اسب یکی از این حیواناتی است که به‌جای زندگی در مراتع سرسبز به زندگی در اصطبل‌ها محدودشده. بشر با سوء مدیریت‌های خود عادات و رفتارهای ناپسندی همچون اختلالات عصبی، رفتارهای کلیشه‌ای، اختلالات روانی و غیره را در او ایجاد کرده است. بعضی از آن ها تمایل به گاز گرفتن دارند. این عادت بد می‌تواند بسیار خطرناک باشد و درنتیجه، آسیب جدی به انسان وارد کند. هرچند اسب‌ها علف خوار هستند، اما همچنان قدرت قابل‌توجهی در آرواره‌های خود دارند و دندان‌های آن‌ها به طرز شگفت‌آوری تیز است. در ادامه سعی داریم درباره ترک عادت گاز گرفتن اسب صحبت کنیم .با ماهمراه باشید و از خواندن این مقاله جذاب لذت ببرید.
آنچه در ادامه می‌خوانید
دلایل گاز گرفتن
گاز گرفتن اسب می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که در ادامه تعدادی از آن‌ها را معرفی کرده‌ایم.
پرخاشگری
اسبی که پرخاشگر باشد یا انرژی زیادی داشته باشد ممکن است گاز بگیرد. وقتی اسب‌ها عصبانی می‌شوند ابتدا گوش‌هایشان تیز شده و یا خوابانده می‌شود. رفتار پرخاشگرانه در مراحل بعد به‌صورت لگدپرانی به عقب و یا دفاع با دندان صورت می‌گیرد.
بیماری
گاهی‌اوقات اسب‌ها به دلیل بیماری یا ناراحتی گاز می‌گیرند. قبل از مجازات حیوان برای گاز گرفتن، از سالم بودن اسب خود اطمینان حاصل کنید. مخصوصاً اگر این رفتار ناگهانی رخ‌داده و قبلاً این عادت بد از او سر نزده باشد. در این صورت باید معاینه بدنی توسط دامپزشک انجام شود تا از سلامت کامل اسب اطمینان حاصل کنید.
بیکاری
یکی از دلایلی که باعث می‌شود اسب گاز بگیرد، بیکاری بیش‌ازحد او است. زمانی که به مدت طولانی در اصطبل می‌ماند و تمرین کافی هم ندارد، خسته می‌شود و شروع به گاز گرفتن می‌کند.
در این مواقع اسب درب اصطبل، دستگاه تغذیه و یا لبه آخور را با دندان‌های جلویی خود گاز می‌گیرد. این عملکرد ممکن است باعث عادت شود و ترک عادت گاز گرفتن اسب دشوارتر است.
شیطنت
در برخی مواقع و به‌خصوص هنگام تیمار کردن، اسب از روی شیطنت شروع به گاز گرفتن می‌کند. این حالت بیشتر در سیلمی‌ها دیده می‌شود اما در مادیان و اخته‌ها نیز دیده‌شده است. البته عصبی شدن اسب نوعی اعتراض از طرف وی تلقی می‌شود؛ که عامل مهمی در تحریک و درنتیجه گاز گرفتن او است. این موقعیت سوارکاری را برای صاحبش غیرممکن می‌کند.
جفت‌گیری
بعد از جفت‌گیری، اسب شروع به گاز گرفتن کتف، شانه‌ها و پاهای خود می‌کند و صدمات زیادی به خود می‌زند. برخی‌ها معتقد هستند که بوی مادیان سبب به وجود آمدن چنین حالتی در اسب می‌شود.
برخی از راهکارهای ترک عادت گاز گرفتن اسب
در ادامه به معرفی راهکارهای ترک گاز گرفتن اسب می‌پردازیم.
معرفی خود به اسب به عنوان رهبر
اسب‌ها موجوداتی اجتماعی هستند و در اجتماع و گله‌ی اسب‌ها همیشه یک اسب رهبر (معمولاً مادیان) وجود دارد. او رهبر گروه است و سایر اسب‌ها از آن پیروی و درنتیجه به آن حمله نمی‌کنند یا گاز نمی‌گیرند.
گاز گرفتن اسب ممکن است نوعی بی‌احترامی اسب نسبت به شما باشد. این اعتراض و بی‌احترامی را از طریق گاز گرفتن بیان می‌کند. یک راه مناسب برای تعیین خودتان به‌عنوان رهبر و جلوگیری از گاز گرفتن این است که هنگام کار در اطراف اسب، سر اسب همیشه در جلو و مرکز محور حرکت شما باشد.
درعین‌حال اگر اسب تلاش کرد که به شما نزدیک یا از شما دور شود باید با اشاره و حرکت دست یا فشار آوردن به گردن یا پیشانی، اسب را به فاصله‌ای که مدنظر دارید برانید.
مطیع کردن اسب
یک راه کلی دیگر نیز برای ترک عادت گاز گرفتن اسب، مطیع کردن اسب و رهبر تلقی کردن خودتان این است که روبروی او باستید و به سرتاسر بدن او نگاه کنید.
مطمئن شوید که اسب در فاصله و حالتی ایستاده است که شما می‌خواهید. در غیر این صورت او را به عقب یا جلو هدایت کنید تا وضعیت موردنظر درآید.
همچنین درصورتی‌که سوار بر اسب هستید اجازه ندهید اسب به میل خود جهت حرکت را عوض کند. در این صورت اسب را متوقف کرده و جهت را برای اسب تعیین کنید.
- اگر اسب شما کره و جوان است یا درگذشته خود مجاز به خرابکاری و بدرفتاری بوده است نیاز است که در این کار صبر و حوصله به خرج دهید و بارها این دستورات را انجام دهید تا سرانجام یاد بگیرد.
دقت کردن به زبان بدن اسب
شایع‌ترین نشانه و علامت رفتاری ترک گاز گرفتن در اسب زمانی که قصد حمله دارد این است که گوش‌های خود را به عقب می‌خواباند.
همین‌طور به سایر علائم زبان بدن اسب در زمان ناراحتی، عصبی بودن و غیره باید توجه کنید. ممکن است در هم‌زمان با خواباندن گوش به عقب علائمی دیگر مانند خم کردن گردن و پایین انداختن سر یا کوبیدن دست یا پا به زمین باشد.
درصورتی‌که اسب شما این علائم یا سایر علائم مربوط به عصبی بودن یا حالت تهاجمی را داشت خودتان را آماده کنید. او را سرزنش کنید یا در غیر این صورت از اسب فاصله‌ای ایمن بگیرید تا مجبور به گاز گرفتن شما نشود.
معمولاً زمانی که اسب درجایی ناخوشایند باشد این رفتار را از خود نشان می‌دهد. پس ابتدا باید مکان قرارگیری اسب را بررسی کنید.
زمانی که اسب شخص جدیدی را ملاقات کند و یا خسته باشد و سررفتن حوصله این رفتارها بروز می‌کند.
به‌طورکلی بهتر است که اسبتان را از مکان‌ها و شرایطی که در آن این‌گونه رفتارهایی را انجام می‌دهد برای ترک عادت گاز گرفتن دورنگه دارید و با تشویق اسبتان به روابط اجتماعی خوب با سایر اسب‌ها و همچنین داشتن ورزش و فعالیت روزانه مناسب از انباشته شدن انرژی و سررفتن حوصله اسبتان جلوگیری کنید.
اجازه تیمار کردن ندهید!
زمانی که شما به اسبتان برس می‌کشید یا او را تیمار می‌کنید اسب نیز سعی می‌کند که با دهان و زبان خود شما را تیمار کند. در این حال زمانی که اسب سرش را به‌طرف شما چرخاند تیمار کردن را قطع کنید. این گونه متوجه می‌شود که نیازی نیست که او نیز متقابلاً شما را تیمار کند.
اگر اسب تهاجمی سرش را به سمت شما چرخاند؛ اصرار به تیمار داشت، سررا گرفته و به عقب هل دهید. به او اجازه این کار را ندهید و تیمار کردن را قطع کنید تا زمانی که به حالت معمولی برگردد.
خوراک ندادن با دست به اسب
به دلیل محل قرارگیری چشم‌های اسب، اسب‌ها نمی‌توانند جلوی دهان خود را ببینند. ممکن است برای شناسایی چیزی که جلوی دهانشان است از دندان‌های خود استفاده کنند و دست شما را گاز بگیرند.
همچنین خوراک دادن به اسب با دست باعث می‌شود که اسبتان با نزدیک بودن دهان خود با دست شما احساس راحتی بکند. در این حالت ترسی ندارد؛ که در این صورت وسوسه به گاز گرفتن می‌شود.
اگر اسب شما با افراد دیگر در ارتباط است و این افراد با دست به او چیزی دادند بلافاصله آن ها را از این کار منع کنید.
شما نمی‌خواهید که اسبتان عادت کند که از این طریق با دیگران ارتباط برقرار کند. چون در این صورت اسب با دیدن افراد جدیدی که غذایی برای او ندارند ممکن است گاز بگیرد و ترک عادت گاز گرفتن اسب دشوار است.
قراردادن خوراک در اصطبل
با این کار همیشه چیزی برای جویدن در دسترس اسب قرار دارد. در غیر این صورت اسب شروع به جویدن چوب، آهن موجود در اصطبل می‌کند. این کار او را بیشتر تحریک می‌کند که برای ارضای این حس خود شما را گاز بگیرد.
به دنبال نشانه‌هایی از درد یا زخم بگردید
گاهی‌اوقات گاز گرفتن اسب برای متوجه کردن شما به تحریک یا درد داشتن استفاده می‌کنند. درنتیجه شما نباید اسبی را مجازات کنید که درد خود را بیان می‌کند. تجهیزات اسب خود را چک کنید و مطمئن شوید هر چیزی در جای درست خود قرار دارد و موجب تحریک اسب نمی‌شود سپس به اسب خود دقت کنید تا ببینید نشانه‌هایی از درد دارد یا خیر. سم‌ها و نعل‌های اسبتان را چک کنید و مطمئن شوید که نعل‌ها کاملاً در جای خود محکم شده‌اند و داخل سم اسبتان چیزی نرفته باشد. آسیب‌های چشم نیز یکی از مشکلات شایع در اسب‌ها است.درنتیجه اگر دیدید که اسبتان سرگردان است یا واکنش‌هایی تند همراه با ترس نشان می‌دهد که دنبال ورم بگردید و اگر احساس کردید دید اسبتان مشکلی دارد به دامپزشک اطلاع دهید.
زدن ضربه سریع اما خفیف به پوزه اسب
اگر اسب به شما حمله کرد، با کف دست ضربه‌ای سریع اما خفیف بر پوزه‌ی او وارد کنید. داد وفریاد زدن یا سرزنش زیاد از حد موجب ضعیف شدن اعتمادبه‌نفس اسب خواهد شد. برای اثربخشی بیشتر ضربه‌ی وارده به اسب می‌توانید هم‌زمان با لحنی تند از کلماتی مانند (نه، نکن) استفاده کنید تا هم اثربخشی بیشتری داشته باشد و هم اسب شما بداند زمانی که شما از آن کلمه استفاده کردید کار بدی انجام داده است. گاهی اوقات گفتن یکسری کلمات برای متوجه شدن حرکت بد و ترک عادت گاز گرفتن اسب نیاز است.
جایزه به رفتارهای خوب اسب
شما باید به اسبتان بفهمانید که انجام دادن رفتارهای درست و مناسب برای او جایزه به همراه دارد. زمانی که اسب شما کار درستی انجام می‌دهد یا از دستورات شما پیروی می‌کند بهتر است به او پاداش بدهید که برخی از جایزه‌های موردعلاقه‌ی اسب شامل: قند، هویج، نوازش سر و گردن می‌باشد. همچنین این ایده‌ی خوبی است که بلافاصله بعد از تنبیه کردن، ترک عادت گاز گرفتن اسب و رفتن اسب به حالتی که شما می‌خواهید او را تشویق کنید تا بتواند فرق بین کارهای خوب و بد را بفهمد و از همدیگر تفکیک کند.
واکنش سریع از خود نشان دهید!
هرگونه واکنشی که شما به یک رفتار نامناسب از گاز گرفتن اسب می‌خواهید نشان دهید مطمئن شوید که بلافاصله باشد نه بعدازاین که اسب کار اشتباهی کرد شما او را ترک کنید و بعد از مدتی از روی عصبانیت برگشته و او را تنبیه کنید. اسب باید بداند که عصبانیت و مجازات شما به خاطر کدام کار اشتباه او بوده است. برای مثال وقتی از روی زبان بدن اسب تشخیص دادید که او قصد نزدیک شدن و گاز گرفتن شما را دارد بلافاصله واکنش نشان دهید رعایت این موراد برای ترک عادت گاز گرفتن اسب ضروری هستند.
سایر عادات بد از سوی اسب
اسب‌ها دارای خصوصیات و احساسات فردی هستند. آن‌ها موجودات مکانیکی با مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری نیستند، پس عادات بدی را در زمان‌های مختلف از خود نشان می‌دهند. عادات بد عموماً نتیجه شرایط تعلیم یا وضعیت نگهداری اسب است. اسب‌ها با رفتار بد به دنیا نیامده‌اند. این ما انسان‌ها هستیم که گاهی آن‌ها را مجبور به انجام برخی رفتارهای بد می‌کنیم و خودمان هم باید مسئولیت این رفتارها مانند ترک عادت گاز گرفتن اسب را بر عهده بگیریم.
عادات بد در اصطبل
گاز گرفتن آخور زمانی روی می‌دهد که حیوان جسمی را با دندان‌ها محکم می‌گیرد و نفس‌نفس می‌زند. نتیجه این حرکت دندان‌های لب‌پریده و فرسوده جلویی و مشکلات مزاجی مانند التهاب روده بزرگ یا نفخ را موجب می‌شود. برای ترک عادت گاز گرفتن اسب مانند گاز گرفتن آخور یا سطوح جذاب با ماده‌ای بدطعم اما بی‌ضرر سطوح را بپوشانید. این عمل نیز عموماً ناشی از خستگی است که حیوان به‌طور مستمر سر و بدنش را به اطراف می‌جنباند. در حالات شدیدتر، این کار موجب استرس و تهدید سلامتی اسب می‌شود. از بین بردن این حرکت در اسب‌ها که عادتی جدی و پایدار است مشکل می‌باشد و گاهی اوقات غیرقابل درمان به‌حساب می‌آید.
سر باز زدن
این حرکت نمونه‌ای است از برگشتن اسب به غریزه خود که از شیء نگران‌کننده دوری می‌کند. در این حالت، باید به اسب اطمینان خاطری به‌گونه‌ای نرم و ملایم اما جدی و قطعی داد. این حرکت برای اسب‌هایی که مجاز به بدرفتاری و سرباززدن درگذشته بوده‌اند، حرکتی عادی است.
رم کردن
عادت بسیار خطرناکی است که بسیاری از اسب‌ها از خود نشان می‌دهند و بسیار رایج است. رم کردن اسب نتیجه عدم تناسب یراق و استفاده تند و خشن از دهنه که به‌جای سلطه سوارکار حیوان را به درگیری با سوارکار تشویق می‌کند. همچنین هنگامی‌که اسب ترسیده است به غریزه رم کردن رجوع می‌کند. حیوان برای این کار نباید تنبیه شود بلکه یک غریزه کاملاً طبیعی است.
بلند شدن
عادت خطرناکی است که حیوان به روی دو پای عقبی خود بلند می‌شود. این حرکت عموماً نمایش تسلط است و با آن باید جدی برخورد کرد خصوصاً در دوران اولیه عمر حیوان. اسبی که عادت کرده بر روی دو پابلند شود بسیار خطرناک است و بهترین کار سپردن آن به سوارکاران و مربیان بسیار باتجربه است.
بنیادی‌ترین مفهوم در مطالعه رفتار اسب ها درک این نکته است که این حیوان اجتماعی و گله ای زندگی می کند و سلسله مراتب پیچیده ای بین گله وجود دارد. سعی کنید به‌گونه‌ای با اسب خود رفتار کنید که هیچ‌کدام از عادات زشتی که در بالا ذکر شد، در اسب شما ایجاد نشود زیرا جلوگیری از عادات بد بسیار راحت‌تر و ارزان‌تر از ترک عادت بد مانند گاز گرفتن اسب است.
به پایان مقاله رسیدیم. امیدوارم لذت برده باشید و اگر قصد خرید اسب را دارید بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. شما می‌توانید برای خریدوفروش اسب به سایت واسط کالا مراجعه کنید و یا اپلیکیشن واسط کالا را نصب‌کرده و آگهی خود را به‌صورت رایگان در آن قرار دهید.
برای خواندن مقاله‌های بیشتر در رابطه با اسب، به سایت واسط پت مراجعه کنید.
منابع: