همه اسب‌ها به یک میزان پیر نمی‌شوند و این به مسائل ژنتیکی و نحوه مراقبت از آنها در طول زندگی بستگی دارد. به طور کلی، اسب‌ها از سن ۱۵ سالگی به بعد «سالخورده» در نظر گرفته می‌شوند، اما این یک دسته‌بندی کلی است؛ چون اسب‌های زیادی در ۲۰ سالگی همچنان قدرت جوانی خود را دارند. حتی اگر اسب شما از نظر ظاهری مثل یک اسب سالمند به نظر نرسد، مسائلی در درون او اتفاق می‌افتند که قابل رؤیت نیستند اما جزئی از روند پیر شدن هستند. به لطف پیشرفت‌های مدیریت و مراقبت های دامپزشکی، اسب‌های ما عمر طولانی‌تری نسبت به گذشته دارند. در این مقاله سعی داریم نحوه‌ی مراقبت از اسب پیر یا سالخورده را به شما بیاموزیم.
در این مقاله به موارد زیر می‌پردازیم
سن سالخوردگی اسب
سالمند بودن اسب به معنای برگرداندن حیوان به مراتع سرسبز برای گذراندن دوران بازنشستگی نیست بلکه با مدیریت صحیح و در نظر گرفتن تغییراتی که اسب با آن مواجه هست، بسیاری از اسب‌های مسن همچنان قادر به رقابت در سطوح بالا هستند. هنگامی که سن اسب به ۱۵ سال برسد، اسب به عنوان یک اسب سالخورده در نظر گرفته می‌شود، اما هر اسبی با اسب دیگر متفاوت است و روند پیر شدن نیز یکسان نیست.
رژیم غذایی، فعالیت بدنی، ژنتیک، محیط و سایر عوامل بر روند پیری اسب اثر می‌گذارند.
علائم پیری
پیری یک روند تدریجی است. تغییرات پیری در همه گونه‌ها مشابه و شامل موارد زیر است:
- ظاهر موهای خاکستری صورت
- کاهش خاصیت ارتجاعی پوست
- کاهش قدرت و تعریف عضلانی
- از بین رفتن کشش در تاندون ها و رباط ها
- سفتی مفصل
- کاهش کارایی هضم و افزایش خطر کولیک
- بیماری لثه و دندان
- تحمل ورزش و مشکل در تهویه را کاهش دهید.
- کاهش هوشیاری ذهنی و افزایش چرت زدن
- پوکی استخوان
- مشکل در حفظ وزن
- کاهش تحمل در برابر گرما یا سرما شدید
- “کاهش سرعت” به طور کلی علاقه کمتری به حرکت دارد
- کاهش مقاومت در برابر عفونت و انگلی
- ایجاد واکنش ها و آلرژی های واکسن
نشانه‌های سالمندی اسب
اسب‌های سالمند بعضاََ چند موی خاکستری در اطراف چشم و پوزه خود دارند. این موها در اسب‌هایی که پوست تیره دارند، مشخص‌تر است. یک اسب خاکستری با افزایش سن سفید و خالدار می‌شود. معمولا وقتی اسب خاکستری به سن ۱۵ سالگی یا بیشتر می‌رسد، رنگش کاملا سفید می‌شود.
بافت پوست یک اسب سالمند شل‌تر است و پوست(موی) او زبرتر خواهد بود. همچنین، ممکن است پوست اسب ضخیم‌تر و خشک‌تر شده و دیگر درخشش گذشته را نداشته باشد.
طرز راه رفتن اسب سالمند ممکن است نامنظم شود، که بر اثر ضعف عضلات و آرتروز مفاصل ایجاد می‌شود. به همین دلیل، ورزش به همراه یک رژیم غذایی خوب، برخورداری از وزن مناسب و در صورت لزوم، فراهم کردن مکمل برای ترمیم بافت در رابطه با مراقبت از اسب پیر اهمیت دارد. خراش‌های جزئی و بریدگی‌ها در سنین بالا دیرتر بهبود می‌یابند. این مسئله در دوران پیری حیوانات یک امر طبیعی است.
اسب شما ممکن است اولویت‌هایی برای وعده‌های غذایی و زمان غذا خوردن خود داشته باشد. دندان‌های جلوییِ بلند و دندان‌های پشتی خراب و از دست رفته، از جمله نشانه‌های ظاهری یک اسب سالمند هستند. وقتی اسب به سن۱۵ سالگی می‌رسد، شیارهایی در قسمت بیرونی دندان‌هایش ایجاد می‌شود که ممکن است دندان‌هایش را زرد و لکه‌دار کنند. یک اسب سالمند ممکن است دندان‌هایش را از دست بدهد و شکاف‌های زیادی در دهانش داشته باشد.
سایر علائم سالمندی اسب
پشت اسب ممکن است خمیده شود. این عارضه که به دلیل ضعف ماهیچه‌های کمر رخ می‌دهد، لوردوز یا کاوپُشتی نامیده می‌شود. در نتیجه اگرهنوز در کار هستند، نیاز به نصب زین دارند زیرا تغییر شکل می‌دهند. خرید زین قابل تنظیم ایده خوبی است. بعضی از اسب‌ها در سنین پایین‌تر نیز از این عارضه رنج می‌برند.
در بسیاری از اسب‌های سالمند، فرورفتگی دور چشم‌ها ممکن است بیشتر شود. باز هم ضعف عضلانی عامل این وضعیت است که باعث می‌شود اسب غمگین به نظر برسد.
سطح انرژی اسب در سنین بالا کاهش می‌یابد. زمان گرم کردن باید بیشتر باشد، تمرینات سبک‌تر انجام شوند و در مراقبت‌های بعد از تمرین به مفاصل اسب رسیدگی شود. یک اسب سالمند برای دریافت انرژی باید غذای بیشتری بخورد، اما نه آنقدر که باعث چاقی او شود.
بنابراین، صرف اینکه اسب شما سالخورده به نظر نمی‌رسد، به این معنی نیست که تغییری در بدنش رخ نداده است، بلکه نشان می‌دهد علائم پیری قابل رؤیت نیستند. در رابطه با مراقبت از اسب پیر فشار کاری، رژیم غذایی و محیط زندگی اسب خود را تنظیم کنید تا مشکلات کمتری داشته باشد.
در ادامه به معرفی راه‌هایی برای نگهداری از اسب سالخورده معرفی کردیم، پس با ما همراه باشید.
تمرین با اسب بالغ
در رابطه با مراقبت از اسب پیر ورزش منظم به حفظ سلامتی آن کمک خواهد کرد. در نظر داشته باشید که اسب شما مانند زمان جوانی چابک نخواهد بود. با این حال اسب شما که تمام عمر خود را کار کرده ممکن است دیگر مفید فایده واقع نشود. سواری و ورزش منظم همانند افراد سالخورده می‌تواند به حفظ و تقویت عضلات و همچنین انعطاف پذیری آن کمک کند. فعالیت کردن حتی به سیستم گوارش اسب سود می رساند، به عنوان مثال یک ورزش سبک می تواند به حرکت روده ها کمک کند، که برای جلوگیری از کولیک اسپاسم یا اثرات آن مهم است.
بسیاری از افراد در آخر هفته‌ها فقط سوارکاری می‌کنند، اما سواری با اسب سالخورده در بازه‌های زمانی کوتاه و هر روز بهتر است تا اینکه در یک روز با یک سوارکاری طولانی مدت اسب را خسته کنیم. شاید یک سوارکار بازنشسته برای یک اسب سالخورده بهتر باشد تا بتوانند با هم هماهنگ شوند. هرچند ممکن است اسب نسبت به سنش رفتاری بچگانه داشته باشد.
نکته
کار کردن به صورت آرام با اسب هم برای بدن و هم ذهن اسب بهتر است. اگر از اسب سالخورده‌ی خود بیش از حد کار بکشید بدانید که زمان بیشتری طول می کشد تا اسب خودش را ریکاوری کند. عضلات اسب در این شرایط با سرعت کمتری بهبود می‌یابند. اگر اسب شما دارای آرتریت در هر یک از مفاصل خود باشد، کار سخت می‌تواند ناراحت کننده‌تر شود. پس از یک سواری طولانی یا سخت، برنامه ریزی کنید تا اسب خود را چند روز به حال خود بگذارید.
دارو برای اسب‌های مسن
در رابطه با مراقبت از اسب پیر باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر مفاصل دچار مشکل باشند شاید اسب دچار کم خونی است پس باید با دامپزشک اسب خود مشورت کنید. بعضی از داروها مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌توانند بر روی معده اسب تاثیر گذارند و باعث ایجاد زخم معده (EGUS) در اسب شوند. قبل از اینکه رژیم غذایی اسب را تغییر دهید حتما همه چیز را بررسی کنید و دامپزشک را در جریان بگذارید. اینکه اسب شما دیگر نمی‌تواند به شما سواری دهد به این معنی نیست که باید مراقبت از آن را متوقف کنید. همانطور که اسب در روزهای طلایی خود به شما خدمت کرده باید در روزهای بازنشستگی نیز از آن مراقبت کرد.
نحوه مراقبت از اسب پیر
در ادامه نکاتی مهم در باب مراقبت از اسب سالخورده ذکر شده است.
تهیه خوراک مناسب
یکی از نکات مهم در رابطه با مراقبت از اسب پیر توجه به تغذیه آن است. ثابت نگه داشتن وزن در اسب‌های پیرتر امری ضروریست؛ زیرا ایجاد افزایش وزن در این حیوانات خیلی مشکل است. به دلیل فرسوده بودن و یا از دست دادن دندان‌ها در این اسب‌ها به ندرت میتوان اسبی را یافت که بتواند به درستی عمل جویدن را برروی خوراک‌ها اعمال نماید.
کاهش کارایی جویدن باعث می‌شود که غذا خوردن طولانی‌تر شود. اگر اسب‌های جوان‌تر در هنگام خوراک دهی بر اسب‌های مسن‌تر در خوراک پیشی می‌گیرند باید غذا دهی را به صورت تک تک انجام داد. این حیوانات ممکن است به خوراکی‌های خرد شده و یا به صورت کامل پلت شده نیاز داشته باشند. از طرف دیگر خوراکی‌های پلت شده از حجم مناسبی برای پر کردن شکم حیوان برخوردار نبوده و باعث احساس گرسنگی در اسب می‌شوند.
استفاده از پروتئین، فسفر و فیبر
سیستم گوارش اسب‌های مسن‌تر ممکن است به نحو مطلوب (مانند اسب‌های تازه بالغ)عمل نکند که در این صورت باید از خوراکی‌های دارای کیفیت بالاتر از نرمال و تاکید ویژه روی پروتئین، فسفر و فیبر استفاده شود. اگر اسب دارای مشکلات کلیوی و کبدی باشد از مصرف خوراک با پروتئین بالا خودداری شود. اسب همچنین دچار کاهش وزن می‌شود حتی اگر دارای اشتهای خوبی باشد.
برای کمک به ثابت نگه داشتن وزن میتوان از برنامه‌های تجویز دارویی در دسترس استفاده نمود. توصیه عمومی برای اسب‌های مسن تهیه جیره‌هایی با ۱۲ درصد پروتیین و۳ درصد فسفر است. انرژی مورد نیاز باید در حد نیازهای نگهداری باشد و امتیاز وضعیت بدنی بین ۵ تا ۷ ثابت گردد. اگر اسب‌های جوان‌تر در هنگام خوراک‌دهی بر اسب‌های مسن‌تر در خوراک پیشی می‌گیرند باید غذا دهی را به صورت تک تک انجام داد.
توجه به آبرسانی به اسب
در رابطه با مراقبت از اسب پیر بررسی هیدراتاسیون این حیوان امری ضروری است. اطمینان حاصل کنید که داخل دهان او احساس رطوبت می‌کند. اگر دهان او خشک به نظر برسد، او خوب آب نمی‌نوشد یا توسط اسب‌های دیگر از آب دور می‌شود.
ایجاد سرپناه برای اسب بالغ
برای اسب سالخورده خود سرپناه تهیه کنید. اسب پیر خود را در برابر شرایط آب و هوایی بد، آفتاب سوزان ، باد، باران و برف محافظت کنید. اطمینان حاصل کنید که او از پناهگاه استفاده می‌کند.
واکسیناسیون
یکی دیگر از نکات ضروری دیگر در رابطه با نگهداری از اسب سالخورده واکسیناسیون است. اسب پیرشما با همان چالش‌های بیماری عفونی مانند یک جوان، اغلب با سیستم ایمنی ضعیفی مواجه است. با این حال، عملکرد ایمنی ضعیف همچنین به این معنی است که او بهترین پاسخ را به واکسن‌ها نخواهد داشت و اختلال عملکرد ایمنی اغلب اسب‌های پیر را مستعد واکنش‌های واکسن شدیدتر می‌کند. برای به حداقل رساندن خطر عفونت، تماس با اسب‌های دیگر را که به مسافرت می روند به حداقل برسانید. منابع کافی مواد معدنی و ویتامین های آنتی اکسیدانی به اسب خود بدهید تا عملکرد ایمنی طبیعی را تقویت کند.
بررسی دندان‌ها
یکی دیگر از نکات مهم در رابطه با نگهداری از اسب سالخورده بررسی دندان‌های آن است. اسب پیرشما ممکن است دچار مشکلات دندانی شود. مراقبت‌های دندانی را به طور منظم برنامه ریزی کنید و برای تشخیص و درمان هر مشکلی با دامپزشک خود کار کنید.
جهت تشخیص سن اسب از روی دندان‌ها خواندن مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌دهیم:
خیساندن خوراکی‌های اسب!
آنها بزاق کمتری تولید می کنند. حرکات تغییر یافته مری و کمبود آب بدن نیز ممکن است از عوامل اسب‌های مسن باشد. هرچه اسب شما می‌خورد را خیس کنید. اسب‌های مسن ممکن است بخشی از روده بزرگ خود داشته باشند که به درستی کار نمی‌کند. اگر ناهنجاری همیشه در همان قسمت از روده اتفاق می‌افتد، به آن شک کنید. دامپزشک می‌تواند این موضوع را از طریق معاینه مقعدی بیان کند.
اگر هیچ دلیل پزشکی زمینه‌ای پیدا نشود، مشکل به احتمال زیاد به مصرف ناکافی آب مربوط می‌شود. این مسئله را با افزودن حداقل یک اونس نمک در زمستان در روز دو اونس نمک در تابستان به وعده‌های غذایی اسب حل کنید. این کار او را به نوشیدن ترغیب می‌کند. خیساندن وعده‌های غذایی و یونجه قبل از تغذیه نیز کمک فوق العاده‌ای می‌کند. گنجاندن تفاله چغندر در رژیم غذایی به ویژه انتخاب خوبی است زیرا تا چهار برابر وزن خشک خود را در آب نگه می‌دارد.
عکاسی از اسب!
یکی دیگر از نکاتی که باید در رابطه با مراقبت از اسب پیر در نظر گرفت عکاسی هر ماه از اسب است. با بزرگتر شدن اسب‌ها حفظ وضعیت بدن چالش برانگیزتر می‌شود. عکاسی از اسب هر چند ماه می‌تواند به شما کمک کند تغییراتی را که ممکن است روزانه مشاهده نکنید مشاهده کنید.
مراعات با اسب پیر
نکته آخر در رابطه با مراقبت از اسب پیر مراعات با این حیوان نجیب سالخورده است. اگر اسب پیر شما مدتی است که به طور منظم کار نکرده است، به آرامی و با احتیاط پیش روید. اگر او از نظر مفصل یا کمر مشکلی دارد، ابتدا در مورد اینکه کدام نوع فعالیت بهتر است و از چه مواردی باید خودداری کنید با دامپزشک خود مشورت کنید. حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه با راه رفتن دستی اسب پیر خود روی زمین هم سطح شروع کنید. اگر این امر به خوبی تحمل می‌شود، یک روز در میان پنج دقیقه افزایش دهید. هنگامی که اسب شما به مدت ۳۰ دقیقه راحت راه می‌رود، فواصل کوتاهی از حرکت را اضافه کنید. همیشه اگر احساس ناراحتی می کند، مانند تنفس شدید یا تعریق شدید، او را متوقف کنید.
سخن پایانی
به پایان مقاله نگهداری از اسب سالخورده رسیدیم؛ امیدواریم لذت برده باشید.
با مراجعه به سایت یا اپلیکیشن واسط کالا می‌توانید به صورت راحت و بدون دردسر حیوانات خانگی خود را خرید و فروش کنید.
منابع: