زمانی که احساس خستگی می‌کنیم و بدنمان به خواب نیاز دارد. به‌صورت اتوماتیک در جستجوی یک تخت خواب راحت و یک بالشت نرم و خوب برای استراحت هستیم. برای هیچ‌کس این پیشنهاد خوبی نیست که ایستاده بخوابد یا چرت بزند؛ اما بعضی مواقع معمولاً اسب‌ها این کار را انجام می‌دهند. اگر شما اسب‌ها را دوست دارید و قصد دارید در مورد ایستاده خوابیدن اسب اطلاعاتی را کسب کنید، ادامه خواندن این مقاله را از دست ندهید.
این الگوی خوابیدن اسب باید از حیوانی که در طبیعت شکار می‌شود، انتظار داشت. چرا که می‌بایست برای فرار از تهدید و خطر دائما آماده باشد. اگر یک شکارچی قصد حمله به آن‌ها را داشته باشد درحالی‌که خواب هستند، به حالت ایستاده سریع‌تر می‌توانند فرار کنند تا حالتی که روی زمین دراز کشیده‌اند. زمانی که اسب‌ها دراز می‌کشند و به پشت می‌خوابند برای آن‌ها خیلی سخت است که به‌سرعت بر روی پاهای خود بایستند.
معمولاً خوابیدن به حالت ایستاده برای اسب‌های وحشی امن‌ترین حالت است. بنابراین اسب‌ها یاد گرفته‌اند که چگونه درحالی‌که ایستاده‌اند به خواب سبک روند و در حالت چرت زدن بر زمین نیفتند زمانی که اسب‌ها به حالت ایستاده می‌خوابند. پاهای آن‌ها می‌تواند در محل به‌صورت ثابت قرار گیرند بدون اینکه خسته شوند. هنگامی‌که اسب‌ها در حالت ریلکسیشن کامل یعنی REM باشند، پاهایشان خم شده و می‌افتند. تنها در این حالت است که اسب‌ها نمی‌توانند ایستاده بخوابند.
آنچه در ادامه می‌خوانید
خـواب (Sleep)
خـواب (Sleep) یکی از بخش‌های مهم زندگی روزانه و حالتی از استراحت طبیعی است. در پستانداران، پرندگان، ماهی‌ها و در برخی بی‌مهرگان مشاهده گردیده. خواب امکان بازیابی انرژی بعد از یک دوره تلاش را به جاندار می‌دهد. کاهش حرکات ارادی بدن، کاهش واکنش به محرک‌های خارجی از خصوصیات خواب هستند.
هر اسب دارای عادت‌های خواب خود است. بعضی‌ها تنها در شب می‌خوابند درحالی‌که بعضی دیگر در طول روز نیز به خواب می‌روند. همان‌طور که می‌دانید به نظر می‌رسد ملاتونین، هورمون خواب است. بر اساس پژوهش‌ها مشخص‌شده است که در طول شب، این هورمون در پلاسمای خون بیشتر یافت می‌شود.
ایستاده خوابیدن اسب: یک اسب از ۴ تا ۱۵ ساعت در روز می‌تواند ایستاده استراحت کند.
خوابیدن اسب در حالت نشسته: یک اسب ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت در روز به‌صورت نشسته استراحت کند.
باید دانست که یک اسب در تمام مدت استراحت، خواب نیست.
خوابیدن اسب
یک اسب در ۲۴ ساعت شبانه روز ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت در خواب باشد که این خواب بیشتر به‌صورت بازه‌های کوتاهی در حدود ۱۵ دقیقه اتفاق می‌افتد.
این دوره‌های کوتاه از خواب شامل پنج دقیقه خواب با امواج آهسته و پس از آن، خواب با حرکت سریع چشم می‌شود.
به‌صورت میانگین یک اسب خانگی (اهلی) ۲٫۹ ساعت در روز خواب است. هرچند بعضاً گفته شده که زمان خواب اسب‌ها تا حدود ۶ تا ۷ ساعت در شبانه روز بوده؛ که مدتی از این زمان خواب اسب به صورت ایستاده است.
نکته: در حالت طبیعی، اسب‌ها به‌جز در مواقعی که پشت خود را می‌خارانند (خود تیماری)، به‌هیچ‌عنوان به پشت نمی‌خوابند. غلت زدن سریع حیوانات، به‌ویژه حیوانات سنگین‌وزن، می‌تواند باعث پیچ‌خوردگی روده‌ها شود. به‌علاوه اگر اسبی به مدت طولانی به پهلو بخوابد به دلیل وزن زیاد احتمال آسیب دیدن شش‌هایش زیاد است. در واقع به همین دلیل است که انجام عمل جراحی به مدت طولانی بر روی اسب‌ها بسیار خطرناک است.
چرت زدن
چرت زدن در اسب‌ها بر خلاف خواب کامل که به حالت دراز کشیده است، به‌صورت ایستاده صورت می‌گیرد. در این حالت چشم‌ها نیمه باز (حالت خمار) و سر آویزان بوده و با منتقل کردن وزن بدن، روی دست‌ها و اغلب یک پا (استراحت دادن به پای دیگر) در گوشه‌ای از چراگاه یا اصطبل قرار می‌گیرد. از مزیت‌های این نوع استراحت می‌توان به فرار به‌موقع اسب، در هنگام تهدید اشاره کرد.
خواب کامل اسب
خوابیدن کامل اسب در حدود ۳ تا ۴ ساعت در طول روز اتفاق می‌افتد. به‌طورکلی دو نوع خواب در این مرحله مشخص‌شده که عبارت‌اند از:
- خواب با امواج آهسته (SWS)
- خواب متناقض (REM)
خواب با امواج آهسته (Slow Wave Sleep: SWS)
SWS به‌عنوان عمیق‌ترین دوره‌ی خواب شناخته می‌شود. SWS یکی از مراحل بسیار مهم خواب است و نباید حین آن بیدار شد. گفته می‌شود که عمل بازیابی و التیام بدن هم در این دوره انجام می‌شود.
در خواب با امواج آهسته، سر و سینه اسب آرام می‌گیرد. در حالت طبیعی، در پوزیشن ایستاده، این تنها نوعی از خواب است که صورت می‌گیرد. این خواب ممکن است در اسب‌هایی که نسبت به دراز کشیدن بی‌میل هستند افزایش پیدا کند.
خواب متناقض یا حالت حرکت سریع چشم در خواب (Rapid Eye Movement Sleep: REM/REMS)
خواب REM به ظاهر بیهوده است؛ زیرا امواج اکتروانسفالوگرام ثبت شده از این نوع خواب مشابه حالت بیداری هست. در این نوع از خواب ضربان قلب و سوخت‌وساز مغز افزایش یافته و غالباً چشم‌ها به‌سرعت در حال حرکت هستند. اسب‌ها برای آنکه به حالت REM دست یابند، نیاز به دراز کشیدن دارند.
نکته: در انسان، در مرحله REM، بدن تقریباً فلج می‌شود و معمولاً خواب و رؤیا در این مرحله از خواب پدیدار می‌گردد.
عوارض ناشی از کم‌خوابی در اسب
ایستاده خوابیدن اسب در واقع نوعی تکامل مفید است. چون حیواناتی که شکار می‌شوند در هنگام دراز کشیدن آسیب‌پذیرتر هستند. بااین‌حال، اسب‌ها گاهی نیاز به دراز کشیدن دارند و زمین نرم را برای چرت زدن ترجیح می‌دهند.
همان‌گونه که گفته شد، اسب‌ها برای آنکه حالت REM را داشته باشند، نیاز به دراز کشیدن دارند. اسب‌ها هر چند روز یک‌بار، باید دست کم ۱ تا ۲ ساعت به‌صورت نشسته و درازکش بخوابند تا به این حالت برسند.
بااین‌حال، اگر یک اسب هرگز اجازه استراحت و دراز کشیدن نداشته باشد، پس از چند روز دچار کمبود خواب می‌شود. در موارد نادر ممکن است اسب به‌طور ناگهانی روی زانوهای خود سقوط کرده و به زمین بیفتد؛ چون در حالت ایستاده، به‌صورت ناخواسته به خواب عمیق REM فرو رفته و تعادلش را از دست می‌دهد.
این وضعیت می‌تواند باعث وارد شدن آسیب‌های عمیق به زانو و مچ اسب شود. اختلال حمله خواب که ممکن است به‌صورت یک بیماری در اسب بروز کند، متفاوت است.
نحوه‌ی نشستن و برخواستن اسب‌ها
هنگام نشستن اسب‌ها، پاها جمع شده و زیر بدن قرار می‌گیرند. زانوها و مفصل خرگوشی نیز خم می‌شود و سینه و قسمت جلوی بدن، قبل از قسمت انتهایی، روی زمین قرار می‌گیرند. اسب‌های بالغ به‌طور معمول روی یک طرف سینه، در حالتی که یک پای جلو و یک پای عقب زیر بدن قرار دارد، استراحت می‌کنند.
در زمان بلند شدن (کنده شدن از زمین)، معمولاً با ایجاد کشیدگی در دو دست از قسمت جلو بلند می‌شوند. سپس قسمت عقبی بدن را بلند می‌کنند و در نهایت، می‌ایستند.
تأثیر سن و نژاد در خواب اسب
مثل بسیاری از انسان‌ها، الگوهای خواب اسب بسته به سن آن‌ها تغییر می‌کند. در مقایسه با بزرگ‌سالان، کره اسب‌ها بیشتر می‌خوابند. خواب در اوایل تولد بیشتر به حالت دراز کشیده است؛ ولی به تدریج از میزان آن کاسته می‌شود و خواب اسب به صورت ایستاده اتفاق می‌افتد. البته میزان و حالات خواب در نژادهای مختلف متفاوت است.
دیده شده در اسب‌هایی که از محیط‌های بسته (اصطبل) به محیط‌های باز جابه‌جا گردیده‌اند، مدت‌زمان استراحت کاهش یافته و عموماً ۱-۲ شب، خواب عمیق نداشته‌اند (درازکش نشده‌اند). اگر اسب‌ها فقط در طول شب درون اصطبل باشند، ممکن است در طول روز استراحتی نداشته و یا نخوابند.
همچنین آب و هوا نیز می‌تواند بر نوع خواب اسب تأثیر بگذارد. در آب و هوای بسیار سرد، اسب ممکن است قادر به خواب راحت نباشد. باید توجه داشت که اسب برای استراحت نیاز به یک مکان امن، آرام و راحت دارد.
نقش زندگی گروهی و انفرادی در استراحت و خواب اسب
یک اسب هنگامی‌که در یک دسته با دیگر اسب‌هاست، بهتر می‌خوابد؛ چون در این هنگام برخی به خواب می‌روند و برخی دیگر آماده و بیدار هستند و نگهبانی می‌دهند. در این گله‌ها، غالباً ایستاده خوابیدن اسب نر بالغ مشاهده شده و همچنین اولین اسبی که در یک گروه دراز می‌کشد رهبر آن گروه به شمار می‌رود.
اگر اسب تنها گذاشته شود ممکن است نتواند بخوابد، چون به‌صورت غریزی یاد گرفته است که مراقب خطر باشد و پیرامون را نگاه کند. همچنین، همان‌گونه که پیش از این گفته شد، مادیان‌ها هنگامی‌که کره‌هایشان در کنار آن‌ها هستند معمولاً زمان بیشتری را در حالت درازکش سپری می‌کنند.
تأثیر تغذیه و نکات مدیریتی در خوابیدن اسب
نوع غذا نیز در استراحت و خواب اسب‌ها مؤثر است. به عنوان مثال عنوان گردیده که جایگزینی جو با کاه، باعث افزایش زمان استراحت می‌شود. محکم بستن اسب‌ها و یا کوتاه بستن طناب گردن آن‌ها نیز می‌تواند در استراحت تأثیرگذار باشد.
سخن پایانی
به پایان مقاله خوابیدن اسب رسیدیم، در این مقاله همچنین در مورد نحوه ایستاده خوابیدن اسب نیز توضیحاتی را ارائه نمودیم. امیدواریم برای مفید بوده باشد.
اگر قصد خرید و فروش حیوانات خانگی خود را دارید می‌توانید به سایت یا اپلیکیشن واسط کالا مراجعه نمایید و به صورت راحت و بدون دردسر اینکار را انجام دهید.
منابع: