نژاد سگ سرابی از نژادهای برتر سگ در ایران هست که آوازه آن به کشورهایی چون آمریکا و انگلیس هم رسیده است. سرابی سگ پرشین غول‌پیکر و درشت‌اندام از نوع ماستیف است.
به همین سبب مردم جهان به‌خصوص کشورهای غربی مانند انگلستان او را با نام ماستیف ایرانی یا پرشین ماستیف می‌شناسند. این نژاد به قدرت، شجاعت و جسارت مشهور است.
و به علت همین ویژگی‌هاست که او جزء یکی از قوی‌ترین و بزرگ‌ترین نژادهای سگ در جهان شناخته‌شده است. یکی از دلایل عمده محبوبیت وبرتری این سگ در ایران نیز، قدرت جسمانی بالا و جسارت و شجاعت آن است.
آنچه در ادامه می‌خوانید
اصل و نسب سگ سرابی
یک نژاد سگ نگهبان است که زادگاه اصلی این نژاد کشور ایران، منطقه آذربایجان شرقی در شهرستان سراب است. به علت قرار گرفتن در جلگه هموار و دارا بودن خاک‌های غنی و رسوبی و آب کافی یکی از مراکز عمده پرورش دام در آذربایجان محسوب می‌شود.
پرورش دام و کشاورزی یکی از شغل‌های اصلی این مردم به شمار می‌آید. ازاین‌رو مردم برای محافظت از زمین‌ها و دام‌های خود از سگ‌های بومی آن منطقه استفاده می‌کردند که با مرور زمان و افزایش تعداد دام‌ها و مساحت زمین‌های کشاورزی شروع به پرورش بیشتر سگ‌های بومی آن منطقه کردند.
با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی و محیطی شهرستان سراب برای پرورش سگ‌ها بسیار عالی بود، باگذشت زمان‌های زیاد تعداد سگ‌های بومی آن منطقه افزایش چشم‌گیری پیدا کرد. به‌طوری‌که سگ‌های آن منطقه را با مشخصات ظاهری و خصوصیات باطنی خودش به نام سگ سرابی می‌شناختند.
تاریخچه نژاد سگ سرابی
از پیشینه سگ سرابی، اطلاعات دقیق و قابل‌اعتمادی در دست نیست که نشان دهد ریشه این نژاد از کجاست اما بر اساس کتیبه‌های باستانی و نقل‌قول‌هایی که شده است، این سگ از زمان هخامنشیان نزد ایرانیان محبوب بوده است.
پرورش‌دهندگان درگذشته، دست به کارهای اشتباهی زده‌اند و برای اینکه سگ‌های قدرتمندتر و خشن‌تری داشته باشند، به ترکیب بی‌رویه این نژاد با نژادهای دیگر پرداخته‌اند و این اتفاق باعث کاهش نژاد اصیل سگ سرابی شد.
گفته‌شده است که سرابی از سگ‌های بزرگ آشوری و سگ‌های جنگ ایران باستان تکامل‌یافته است؛ که بیشتر به‌عنوان سگ گله و یا سگ نگهبان برای خانه، باغ، ویلا و کارگاه استفاده می‌شود.
همچنین، گفتنی است مردم ایران، این نژاد را برای مقابله با دزد، شکار خرس و کشتن گرگ به کار می‌گرفتند. اگر قصد خرید این سگ اصیل را دارید، باید بگوییم که این روزها پیدا کردن یک سگ اصیل سرابی کار چندان راحتی نیست.
معرفی سگ سرابی
- استخوان‌های سنگین
- دارای پوستی ضخیم و محکم
- ظاهری عضلانی
- سر بسیار بزرگ
- پوزه او گسترده نه خیلی طولانی و نه خیلی کوتاه
- گردنی کشیده و تنومند
- لب‌های بالایی او آویزان
- دندان‌های تیز و فک بسیار قدرتمند
- چشم‌ها به شکل بادام
- پاهایی سنگین
- پنجه‌های پهن
- پشتی صاف و مسطح
- دم بلند و ضخیم (داسی مانند)
- پاهایی سنگین
- امید به زندگی ۱۲ تا ۱۵ سال
- تعداد زایمان ۶ تا ۸ توله‌سگ
- قد: نر ۸۱ تا ۸۹ سانتی‌متر، ماده ۷۱ تا ۸۱ سانتی‌متر
- وزن: نر ۶۵ تا ۹۰ کیلوگرم. ماده ۵۰ تا ۷۰ کیلوگرم و بعضی از آن‌ها می‌توانند سنگین‌تر باشند. ( دقت کنید که این اعداد در شرایط نگهداری مختلف و همین‌طور با توجه به ژنتیک سگ ممکن است تغییر کنند؛ تا جایی که وزن یک سگ سرابی ممکن است به ۱۰۰ کیلوگرم هم برسد.)
تنومند، جسور و مقاوم
این سه کلمه ویژگی‌هایی هستند که با یک نگاه در یک سگ سرابی اصیل می‌توانید ببینید. او بدنی تنومند و قوی دارد و تا حد خوبی خود را با شرایط آب‌وهوایی مختلف سازگار می‌کند.
از دیگر مشخصات این نژاد می‌توان به وفاداری، احتیاط، شجاعت، قدرت، اعتمادبه‌نفس، انرژی زیاد، هوش، ادب و آرامش او اشاره کرد.
رنگ‌بندی نژاد سگ سرابی
- حنایی کمرنگ
- خاکستری
- برنز
- مشکی
رنگ‌بندی چشم
- قهوه‌ای پررنگ مایل به کهربایی روشن
- زرد تیره و یا عسلی
گونه‌های نژاد سگ سرابی
- سگ سرابی پر مو
- سگ سرابی کم مو
تفاوت آشکار این دو گونه از سگ سرابی فقط در موهای پوستی آن‌هاست وگرنه تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند که بخواهیم به شرح آن بپردازیم.
دوران طلایی تربیت سگ سرابی
بهترین زمان برای تربیت سگ سرابی زمانی است که کمتر از هشت ماه داشته باشد و چه‌بهتر که تربیت او در سن دو الی چهارماهگی باشد. کاری که باید در تربیت آن‌ها انجام دهید را با هم مرور می‌کنیم.
این است که اطلاعات کافی در مورد این نژاد را داشته باشید و بعد باید او را از زمان توله بودنش شجاع بار بیاورید تا یک سگ ایده‌آل داشته باشید.
روند رشد و هوش
اکثر سگ‌ها تا حدود یک‌سالگی به رشد کامل خود می‌رسند اما سگ سرابی این مسیر را در عرض دو سال می‌پیماید؛ بنابراین به این نکته باید توجه کرد که رشد و بلوغ عقلی آن‌ها دیرتر از سایر نژادها هست.
بنابراین آموزش را در این نژاد بایستی کمی دیرتر از سایر نژادها شروع کرد و در صورت آموزش دادن مناسب او آموزش‌ها را فراموش نخواهد کرد و همچنین نباید فعالیت‌های سنگین را تا دوسالگی انجام داد. مانند:
- جنگ با حیوانات دیگر
- جفت‌گیری
مزاج سگ سرابی
این سگ نگهبان دام و دارایی است. این نژاد با بدنی غول‌پیکر و نیروی وحشتناکی که دارد یکی از قدرتمندترین سگ‌های جهان است. به صاحبش بسیار وفادار و از غریبه‌ها دوری می‌کند و به بهترین شکل از دام محافظت می‌کند.
هر زمان که جانوری وحشی نزدیک می‌شود سگ با گوش‌های راست به حالت هشدار به سوی او می‌رود. این سگ به‌طورکلی از روبه‌رو شدن مستقیم دوری می‌کند.
خلق‌وخوی او نسبت به خانواده وفادار، محافظ، هوشیار و دوست‌داشتنی است.نسبت به فعالیت‌هایی که در اطراف انجام می‌شود بسیار هوشیار است. آن‌ها پارس می‌کنند تا به صاحب خود در مورد حضور شخصی غریبه هشدار دهند.
آن‌ها به هیچ عنوان به یک فرد نا آشنا اعتماد ندارند تا زمانی که توسط صاحبش به شخصی معرفی شود و با آن شخص آشنا شود.
سلامتی در سگ سرابی
نژادی بسیار سالم اما برخی مستعد دیسپلازی مفصل ران؛ چاقی، زایمان سخت و نفخ هستند. ازنظر سلامت عمومی حیواناتی سالم هستند و همچنین سگ سرابی به نظافت متوسط احتیاج دارد.
بهتر است برای راحتی سگ خودمان از یک شخص باتجربه و یا یک دامپزشک مشورت‌های لازم را بگیریم. سگ‌های ماده نیز به خاطر تولد توله‌ها با جثه بزرگ در بدو تولد ممکن است دچار سخت‌زایی شوند. البته این مورد به‌ندرت دیده‌شده است.
نفخ هم از مواردی است که معمولاً در سگ‌های نژاد بزرگ می‌تواند دیده شود. به خاطر سرعت‌بالا در خوردن غذا و همچنین بلع مقدار زیاد هوا در حین غذا خوردن این حیوان می‌تواند مستعد نفخ باشد.
دیسپلازی مفصل ران
این بیماری به این شکل در سگ‌ها بروز می‌کند که مفصل لگن یا ران حیوان به‌اندازۀ کافی رشد نمی‌کند و بین آن فضای خالی ایجاد می‌شود. با بدتر شدن، درد شدیدی در ناحیه کمر ایجاد می‌شود.
این فضای خالی باعث بروز دررفتگی در ناحیۀ لگن سگ می‌شود و راه رفتن آن را دچار مشکل می‌کند. تا جایی که ممکن است حیوان دیگر قادر به راه رفتن نباشد. این‌یک بیماری ژنتیکی است.
یعنی از همان ابتدای تولد با ویژگی‌های بدنی و مشخصات توله‌سگ سرابی همراه می‌شود.
علائم بیماری
- مشکل در ایستادن و بعد از مدت زیادی نشستن
- ضعیف و کوچک بودن عضلات لگن در سمتی که درگیر دیسپلازی است
- لنگیدن پاها
- بیرون‌زدگی لگن (مشاهده حالت غیرطبیعی در لگن حیوان)
- کاهش فعالیت بدنی
البته توجه کنید که این بیماری فقط مختص سگ‌های سرابی نیست و در نژادهای دیگر چون سگ ژرمن شپرد نیز دیده می‌شود. در ضمن اگر سگ شما از نژادهای اصیل سرابی باشد، کمتر دچار بیماری‌های مختلف می‌شود.
لطفاً در صورت مشاهدۀ هر یک از نشانه‌های بالا، سگتان را نزد دامپزشک ببرید.
چاقی
به‌عنوان یک نژاد بسیار فعال و پرانرژی که به فعالیت‌های بدنی زیادی احتیاج دارد، اگر تعادلی بین غذا و ورزش وجود نداشته باشد، این سگ می‌تواند دچار چاقی شود. بنابراین، باید غذا و فعالیت‌های بدنی آن متعادل باشد. پس مواظب سگتان باشید.
واکسن‌های موردنیاز سگ سرابی
- هاری
- کرونا ویروس سگ
- پارو ویروس سگ
- پارا آنفولانزا سگ
- لپتوسپیروز
- دیستمپر سگ
- سرفه لگن
شرایط زندگی سگ سرابی
این نژاد برای زندگی آپارتمانی توصیه نمی‌شود، آن‌ها به فضا احتیاج دارند و حداقل یک حیاط بزرگ بهترین مکان برای آن‌ها می‌شود. در صورت نگهداری سگ سرابی محیطی مناسب او برایش تهیه کنید.
آموزش سگ سرابی
آموزش این سگ کار ساده‌ای نیست زیرا آن‌ها مستقل هستند و به یک رهبر صبور نیاز دارند. شما باید با تجربه باشید و رهبری مستحکم و ثابت بر آن‌ها داشته باشید. با اتمام کار خاصی که با او داشته‌اید، به آن‌ها پاداش‌های خوشمزه و ستایش‌های کلامی زیادی بدهید.
رفتار سگ سرابی
سگ سرابی یک نژاد بسیار فعال است که برای حفظ سلامتی به فعالیت‌های بدنی منظم نیاز دارد. اگر به میزان لازم فعالیت نداشته باشند تمایل به تخریب دارند. بنابراین شما باید فعالیت‌های بدنی زیادی را برای آن‌ها فراهم کنید.
شخصیت سگ سرابی
عاشق خانواده است، به غریبه‌ها مشکوک و بسیار شجاع است. ازآنجاکه آن‌ها یک سگ قدرتمند و محافظ هستند، حیوانات کوچک در خانه برای آن‌ها مناسب نیستند. تعادل نگهداری حیوانات را درزمانی که این سگ دارید حفظ فرمایید.
سگی کودک پسند
کودک شما اگر با این سگ از سنین پایین در کنار هم بزرگ شوند باهم کنار می‌آیند. آن‌ها ممکن است در مورد کودکان ناآشنا خوب عمل نکنند، بنابراین هنگام بردن آن‌ها در مقابل کودکان، کنترلشان کنید.
همیشه بر تعامل آن‌ها نظارت کنید و هرگز آن‌ها را با کودکان تنها نگذارید. آن‌ها با بچه‌های بزرگ‌تر عملکرد بهتری دارند.
حقایق
- یک نژاد بسیار نادر سگ است که حتی در سرزمین اصلی خود نیز به‌وفور یافت نمی‌شود.
- هنوز هیچ باشگاهی پرورش این نژاد را تشخیص نداده است.
- او می‌تواند آمادگی کاملی برای هرگونه شرایط و آب‌وهوایی نامناسب را داشته باشد و تعادل دمایی بدن خویش را حفظ کند.
- یار بسیار خوبی برای چوپان هست که نظم گله را حفظ و آن را از خطر حمله‌ی سایر حیوانات وحشی محافظت کند.
- نژاد سگ سرابی در برابر بیماری، سگی بسیار مقاوم است.
- پوست قدرتمند او باعث می‌شود که در زمان مبارزه، زخم‌های وخیمی برندارد.
تغذیه سگ سرابی
سگ سرابی برخلاف جثه بزرگی که دارد، نژادی کم‌خوراک است؛ اما کیفیت غذای او بسیار اهمیت دارد. بهترین راه برای تغذیه توله این سگ شیر مادر اوست.
فراموش نکنید که!
- به توله‌سگ سرابی هرگز شیر گاو ندهید.
- از دادن شیر سرد یا فریز شده به او خودداری کنید؛ زیرا باعث بروز اسهال و مشکلات سینوسی در او می‌شود.
- به یاد داشته باشید علاوه بر شیر، لبنیات دیگر نیز باعث بروز اسهال در سگ‌ها می‌شوند. برای جلوگیری از اضافه‌وزن و رشد بیش‌ازحد سگ سرابی‌تان از دادن تنقلات در میان وعده‌ها، بپرهیزید.
پیاده‌روی با سگ سرابی
او روزانه برای آزادسازی انرژی‌اش باید به پیاده‌روی برود. راه رفتن در طبیعت سگ است. بهترین موقع برای تعلیم دادن سگ هنگام پیاده‌روی با اوست؛ در آموزش سگ‌ها به‌خصوص تربیت سگ سرابی این نکته بسیار مؤثر است.
تکنیک‌های تربیتی سگ سرابی
تربیت این سگ یکی از مهم‌ترین اصول در نگهداری اوست و بهتر است این امر در زمان تولگی صورت بگیرد تا نتیجه‌بخش باشد؛ زیرا هر چه نژاد سگ سرابی بزرگ‌تر شده و به بلوغ نزدیک شود، تربیت آن سخت‌تر می‌گردد. (مانند همه‌ی نژادهای دیگر)
سگ‌های نگهبان مانند نژاد سگ سرابی به‌منظور محافظت از مکان خاص و یا خانواده تربیت می‌شوند، پس بهتر است همه‌چیز در رابطه باتربیت سگ نگهبان را بدانید تا تربیت آن‌ها را صحیح‌تر انجام دهید. و بدانید که آموزش‌های مربوط به سگ باید هرروزه صورت گیرد.
مدت آن نباید بیشتر از پانزده دقیقه طول بکشد. ضمناً فراموش نکنید تربیت این نژاد سگ باید به‌درستی انجام شود؛ زیرا نادرستی این امر در سگ‌های نگهبان چون این نژاد ، باعث می‌شود او در برابر مهاجمان ضعیف و در مقابل صاحب خود مطیع نباشد.
و بدانید که…
شجاعت، اعتمادبه‌نفس و جسارت از ویژگی‌هایی است که اگر هر سگی داشته باشد، زندگی شما در کنارش راحت‌تر خواهد بود؛ اما این موارد در نحوه تربیت سگ نگهبان، حیاتی‌تر بوده.
زیرا عدم وجود این ویژگی‌ها در مشخصات توله‌سگ سرابی، باعث می‌شود در بزرگ‌سالی وظایف خود را به‌درستی انجام ندهد.
خوش‌اخلاق، اجتماعی و خوش‌برخورد بودن سگ باعث می‌شود، در برخورد با افراد جدید یا سگ‌های دیگر، باوقار باشد و در مقابل آن‌ها پارس یا غرش نکند و درصورتی‌که این کار را انجام داد، به دستور صاحبش، به‌سرعت ساکت شود.
مقایسه سگ سرابی با سگ نژاد قفقازی
- سگ سرابی از طول بیشتری برخوردار است.
- سگ قفقازی پهنای بیشتری نسبت به او دارد.
- به‌طورمعمول قد سگ ماستیف بلندتر از قفقازی است.
- سر این سگ نسبت به او فرم زیباتری دارد (پوشش زیاد مو قفقازی باعث می‌شود فکر کنید سر او بزرگ‌تر است.)
- سرعت و استقامت سگ ماستیف بیشتر از انواع قفقازی است.
انقراض اصالت سگ سرابی
میکس این نژاد با گونه‌های دیگر توسط پرورش‌دهندگان باعث شده است تا خصوصیات ناب هر دو نژاد ترکیب‌شده و از بین برود و به خلق‌وخویی نامتعارف تبدیل گردد.
از طرف دیگر، این عمل، مشکلات سلامتی نظیر کج شدن استخوان‌ها و از بین رفتن قدرت جنگندگی و شجاعت این سگ‌ها را به همراه خواهد داشت.
نکات برجسته سگ سرابی
- سگ سرابی نیاز به ورزش روزانه دارد اما به سن سگ و درجه حرارت او توجه کنید.
- بدون ورزش و تحریک، سرابی می‌تواند بی‌حوصله شده و تبدیل به سگ خرابکار شود.
- او یک نژاد با طول عمر کوتاه در نظر گرفته‌شده است اما برخی از آن‌ها به ۱۸ سال سن هم می‌رسند. او یک سگ با تعهد مادام‌العمر‌است.
- سرابی زیاد پارس می‌کند و نسبتاً تمیز است. اگر پارس سگ شما را ناراحت می‌کند، ممکن است این نژاد برای شما مناسب نباشد.
- او می‌تواند غریزه حمایت قوی داشته باشد و نیاز به درست اجتماعی شدن را دارد.
- سرابی یک موی آسان برای مراقبت دارد اما ریزش بالایی دارد.
- او شخصیتی کینه‌ای ندارد.
- دوست دارد صاحب خود را خوشحال کند.
- او گزینه‌ی خوبی برای حفاظت از باغ؛ ساختمان، ویلا و سگ گارد است.
سایر نکات
- هنگامی‌که ماستیف به بزرگ‌سالی برسد و بتواند بر انرژی خودکنترل داشته باشد، دوستی فوق‌العاده آرام، ساکت و باادب و مطمئن می‌شود.
- این سگ با صدای بلند خروپف و خرخر می‌کند.
- او علی‌رغم جثه عظیمش بسیار چالاک است و می‌تواند دشمن یا شکار خود را به‌راحتی تعقیب کند.
- در جنگ این نژاد با سایر سگ‌های نژادهای دیگر، او پیروز میدان است.
دعوا و جنگ سگ سرابی
متأسفانه خیلی‌ها به دنبال تماشای فیلم جنگ سگ‌های سرابی هستند، غافل از اینکه این جنگ‌ها باهدف شرط‌بندی روی سگ‌ها انجام‌شده و باعث کسب درآمد نامشروع عده‌ای خاص می‌شود.
سگ‌های سرابی موجوداتی صبور و دوست‌داشتنی هستند.اما گاهی سودجویان آن‌ها را برای مسابقه تربیت می‌کنند و جانشان را در معرض خطر قرار می‌دهند.
خوشبختانه در حال حاضر انجام چنین مسابقاتی در ایران ممنوع است و در صورت مشاهده با آن برخورد قانونی صورت می‌گیرد.
نام‌های دیگر
- ماستیف ایرانی (پرشین ماستیف)
- ماستیف ایرانی سرابی
- سگ سرابی
- سرابی
کلام آخر
در این مقاله به این نتیجه رسیدیم که سگ‌های سرابی بدن تنومند و جثۀ بزرگی دارند، برای همین هم است که این سگ‌ها را در دسته بهترین سگ‌های نگهبان قرار می‌دهند.
و همچنین متوجه شدیم که ماستیف ایرانی هیچ ترسی از دشمنان ندارد و حتی دیده‌شده که به حیوانات بزرگ‌تر از خود (مثل گراز و خرس) نیز حمله می‌کند. پس اگر دنبال سگی هستید که به حفاظت از خانه یا مال و اموال شما بپردازد، این نژاد سگ یک گزینه خوب است.
امیدواریم همیشه سگی سالم در کنار خود داشته باشید. برای خریدوفروش سگ موردنظرتان یا حیوانات خانگی دیگر می‌توانید از سایت و یا اپلیکیشن واسط کالا استفاده کنید.
منابع: