است که سرعت سرطان و علائم سرطان سگ و یا حتی انسان‌ها کاهش یابد.
شیمی‌درمانی گاهی اوقات به دنبال جراحی انجام می‌شود، درصورتی‌که امکان حذف کل سرطان وجود نداشته باشد، با شیمی‌درمانی سعی می‌کنیم سرعت عود را کاهش دهیم. همچنین در سرطان‌های گسترده‌ای که از طریق جراحی قابل‌برداشت نیستند، مانند سرطان‌های گلبول‌های سفید خون (لوسمی‌ها) استفاده می‌شود. دامپزشک‌ها ممکن است تنها تعدادی از شیمی‌درمانی‌ها را انجام بدهند و برخی دیگر نیاز به متخصص دارد.
آیا شیمی‌درمانی برای سگ‌ها عوارض دارد؟
مراجعه منظم به دامپزشک برای درمان معمولاً ضروری است و ممکن است در طول درمان به آرام بخشی نیاز باشد. ممکن است لازم باشد قرص نیز بدهید. عوارض جانبی احتمالی شیمی‌درمانی شامل یک دوره کوتاه‌مدت کاهش اشتها، استفراغ یا اسهال است.
گاهی اوقات این داروها باعث کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شوند که این امر احتمال عفونت را افزایش می‌دهد. بنابراین معمولاً آزمایش خون برای بررسی این مسئله در طول درمان انجام می‌شود. ازآنجاکه حیوان خانگی شما برای درمان باید کاملاً ساکن باشد، برای هر درمان، بیهوشی عمومی مختصری داده می‌شود.
سؤالات رایج
سوالات رایجی که در مورد درمان و علائم سرطان سگ پرسیده می شود.
حیوان خانگی من چه مدت زنده خواهد ماند؟
این چیزی است که نمی‌توان با اطمینان پیش‌بینی کرد. نوع سرطان و میزان پیشرفت آن پاسخ به این سؤال را دشوار می‌کند. همچنین برای برخی از سرطان‌ها آزمایش‌های تخصصی‌تری وجود دارد که به‌پیش آگهی کمک می‌کند. بااین‌حال، مانند همه بیماری‌ها، سرطان‌ها نیز لزوماً از یک سیر مشخص پیروی نمی‌کنند. متأسفانه، ممکن است زوال ناگهانی رخ دهد.
آیا درمان حیوان مبتلا به سرطان عادلانه است؟
دامپزشکان به‌خوبی از اهمیت درد نکشیدن حیوانات آگاه هستند و با تجویز داروهای مسکن سعی در کاهش این درد دارند که گاهی اوقات مؤثر است ولی متأسفانه، برای همه حیوانات مبتلا به سرطان صعب‌العلاج، سرانجام زمانی می‌رسد که آن‌ها فقط رنج می‌برند و کیفیت زندگی خود را از دست می‌دهند. بنابراین صاحبان این سگ‌ها باید خود را آماده کنند که ممکن است با تشخیص دامپزشک مجبور شوند آتانازی را انتخاب کنند.
ممکن است برای عده‌ای این سؤال پیش بیاید که چرا میزان شیوع سرطان در سگ‌ها بیشتر از گذشته شده است؟
در پاسخ باید گفت که درگذشته خیلی از سگ‌ها قبل از رسیدن به سنی که بدنشان مستعد سرطان می‌شده و علائم سرطان سگ را نشان نمی‌داده، می‌مردند اما امروزه با مراقبت خوب خانواده‌ها نگهداری از سگ‌ها طول عمر این حیوانات افزایش یافته بنابراین بالطبع آمار بروز سرطان هم بیشتر شده است.
کلام آخر
امیدواریم توانسته باشیم دید کلی از علائم سرطان سگ و مسائل مربوط به آن به شما ارائه داده باشیم. از همراهی شما متشکریم. پیشنهاد می‌کنم مطالعه مقالات مرتبط در سایت واسط پت را از دست ندهید.
همچنین فراموش نکنید که از طریق سایت یا اپلیکیشن واسط کالا می‌توانید اجناس دست‌دوم و یا حیوانات خانگی خود را با قیمت مناسب خریدوفروش کنید. از اینکه با واسط پت همراه بودید سپاسگزاریم.
منابع:
pets.webmd.com
bluecross.org.uk
merckvetmanual.com